‘Nóng’ thị trường đông trùng hạ thảo

Sau nhiều năm nghiên cứu, một số doanh nghiệp, nhà khoa học tại VN đã chính thức làm chủ quy trình nuôi cấy, lai tạo thành công đông trùng hạ thảo, một loại nguyên liệu quý cho sản xuất dược phẩm, thực phẩm chức năng.

Thị trường sản phẩm đông trùng hạ thảo ngày càng sôi động – Ảnh: Trâm Lam

Thị trường đông trùng hạ thảo (ĐTHT) được dự báo sẽ bùng nổ trong thời gian tới.

Người thu nhập thấp cũng có thể dùng

Những ngày này, nhóm doanh nhân, nhà khoa học trong Công ty CP Đông Trùng Hạ Thảo đang tất bật chuẩn bị cho buổi ra mắt thương hiệu HIMA với những sản phẩm như ĐTHT khô, ĐTHT tổ yến, trà túi lọc ĐTHT, cà phê ĐTHT và cả… rượu ĐTHT từ dòng ĐTHT Cordyceps Militaris. Tổng giám đốc Công ty CP Đông Trùng Hạ Thảo Đỗ Văn Huệ bộc bạch: “Từ lâu tôi luôn ấp ủ ước mơ làm ra một sản phẩm sạch, giàu dinh dưỡng. Sau nhiều năm nghiên cứu thành công quy trình sản xuất ĐTHT, được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ chứng nhận đạt chuẩn của FDA, đây là lúc tôi và các cộng sự hướng đến một mục tiêu cao hơn, hướng đến những sản phẩm giá trị gia tăng từ ĐTHT. Và với giá thành hợp lý, những sản phẩm của chúng tôi có thể bán cho cả những người có thu nhập thấp. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa ra thị trường sản phẩm ĐTHT nguyên con dòng Cordyceps Sinensis”.

Việc phát triển thương hiệu HIMA đã quy tụ được những cá nhân xuất sắc trong nước. Hiện tại, ngoài anh Đỗ Văn Huệ, nhóm phát triển ĐTHT còn có sự góp mặt của các “anh tài” như: Ngô Kim Lai – một trong những người đầu tiên hoàn chỉnh quy trình nuôi cấy ĐTHT, anh Thân Trọng Thanh – nguyên là giám đốc huấn luyện của Pepsi VN và những tập đoàn lớn khác như Kinh Đô, Tân Hiệp Phát. Về điều hành, HIMA đã quy tụ được ông Đỗ Văn Minh, nguyên giám đốc sản xuất của Công ty Yến Việt, một người khá nổi tiếng trong lĩnh vực nuôi và dẫn dụ yến. Ngoài ra, anh Trần Văn Chí, từng là giám đốc sản xuất của Công ty cà phê Trung Nguyên, cũng đã từ bỏ vị trí và mức lương hấp dẫn từ công việc cũ để góp mặt vào thương hiệu HIMA.

Không chỉ có thương hiệu ĐTHT HIMA chuẩn bị ra mắt, tại TP.HCM mới đây Công ty CP Nguyên Long cũng đã công bố giới thiệu sản phẩm viên thực phẩm chức năng All&All được sản xuất bằng nguyên liệu từ công trình nuôi cấy ĐTHT của TSKH Trương Bình Nguyên (Viện trưởng Viện Nghiên cứu và ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao – ĐH Đà Lạt). Với những đặc tính quý giá có lợi cho sức khoẻ, hiện tại ĐTHT trong thiên nhiên đã bị khai thác gần như cạn kiệt. Đến nay, trên thế giới chỉ có một vài nước nghiên cứu thành công công nghệ nuôi cấy ĐTHT chi nấm Cordyceps Sinensis là Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và VN là nước thứ 5.

