GS NGUYỄN MINH THUYẾT:

“Ủy ban Thường vụ Quốc hội lại bị “việt vị” rồi!”

Ảnh: V.D.

Cách đây nửa tháng, khi chủ trì cuộc họp bàn về việc Việt Nam đăng cai Asiad 18, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phê bình Bộ VH-TT&DL: “Chưa báo cáo Thủ tướng đã đi trình bày ở Quốc hội”. Giờ lại một chuyện tương tự xảy ra. Thường vụ Quốc hội phải ngồi nghe về một vấn đề mà Chính phủ chưa biết, bộ trưởng Bộ GD-ĐT cũng không biết vì “đang đi nước ngoài”. Vậy là Thường vụ Quốc hội lại “việt vị” lần nữa. Tôi không nghĩ một chuyện hài hước đến vậy lại có thể diễn ra, mà lại liên quan tới việc cực kỳ quan trọng là đổi mới giáo dục nước nhà.

Trước khi bộ trưởng Bộ GD-ĐT trả lời trong chương trình “Dân hỏi – bộ trưởng trả lời” trên VTV1 tối 20-4, tôi có trao đổi với báo chí rằng có sự bất bình thường về trình tự, thủ tục khi Bộ GD-ĐT công bố một số tiền rất lớn cho đề án đổi mới chương trình – SGK nhưng chỉ là con số khái toán chưa được tập thể Chính phủ thông qua. Bây giờ thì bộ trưởng khẳng định đây chỉ là con số của các nhóm nghiên cứu cung cấp. Con số này chưa qua thẩm định của Bộ Tài chính, chưa xin ý kiến Ủy ban Văn hóa – giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội, chưa trình Chính phủ nhưng lại công bố ở cuộc họp Thường vụ Quốc hội, rồi thông tin rộng rãi cho xã hội là việc cần rút kinh nghiệm nghiêm túc.

Nhân đây tôi cũng nói về việc thành lập Ủy ban Quốc gia đổi mới giáo dục theo nghị quyết trung ương 8. Cần đặt câu hỏi: Thẩm quyền thực hiện nghị quyết về đổi mới giáo dục căn bản, toàn diện giao cho ai? Bộ GD-ĐT hay ủy ban? Tôi cho rằng thẩm quyền cao nhất trong việc này phải là của Ủy ban Quốc gia đổi mới giáo dục. Nhưng hiện thời ủy ban còn chưa được thành lập mà Bộ GD-ĐT đã xây dựng đề án đổi mới chương trình – SGK. Như vậy sau này, thành viên của ủy ban sẽ bị đặt vào thế đã rồi. Một điều nữa, nghị quyết trung ương 8 thông qua chủ trương về đổi mới giáo dục căn bản, toàn diện rồi thì công việc tiếp theo là Chính phủ cần có một chương trình hành động tổng thể. Nhưng năm tháng trôi qua từ khi nghị quyết được thông qua, chương trình hành động vẫn chưa có. Trong khi đó, Bộ GD-ĐT lại lo trình đề án lẻ. Cách làm này không thể chấp nhận được.

Việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục là việc lớn quan trọng, nhưng khi đề án đổi mới chương trình – SGK trình tại cuộc họp của Thường vụ Quốc hội thì tư lệnh ngành lại đi nước ngoài. Để rồi khi có sai sót thì cho rằng “anh em ở nhà làm không đúng”. Cách làm như thế có ổn không? 

PGS VĂN NHƯ CƯƠNG:

“Cách làm việc thể hiện sự tùy tiện”

Ảnh: V.D.

Câu chuyện trên 34.000 tỉ đồng biên soạn chương trình – SGK được bộ trưởng Bộ GD-ĐT khẳng định trên đài truyền hình là “không có”, là sai sót của những người ở Bộ GD-ĐT khi phát ngôn tại cuộc họp Thường vụ Quốc hội và cuộc họp báo định kỳ của Bộ GD-ĐT. Như vậy, tôi cũng phần nào yên tâm là người ta không định đem hàng chục ngàn tỉ tiêu xài lãng phí. Nhưng ở khía cạnh khác tôi lại thấy không yên tâm.

Nhìn lại câu chuyện ầm ĩ tuần qua, bắt đầu từ phát ngôn của ông Nguyễn Vinh Hiển – thứ trưởng Bộ GD-ĐT – về trên 34.000 tỉ đồng khiến nhiều người giật mình. Rồi ở cuộc họp báo định kỳ, một vị khác lại cho rằng tiền viết chương trình – SGK “chỉ có 5.000 tỉ đồng”. Một ngày sau, ông Hiển lên truyền hình khẳng định như đinh đóng cột là dự kiến chi 105 tỉ đồng cho khâu biên soạn chương trình – SGK.

Đại diện của Bộ GD-ĐT cũng cung cấp cho báo chí những khoản tiền cụ thể về các khoản chi để cho thấy họ có tính toán cụ thể, rõ ràng. Nhưng càng “cụ thể, rõ ràng” càng cho thấy những phi lý, điển hình là số tiền trang thiết bị dạy học lên tới trên 20.000 tỉ đồng. Mà lạ ở chỗ Bộ GD-ĐT cho rằng chỉ khái toán nhưng khoản nào cũng công bố con số khá lẻ như 910 tỉ đồng cho tổ chức dạy thử nghiệm, hay 8.150 tỉ đồng cho tổ chức dạy đại trà… Như vậy thì đâu phải khái toán mà phải là con số có tính toán hẳn hoi và lẽ thường là phải xin ý kiến theo quy trình mới có thể công bố. Điểm lại những phát ngôn gây sốc và mâu thuẫn nhau của Bộ GD-ĐT để thấy không chỉ Bộ GD-ĐT làm việc tùy tiện mà còn cố gắng để đối phó với dư luận, nên sai thì càng sai to hơn.