Những “con hươu” thiếu nhi trên đường Facebook

Facebook sẽ gỡ rào cho trẻ em dưới 13 tuổi vào chơi. Quyết định này của mạng xã hội lớn nhất thế giới đang được bàn luận sôi nổi cả trên mạng lẫn ngoài mạng.

Trẻ dưới 13 tuổi trước nay bị Facebook cho ra rìa. Về mặt kinh doanh, đối tượng này không có tiền, không có tài khoản tín dụng, nên chúng không phải là người quyết định mua gì, tiêu gì, thì quảng cáo đến chúng cũng chẳng trực tiếp lắm. Về mặt pháp lý, đối tượng này được pháp luật bảo vệ rất chặt, trong đó có luận bảo vệ sự riêng tư trên mạng cho trẻ em (COPPA). Vì vậy, không phải chỉ riêng gì Facebook, mà nhiều công ty web khác cũng “ngán” trẻ em.

Hợp thức hoá cho thiếu nhi

Theo báo Wall Street Journal, Facebook đang hướng đến việc thiết lập một phiên bản cho trẻ em. Ảnh: AFP/Getty Images

Thế nhưng nhiều đứa trẻ đã khai man tuổi để vào Facbook. Báo cáo người tiêu dùng Consumer Reports được thực hiện vào năm 2011 cho thấy có khoảng 7,5 triệu trẻ em dưới 13 tuổi có tài khoản Facebook, trong đó 1/3 là trẻ dưới 11 tuổi, và hơn ½ là trẻ 12 tuổi. Khảo sát Microsoft Research cho thấy 36% ông bố bà mẹ biết con mình vào Facebook trước tuổi 13, và trong số này nhiều cha mẹ đã giúp con có được một tài khoản Facebook (tất nhiên là bằng cách khai man tuổi khi thực hiện các bước mở tài khoản).

Về phía Facebook, việc trẻ em khai man tuổi để vào làm cho dữ liệu về người sử dụng của mạng xã hội này bị thiếu chính xác. Cho những đứa trẻ con tham gia vào mạng xã hội có 900 triệu người dùng trên toàn thế giới, sự lộn xộn trong dữ liệu sẽ được khắc phục. Theo báo Wall Street Journal, Facebook đang hướng đến việc thiết lập một phiên bản cho trẻ em, mà trong đó, các tài khoản của con sẽ kết nối với tài khoản của cha mẹ, nên cha mẹ có thể biết con đang kết nối với ai, đang xem gì trên Facebook, và đang nhấn nút “like” (thích) cho những gì trên đó.

Việc cho trẻ em lên Facebook có sự theo dõi của người lớn là an toàn. Tác giả Larry Magid trong bài viết trên tạp chí Forbes nhận xét: “Dù chúng ta có thích hay không thì hàng triệu trẻ em đang dùng Facebook, và vì dường như không có một cách thức hiệu quả phổ biến để loại chúng khỏi dịch vụ này, thì chiến lược tốt nhất và an toàn nhất là hãy để cho những đứa trẻ có được trải nghiệm riêng an toàn và bảo đảm cho phép chúng tương tác với những người bạn đã được kiểm duyệt và các thành viên trong gia đình mà không phải dối trá về tuổi của chúng”.

Lợi và hại

Tuy nhiên, bảo vệ trẻ em khỏi những nội dung độc hại trên mang hay những thứ mà cha mẹ chúng không muốn chúng xem trên mạng không là chuyện dễ dàng. Có khoảng 2,5 triệu người dùng là trẻ em dưới 13 tuổi và thu mỗi tháng khoảng 1 tỉ lượt xem, mạng trò chơi trực tuyến cho trẻ em Roblox phải tổ chức một đội kiểm duyệt thường trực theo dõi những gì người dùng nhỏ tuổi đưa lên mạng này để kịp thời có các cảnh báo, hay xóa ngay các tài khoản vi phạm. Tổng giám đốc Roblox, ông David Baszucki cho biết mạng này phải kiểm duyệt từng tấm ảnh được người dùng đưa lên, trước khi những người dùng khác có thể thấy những tấm ảnh đó. Chi phí này với Roblox là rất cao và, theo ông Baszucki, quy mô lớn như Facebook sẽ không thể triển khai được.

Có tin cho rằng mạng xã hội này cũng đã thảo luận với các công ty sản xuất sản phẩm giải trí cho trẻ em như Walt Disney về việc cho trẻ em vào Facebook, nhưng Walt Disney từ chối bình luận về việc này. Không có nhiều thông tin về việc vì sao Facebook xây dựng phiên bản cho trẻ em, mặc dù vậy sự mở rộng đối tượng người dùng này được cho là gắn bó ít nhiều đến các lợi ích kinh tế. Bởi lẽ, trẻ em không tự quyết định việc mua đồ, nhưng cha mẹ lúc nào cũng quan tâm đến sở thích của chúng khi mua đồ cho chúng.

Facebook phiên bản cho người dùng nhí cũng có khả năng giúp cho việc điều hướng quảng cáo đến khách hàng nhỏ tuổi sẽ chính xác hơn. Ngay cả khi không có quảng cáo trên bản Facebook trẻ em, thì hệ thống đo đạc của mạng xã hội này cũng có thể biết đứa trẻ này là con của ai để mà đưa quảng cáo sản phẩm dành cho trẻ em đến trang facebook của bố mẹ chúng. Cũng phải nhớ rằng trẻ em là khách hàng của tương lai. Nhận định trên trang web của kênh CNN của tổng giám đốc công ty truyền thông Common Sense Media, ông James Steyer cho rằng: “Cái mà Facebook đang đưa ra tương tự như chiến lược được công ty thuốc lá Big Tobacco sử dụng để thu hút những người trẻ – câu hút sớm những đứa trẻ, xây dựng thương hiệu của anh, và anh có được một khách hàng đến trọn đời”.

Lợi và hại về sự ra đời của Faxcebook trẻ em về mặt kinh tế và pháp lý đang còn được tranh luận. Nhưng có những điều là khá rõ ràng: Cho đến nay vẫn không có một bằng chứng nào về giá trị giáo dục và xã hội đáng chú ý của Facebook đối với trẻ dưới 13 tuổi. Nhưng có các lo ngại về sự riêng tư của trẻ và sự ảnh hưởng về phát triển nhận thức, tình cảm, và xã hội của trẻ.