Xin lỗi, bồi thường cho người bị oan 22 năm

Chiều 23.9, đại diện các cơ quan tố tụng gồm Công an, Viện KSND và TAND H.Châu Thành (Long An) đã tổ chức xin lỗi công khai, khôi phục danh dự và bồi thường 300 triệu đồng cho ông Phan Văn Lá (48 tuổi, ngụ ấp 8, xã Vĩnh Công) – người bị cơ quan điều tra khởi tố, xét xử rồi… “treo” suốt 22 năm.

Đại diện cơ quan điều tra thăm hỏi ông Phan Văn Lá – Ảnh: Hoàng Phương

Năm 1991, ông Phan Văn Lá mới 24 tuổi, bị TAND H.Châu Thành xét xử sơ thẩm, tuyên phạt 4 năm tù về tội huỷ hoại tài sản XHCN. Bản án sơ thẩm sau đó bị toà phúc thẩm tuyên huỷ và trả hồ sơ cho cấp sơ thẩm điều tra xét xử lại. Nhưng mãi tới năm 2013, cơ quan điều tra mới có quyết định đình chỉ vụ án, lúc này ông Lá đã 46 tuổi.

Theo hồ sơ, vào đêm 21.7.1991, đường dây điện của ấp 1 (xã Hiệp Thạnh, H.Châu Thành) bị mất điện. Lúc đó, hai người em của ông Lá là Phan Văn Tân (15 tuổi) và Phan Văn Châu (13 tuổi) đang soi cá bằng bình xuyệt ngoài đồng. Nghe tiếng truy đuổi và đèn pha rọi tới, sợ bị lấy bình điện, Tân và Châu bỏ chạy nhưng bị người dân bắt giao công an.

Theo bản án phúc thẩm, lúc đầu Tân và Châu không thừa nhận việc cắt dây điện, nhưng vì bị đánh và buộc phải khai theo hướng dẫn của điều tra viên là có cắt trộm dây điện và có người thứ 3 chủ mưu. Chẳng biết khai ai, Tân và Châu khai anh ruột của mình là Phan Văn Lá. Ngày 22.7.1991, Công an H.Châu Thành ra lệnh bắt khẩn cấp Tân, Châu rồi tiếp tục khởi tố, bắt tạm giam Phan Văn Lá.

Theo hồ sơ, mặc dù trong quá trình điều tra và ngay tại phiên toà sơ thẩm, ông Lá luôn kêu oan, nhưng vẫn bị các cơ quan tố tụng buộc tội và bị TAND H.Châu Thành phạt 4 năm tù. Riêng Tân và Châu, sau 2 tháng bị tạm giam đã được cho tại ngoại, sau đó Viện KSND H.Châu Thành có quyết đình chỉ điều tra đối với Tân và Châu.

Tại phiên xử phúc thẩm ngày 5.9.1992, TAND tỉnh Long An đã tuyên huỷ án sơ thẩm và trả hồ sơ về cấp sơ thẩm để điều tra, xét xử lại vì “đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng”. Và ngày 15.10.1992, Viện KSND huyện đã ra quyết định hủy bỏ lệnh tạm giam đối với ông Lá. Sau khi được tại ngoại, ông Lá đã đi khiếu nại và kêu oan suốt 22 năm. Ngày 12.9.2013 Công an H.Châu Thành đã ra quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ điều tra đối với ông Lá, với lý do: “Đã hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can thực hiện tội phạm”. Sau đó ông Lá đã nộp đơn tới các cơ quan có liên quan yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Thay mặt các cơ quan tố tụng, ông Nguyễn Văn Châu, Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Thành “nhận trách nhiệm còn nhiều thiếu sót trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử, đã dẫn tới oan sai đối với ông Lá. Qua đó nhận thấy trình độ nhận thức pháp luật của một số điều tra viên, kiểm sát viên và thẩm phán của các ngành công an, kiểm sát, toà án, tại thời điểm điều tra, truy tố, xét xử vụ án còn hạn chế…”.

Hoàng Phương