Nếu đúng loài ĐTHT Cordyceps Sinensis còn nguyên cây nấm trên con sâu, giá thị trường hiện nay lên đến từ 1 – 1,5 tỉ đồng/kg. Còn khi con người đã xây dựng được quy trình nuôi cấy công nghiệp như hiện nay, thì giá ĐTHT sẽ giảm xuống cả trăm lần. TS Trương Bình Nguyên trăn trở: “Vì sao người Việt phải dùng ĐTHT với giá quá cao? Đó cũng là lý do thôi thúc tôi nghiên cứu sản xuất, làm chủ công nghệ và tạo ra cơ hội công bằng, bất kỳ ai cũng có thể dùng ĐTHT bởi giá hợp lý”. TS Nguyên nhẩm tính, với liều lượng đã được tính toán bảo đảm có tác dụng tốt cho sức khoẻ, thì một ngày chỉ cần dùng 2 viên ĐTHT loại 400 mg/viên với nguyên chất 100%, số tiền chi phí chưa bằng người hút thuốc dùng một ngày một gói thuốc lá.

Vẫn lo ngại hàng giả

Hiện nay, tại thị trường VN có tới 70% sản phẩm ĐTHT được nhập về từ các nước. Tuy nhiên, việc kiểm soát các sản phẩm này còn rất nhiều khó khăn. Có nhiều sản phẩm kém chất lượng, thậm chí hàng giả trôi nổi trên thị trường hoặc mượn danh ĐTHT, lợi dụng lòng tin của người tiêu dùng để bán với giá đắt. Ghi nhận của chúng tôi tại khu vực thuốc đông y đường Hải Thượng Lãn Ông, Lương Nhữ Học (Q.5, TP.HCM) có hàng trăm cửa hàng chuyên bán các loại dược liệu, các loại thực phẩm chức năng như tổ yến, hồng sâm, bạch sâm, quế chi… được nhập từ Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản, Hàn Quốc… Tất nhiên không thể thiếu mặt hàng ĐTHT, nhưng đáng nói là rất nhiều loại với đủ mọi giá cả.

Khi chúng tôi hỏi mua ĐTHT, có tiệm còn đưa ra loại đựng trong túi ni lông, không nhãn mác, không xuất xứ với giá 1,8 triệu đồng/100 gr. Theo ý kiến của các chuyên gia trong ngành, việc VN tự nuôi cấy được ĐTHT là một tín hiệu vui, mang lại lợi ích sức khoẻ cho nhiều người. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là sản phẩm ĐTHT trôi nổi, không rõ nguồn gốc và chất lượng vẫn bày bán, gây thiệt hại cho người sử dụng.

Phân biệt thật giả

Theo TS Trương Bình Nguyên, cách phân biệt ĐTHT thật hay giả căn cứ vào con sâu mà nấm đó ký sinh. Bộ phận đầu sâu non và đầu thảo của ĐTHT thật gắn với nhau một cách tự nhiên, chỗ nối với nhau rất khớp, hoàn toàn không thấy dấu vết nối. Còn loại giả rất dễ dàng có thể nhìn thấy vết nối. Dạng sâu của ĐTHT thật có những vân, mỗi 3 vân làm thành một gấp, các nếp gấp xếp thành hàng, các vân nằm gần phía đầu rất sâu; còn loại giả một mặt lộ rõ điểm khác biệt này, mặt khác các nếp gấp giao nhau bằng phẳng, thường dùng khuôn để tạo ra.

Sâu ĐTHT thật có 8 chân ở giữa rất rõ đối xứng nhau, càng về phần đầu và phần đuôi, các chân gần như “teo” đi, không rõ; còn hàng giả số lượng chân không cố định, con thì có 8 chân, con có nhiều hơn hoặc ít hơn 8 chân. Xem mặt cắt dọc (tức bẻ đôi ra xem bên trong), hàng thật sau khi tách ra có thể thấy những đường vân rõ nét, ở phía giữa ĐTHT có lõi màu đen giống hình chữ V; còn hàng giả không có. Khi mở hộp đựng ĐTHT thật, ta sẽ ngửi ngay thấy mùi giống mùi nấm rơm và mùi tanh của nấm hương rất đậm. Loại làm giả không có mùi này, nếu có là mùi tanh của cá hoặc mùi nguyên liệu hoá học. Khi cho ĐTHT thật vào miệng nhai vụn sẽ có cảm giác như nhai hạt đậu nành, hạt tấm, càng nhai càng thơm, mùi thơm như thịt gà; còn loại giả nhai có cảm giác cứng, nhai hồi lâu sẽ thấy giống như bột đến khi không thể nhai nữa, nó hoàn toàn không có mùi thơm của thịt mà có mùi đất, rất nồng.

Quang Thuần