Đất công và những ‘đứa con hư’

155 khu đất, với diện tích hàng trăm ngàn mét vuông nằm ở mặt tiền các con đường lớn của các quận trung tâm TP.HCM nằm trong tay các doanh nghiệp nhà nước được sử dụng rất lãng phí. Có nơi bỏ hoang, có công ty xẻ đất ra cho thuê lại kiếm lời.

Đất vàng bỏ hoang

Sáng 2.12, chúng tôi ghé vào khu đất 1027 Phạm Thế Hiển, P.5, Q.8 của Công ty TNHH nhà nước MTV công nghiệp tàu thủy Sài Gòn (SSIC) rộng 26.447 m2. Khu đất đã được SSIC “cắt” cho Công ty Quỳnh Thư thuê làm bãi giữ xe ô tô. Bên trong khu đất có một tòa nhà 4 tầng “hoành tráng” trước đây làm văn phòng của công ty hiện cũng bỏ hoang, không sử dụng.

Liên quan đến khu đất này, tháng 9.2013, UBND TP có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho Tổng công ty điện lực TP.HCM được sử dụng 4.680 m2 để đầu tư xây dựng trạm biến áp 220 kV. Phần diện tích còn lại, SSIC được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch được phê duyệt để tái cơ cấu tập đoàn. Đồng thời yêu cầu công ty này chấm dứt cho thuê lại mặt bằng khu đất trên. Đến tháng 10.2013, Văn phòng Chính phủ có văn bản đồng ý kiến nghị trên. Tuy nhiên đến nay khu đất vẫn đang được SSIC cho thuê làm bãi đậu xe ô tô, với gần 200 chỗ đậu. Không những vậy, theo hồ sơ chúng tôi có được, từ năm 2011 đến nay công ty này chưa đóng tiền thuê đất theo quy định.

Trong số các đơn vị quản lý đất công lãng phí thì các công ty thuộc Tổng công ty địa ốc Sài Gòn chiếm áp đảo. Tổng công ty công nghiệp Sài Gòn TNHH MTV cũng đang giữ nhiều quỹ đất công trong tay nhưng sử dụng rất lãng phí. Như khu đất tại số 200 Võ Văn Tần, Q.3 rộng hơn 1.700 m2 hiện bỏ trống. Hay khu đất 181 Điện Biên Phủ (Q.Bình Thạnh) rộng khoảng 4.774 m2, tháng 11.2013, TP có văn bản chấp thuận cho công ty này chuyển mục đích sử dụng đất để làm dự án, trong đó nêu rõ “nếu quá 6 tháng không làm gì TP sẽ thu hồi”. Nhưng đến nay đã hơn một năm, khu đất vẫn được làm kho bãi. Một khu đất khác của tổng công ty này rộng 3.261 m2 ở Q.9 cũng đang để trống và hiện đang nằm trong “tầm ngắm” của TP trong việc thu hồi lại.

Khu đất rộng hơn 1.700 m2 ngay mặt tiền đường Võ Văn Tần (Q.3) của 
Tổng công ty TNHH MTV Công nghiệp Sài Gòn đang bị bỏ hoang

	Một số doanh nghiệp nhà nước là những đứa con hư khi được nuông chiều, nắm trong tay nhiều tài nguyên, đất đai, được nhiều ưu đãi nhưng hoạt động kém hiệu quả
Một chuyên gia kinh tế

Quá được nuông chiều

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên – Môi trường (TN-MT), qua một thời gian rà soát tình hình sử dụng 155 khu đất trên địa bàn TP do các công ty thuê, phần lớn đang sử dụng lãng phí. Để hạn chế, Sở đã trình UBND TP nhiều phương án như: tăng tiền thuê đất theo giá thị trường, thu hồi đối với những khu đất bỏ hoang hoặc buộc doanh nghiệp (DN) phải chuyển đổi qua làm dự án.

Một lãnh đạo Trung tâm phát triển quỹ đất TP.HCM cũng cho biết các sở, ngành đã có nhiều cuộc họp để bàn giải pháp xử lý tình trạng sử dụng đất công lãng phí. Tuy nhiên, các DN khi được gọi lên làm việc đều “lánh mặt” đồng thời có ý muốn xin giữ lại đất, kéo giãn thời gian chuyển đổi vì tài chính yếu quá. Hiện Sở TNMT đang trình thủ tục xin UBND TP thu hồi trước một số khu đất. Nếu DN muốn tiếp tục thuê đất phải ký lại theo giá mới bởi giá cũ thấp hơn từ 50 – 60% so với mức giá mới đưa ra. “Hiện nay DN chây ì không chịu ký lại hợp đồng. Nhiều lần phát thư mời lên nhưng DN không lên. Họ đang muốn giữ đất lại để xin chạy tìm kiếm đối tác để liên kết làm dự án hoặc tìm đối tác để chuyển nhượng nhằm thu lợi nhuận rất nhiều, rồi sau này có tiền sẽ đóng truy thu lại theo giá thuê mới”, vị này cho hay.

Một chuyên gia kinh tế gọi một số DN nhà nước là những đứa con hư khi được nuông chiều, nắm trong tay nhiều tài nguyên, đất đai, được nhiều ưu đãi nhưng hoạt động kém hiệu quả. Thay vì cho các DN này tiếp tục thuê với giá “bèo”, TP nên thu hồi lại lấy quỹ đất đem đấu giá, vừa thu được tiền đấu giá quỹ đất, vừa thu được tiền sử dụng đất. Nếu không, quỹ đất này cũng có thể làm công viên, trường học… bởi hiện nay quỹ đất công của TP không còn nhiều.

Tòa nhà hoành tráng của SSIC hiện cũng đang bỏ hoang

Trước thực trạng đất công đang được cho thuê giá rẻ, sử dụng lãng phí, Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín đã chỉ đạo các sở, ngành rà soát lại thực trạng sử dụng đất, sau đó mời các DN liên quan đến làm việc. Trong 6 tháng kể từ ngày làm việc, DN có nhu cầu đầu tư dự án, có năng lực tài chính, lập hồ sơ gửi UBND TP. Trường hợp không còn nhu cầu sử dụng đất, không đầu tư dự án hoặc vi phạm về đất đai, TP sẽ thu hồi. “Những DN không báo cáo tiến độ chuyển mục đích sử dụng đất, Sở TN-MT phối hợp với UBND các quận, huyện khảo sát, kiểm tra và đề xuất hướng xử lý. Đồng thời Cục Thuế TP cùng với Sở Tài chính vào cuộc kiểm tra tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế về đất đai, thu nộp ngân sách, nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý”, ông Tín chỉ đạo.

Đình Sơn