Hậu quả khó lường

Trao đổi với Thanh Niên xung quanh vụ việc phát hiện 2 vụ kinh doanh phần mềm nghe lén, giám sát điện thoại, thượng tá Tạ Văn Biên, Phó trưởng phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm công nghệ cao (PC50 – Công an TP.Hà Nội), đánh giá đây là vụ việc nghiêm trọng. Cụ thể, bằng việc chỉ cần bỏ ra vài trăm nghìn đồng mua phần mềm giám sát, nghe lén rồi cài đặt vào máy điện thoại, kẻ xấu rất dễ dàng để khai thác được những thông tin liên quan đến đời tư cá nhân, về công việc, hay lộ số tài khoản, mật khẩu cá nhân, lộ những thông tin bí mật về riêng tư, công việc… Thậm chí kẻ xấu còn có thể giả mạo chủ nhân của số thuê bao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. “Còn đối với những người nổi tiếng, người có tầm ảnh hưởng lớn tới xã hội, những thông tin theo dạng kể trên mà bị lọt vào tay tội phạm thì hậu quả xảy ra sẽ hết sức khôn lường”, thượng tá Biên cảnh báo.

Thượng tá Biên cho biết thêm, với những người sử dụng smartphone, để tránh bị cài đặt phần mềm giám sát, nghe lén, hãy nên cẩn trọng với các tin nhắn lạ gửi đến, các tin nhắn mời quảng cáo, tin nhắn cài đặt nâng cấp phần mềm, tin nhắn mời tải ảnh… không nên truy cập vào các trang web lạ, thường xuyên kiểm tra, giám sát những phần mềm chạy trong máy điện thoại.

Thượng tá Biên nói: “Việc cài đặt phần mềm là tương đối dễ. Chỉ cần từ 3 – 5 phút là kẻ xấu đã có thể hoàn tất công đoạn cài đặt. Không những thế phần mềm giám sát, nghe lén này chạy ngầm trong hệ điều hành của điện thoại bị cài nên rất khó phát hiện mình đang bị theo dõi. Để tránh bị cài đặt, không nên để người lạ sử dụng điện thoại của mình”.

Liên quan tới vụ phát hiện Công ty TNHH Việt Hồng (110 Tô Vĩnh Diện, P.Khương Trung, Q.Thanh Xuân, TP.Hà Nội) rao bán phần mềm giám sát điện thoại Ptracker và bắt quả tang Lê Viết Tám (41 tuổi, ngụ tại P.Nhân Chính, Q.Thanh Xuân, TP.Hà Nội) có hành vi cài đặt phần mềm giám sát Mspy vào máy điện thoại cho người mua, hiện PC50 đang phối hợp cùng các đơn vị nghiệp vụ để điều tra mở rộng vụ án đối với các cá nhân, tổ chức liên quan.

Đủ căn cứ để khởi tố vụ án

Trao đổi với Thanh Niên, luật sư Nguyễn Ánh Thơm thuộc Đoàn luật sư TP.Hà Nội, cho biết theo điều 21 của Hiến pháp năm 2013 quy định thì mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. Điều này đồng nghĩa với việc không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác. Còn theo điều 125 bộ luật Hình sự, việc truy cập bất hợp pháp vào máy điện thoại để lấy thông tin riêng, thu lợi bất chính đã có dấu hiệu phạm tội xâm phạm bí mật an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác. Trong khi đó, toàn bộ dữ liệu bí mật được lấy từ điện thoại bị giám sát sẽ chuyển về máy chủ đặt tại Công ty Việt Hồng. Và những nhân viên cũng như quản lý ở đây đều có thể xem, xóa, khai thác nội dung dữ liệu lấy được từ máy điện thoại bị giám sát. Như vậy, những trường hợp tham gia thực hiện đều bị xem xét xử lý.

Đối với vụ bắt quả tang Lê Viết Tám đang cài đặt phần mềm giám sát, nghe lén cho khách hàng, qua điều tra làm rõ, PC50 còn phát hiện có tới 4 công ty vệ sĩ sử dụng phần mềm giám sát Mspy để phục vụ nhu cầu của khách hàng; đang lập hồ sơ điều tra đối với 4 công ty này. Theo luật sư Thơm, cá nhân hay công ty mua phần mềm Mspy của Tám để truy cập, giám sát thuê bao điện thoại trái phép thì đều phải chịu trách nhiệm hình sự về tội xâm phạm bí mật an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người khác. Và căn cứ theo kết luận điều tra của cơ quan công an thì hoàn toàn đủ căn cứ để khởi tố 4 công ty vệ sĩ này.

Tuy nhiên, vẫn theo luật sư Thơm, để xử lý hành vi vi phạm của những cá nhân cũng như công ty liên quan, trước hết phải xác định các bị hại là chủ các thuê bao điện thoại bị cài đặt phần mềm giám sát, nghe lén bất hợp pháp. Và các bị hại cần có đơn trình báo để làm căn cứ xử lý theo quy định của pháp luật. Việc xem xét xử lý hình sự trong vụ án này là rất cần thiết, vì như vậy sẽ tạo được sự răn đe và không tạo tiền lệ xấu về sau.

Nhiều người chưa biết mình đang bị theo dõi

Về vấn đề này, thượng tá Biên cho biết đơn vị sẵn sàng tiếp nhận những thông tin phản ánh từ các nạn nhân và người dân để phục vụ công tác điều tra, phá án. Hiện đơn vị đang tích cực kết nối với bị hại qua nhiều kênh thông tin, trong đó có báo chí. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại vẫn còn rất nhiều chủ nhân của các thuê bao trong vụ án cũng không hề biết mình đang bị theo dõi, nên việc liên lạc sẽ gặp khó khăn. Ngoài ra, nhiều trường hợp trong vụ án là người thân, vợ chồng… cài thiết bị nghe lén để theo dõi, giám sát lẫn nhau về khía cạnh tình cảm. Xuất phát từ điều này, khả năng nhiều bị hại sẽ không xuất hiện, trình báo với cơ quan công an. Thượng tá Biên cho biết hiện chưa có quyết định khởi tố hình sự vụ án.

Không thể để tình trạng này xảy ra trong xã hội được. Theo tôi, cần xử lý nghiêm các công ty vệ sĩ đã thu lợi bất chính từ việc làm phạm pháp này.   Nguyễn Thị Thu Thảo (Q.8, TP.HCM)   Có thể rất nhiều gia đình đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì chuyện nghe lén này, vì vậy không nên để tình trạng này xảy ra trong xã hội nữa.   Việt Hòa (Q.Tân Bình, TP.HCM) An Phong (thực hiện)

Hà An