Đề nghị luật hoá quyền chuyển đổi giới tính

Quyền chuyển đổi giới tính là quyền con người, cần phải được ghi nhận trong luật. Đây là quan điểm của Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, cơ quan chủ trì thẩm tra dự thảo bộ luật Dân sự (sửa đổi) tại phiên thảo luận của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng nay, 18.8.

Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cần cân nhắc kỹ quy định Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính vì lo rằng có thể xâm phạm đến quyền con người đã được Hiến định (Hương Giang idol – giữa, một trường hợp được xem là chuyển giới rất thành công) – Ảnh: Gấu

Trước đó, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự thảo bộ luật Dân sự sửa đổi (BLDS). Sau kỳ họp, theo chỉ đạo củaUỷ ban Thường vụ Quốc hội, Uỷ ban Pháp luật đã chủ trì phối hợp với các cơ quan hữu quan tiếp thu chỉnh lý dự thảo trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội; đồng thời, tổ chức một số cuộc toạ đàm, hội thảo lấy ý kiến các bộ, ngành hữu quan, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý về từng nội dung có liên quan của dự thảo BLDS.

Liên quan đến vấn đề chuyển đổi giới tính, Khoản 2 Điều 36 dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp vừa qua quy định: “Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi hộ tịch và có các quyền nhân thân khác theo quy định tại khoản 1 Điều này”.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Phan Trung Lý, nhiều ý kiến đề nghị “cần cân nhắc kỹ” quy định “Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính” bởi có thể xâm phạm đến quyền con người đã được ghi nhận trong Hiến pháp 2013.

Hơn nữa, một mặt vừa quy định Nhà nước không thừa nhận việc chuyển đổi giới tính, nhưng mặt khác lại quy định cho phép cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi hộ tịch và có các quyền nhân thân khác là mâu thuẫn nhau.

Qua thảo luận, đa số ý kiến thành viên Uỷ ban Pháp luật cho rằng, quyền chuyển đổi giới tính là quyền con người, cần phải được ghi nhận trong luật. Do việc chuyển đổi giới tính không chỉ liên quan đến quyền nhân thân của một cá nhân, mà kèm theo đó là rất nhiều vấn đề xã hội phát sinh, chẳng hạn như hành lang pháp lý cho việc áp dụng các biện pháp y học để chuyển đổi giới tính, hệ thống các văn bản pháp luật liên quan đến y tế, bảo hiểm, hôn nhân và gia đình, các chính sách an sinh xã hội….

Vì vậy, để bảo đảm tính thận trọng, hợp lý, Uỷ ban Pháp luật đề nghị chỉnh lý nội dung này theo hướng xác định đây là quyền con người, quyền này sẽ thực hiện theo quy định của luật. Trên cơ sở đó, Quốc hội sẽ giao cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, đề xuất để Quốc hội xem xét, quyết định vấn đề này bằng một văn bản luật.

Không giới hạn ký tự khi đặt tên con

Liên quan đến quy định của BLDS về quyền nhân thân của cá nhân, trong đó có nội dung về quyền đặt tên con tại Điều 26, qua tiếp thu ý kiến đại biểu,Uỷ ban Pháp luật đã chỉnh lý khoản 3 theo hướng chỉ quy định giới hạn về đặt tên đối với người có quốc tịch Việt Nam mà không áp dụng đối với người không có quốc tịch thường trú tại Việt Nam.

“Bởi vì, người không có quốc tịch thường trú tại Việt Nam về mặt pháp lý vẫn chưa xác lập mối quan hệ Nhà nước Việt Nam và công dân, do đó không cần áp dụng giới hạn này. Đồng thời, bỏ quy định “Họ, tên và chữ đệm của một người không được vượt quá hai mươi lăm chữ cái” do chưa xác định rõ được cơ sở hợp lý của việc giới hạn này và cũng không phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 14 Hiến pháp”, ông Phan Trung Lý giải thích.

Cũng theo ông Lý, một số trường hợp cá biệt đặt tên quá dài, ảnh hưởng đến công tác quản lý hộ tịch, không thuận tiện trong giao dịch sẽ được thực hiện thông qua phương pháp tuyên truyền, giáo dục.

Trường Sơn