Theo các chuyên gia, trong vụ việc em Trần Văn Hải (Phú Vang, Thừa Thiên Huế) bị nhầm lẫn giới tính trong giấy khai sinh dẫn đến việc không được đi học, không làm được chứng minh nhân dân… có sự thiếu sót của chính quyền địa phương.

“Giá như xã linh động giải quyết”

Luật sư Nguyễn Kiều Hưng, Đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng việc UBND xã từ chối và không có bất cứ hành động nào thể hiện sự quan tâm đến khó khăn của cháu Hải trong suốt nhiều năm, dẫn đến cháu không thể đi học là có thiếu sót.

Trên thực tế, nhiều trường hợp không có giấy khai sinh, giấy tờ tùy thân khác, nhưng pháp luật, địa phương vẫn linh động giải quyết, thông qua một tổ chức, cá nhân bảo lãnh để xác lập tư cách công dân cho họ.

Trường hợp của Hải, nhiều năm không thể cải chính giới tính là rất thiệt thòi cho cháu. Theo luật, cháu Hải hoàn toàn có thể đi cải chính hộ tịch.

Điều này phù hợp với khoản 2 điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP ngày 15-11-2015: “Cải chính hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch là việc chỉnh sửa thông tin cá nhân trong Sổ hộ tịch hoặc trong bản chính giấy tờ hộ tịch và chỉ được thực hiện khi có đủ căn cứ để xác định có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch”.

Theo đó, để có căn cứ cải chính giới tính, gia đình của Hải cần cung cấp lời chứng của người đi khai sinh cho cháu hoặc những người biết rõ việc này.

Ngoài ra, có một kết luận giám định ADN để xác định lại giới tính cho Hải cũng là một căn cứ. Cha Hải cần sớm liên hệ với UBND cấp huyện để được hướng dẫn thêm.

Đồng thời, một đơn vị cũng cho biết nếu cần thiết sẽ hỗ trợ gia đình Hải việc xét nghiệm ADN để xác định lại giới tính nếu các cơ quan tư pháp buộc phải có xét nghiệm này.

Sổ hộ khẩu, bảo hiểm y tế dành cho hội nghèo của bạn Trần Văn Hải bị ghi sai giới tính – Ảnh: NHẬT LINH

Cục hộ tịch: cải chính đơn giản lắm!

Trong khi đó, ông Nguyễn Công Khanh – Cục trưởng Cục hộ tịch, quốc tịch và chứng thực (Bộ Tư pháp) cho rằng việc nhầm lẫn về giới tính của Hải, như bài báo nêu, rất đơn giản, việc cải chính không có gì khó khăn như chính quyền địa phương đang thực hiện.

Theo ông Khanh, đây là trường hợp bị nhầm lẫn, sai sót trong việc kê khai hộ tịch, bởi vậy cần phải đính chính sổ hộ tịch và đính chính tên tuổi và giới tính là được.

Tuy nhiên, ông Khanh cũng cho biết hiện nay Hải đã hơn 14 tuổi, vậy nên thẩm quyền làm việc này là thuộc Phòng Tư pháp huyện Phú Vang chứ không còn thuộc xã nữa.

Cụ thể, về thủ tục, Hải và gia đình cần phải làm tờ khai xin đính chính hộ tịch trong đó nêu rõ việc Hải được sinh ra trên đò và không có giấy chứng sinh của cơ sở y tế cấp. 

Sau đó, do người đi khai sinh cho Hải bị nhầm lẫn trong khi khai sinh dẫn đến nhầm lẫn về giới tính và tên lót cho Hải, biến Hải giới tính nữ thành nam.

Sau khi có đầy đủ từ khai thì nộp cho Phòng Tư pháp huyện Phú Vang. “Việc cải chính rất đơn giản”, ông Khanh nói.

Về việc yêu cầu phải làm xét nghiệm ADN, ông Khanh nói thực sự không cần thiết bởi có người làm chứng là được.