Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước: Hàng ngàn tỉ nợ khó đòi

Hầu hết các tổng công ty nhà nước có hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản đều có dự án chậm tiến độ, giảm hiệu quả đầu tư, gây lãng phí vốn, nhiều tổng công ty đầu tư tài sản thua lỗ.

Tổng công ty thép VN nợ quá hạn, khó đòi hơn 600 tỉ đồng – Ảnh: T.Sơn

Thông tin trên được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) công bố hôm qua, tại buổi họp báo về kết quả kiểm toán năm 2014. Theo đó, năm 2014, KTNN đã kiểm toán báo cáo tài chính và các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn và tài sản nhà nước năm 2013 của 249 doanh nghiệp, thuộc 38 tập đoàn, tổng công ty (TCT) nhà nước. Các đơn vị được kiểm toán có tổng tài sản, nguồn vốn đến 31.12.2013 là 507.998 tỉ đồng; tổng doanh thu, thu nhập 384.325 tỉ đồng nhưng nhiều đơn vị quản lý nợ chưa chặt chẽ, dẫn đến nợ phải thu quá hạn, nợ khó đòi lớn.

Điển hình, TCT thép VN nợ hơn 600 tỉ đồng, TCT máy động lực và máy nông nghiệp VN 293 tỉ đồng, TCT đầu tư và phát triển nhà Hà Nội hơn 109 tỉ đồng… Một số TCT đầu tư tài sản sử dụng không hiệu quả gây lãng phí vốn, thua lỗ; nhiều đơn vị đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, nhiều doanh nghiệp có vốn góp của các TCT kinh doanh thua lỗ, mất vốn, phá sản, ngừng hoạt động hoặc làm thủ tục giải thể…

Đáng chú ý, hầu hết TCT có hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản còn dự án chậm tiến độ làm giảm hiệu quả đầu tư, một số dự án phải tạm dừng triển khai gây lãng phí vốn đầu tư. Như TCT vật liệu xây dựng số 1 đầu tư vào dự án cao ốc Valta của Công ty cơ khí xây dựng Tân Định xây từ năm 2006 vẫn chưa hoàn thành. Tập đoàn hoá chất (Vinachem) đầu tư dự án DAP Hải Phòng chậm tiến độ hơn 60 tháng. Công ty mẹ – TCT cổ phần điện tử và tin học VN đầu tư dự án Khu đô thị mới Cầu Giấy phát sinh từ năm 2006 cũng chưa được triển khai thực hiện.

Cũng theo KTNN, do vốn chủ sở hữu thấp nên nhiều đơn vị hoạt động kinh doanh chủ yếu dựa vào vốn vay của các tổ chức tín dụng, vốn chiếm dụng, dẫn đến hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu cao. Đơn cử như Công ty cổ phần đầu tư phát triển xây dựng số 1 là 31,33 lần, Công ty cổ phần đầu tư phát triển xây dựng khoáng sản miền Trung 3,26 lần; Tổng công ty 36 – Bộ Quốc phòng: Công ty mẹ 11,22 lần, Công ty TNHH một thành viên 36.55 là 15,62 lần; CIENCO 4 – Công ty cổ phần 482 là 7,8 lần, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng 492 là 5 lần, Công ty cổ phần xây dựng công trình giao thông 419 là 5,7 lần.

Thách thức từ nợ xấu

Qua kiểm toán tại Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và 4 tổ chức tài chính, ngân hàng, KTNN nhận định dù có những tín hiệu tốt, các đơn vị hoàn thành nhiệm vụ được giao, kinh doanh có lãi nhưng trong hoạt động vẫn đối mặt với nhiều thách thức, như chất lượng tín dụng chưa thực sự được cải thiện, tỷ lệ nợ xấu có dấu hiệu giảm nhưng vẫn ở mức cao, nợ xấu chưa được báo cáo, phân loại và đánh giá đầy đủ.

Dẫn lại số liệu của NHNN chi nhánh TP.HCM, KTNN cho biết tỷ lệ nợ xấu thực tế của Ngân hàng Phương Nam (PNB) cao hơn rất nhiều lần so với con số tự khai. Thời điểm 30.6.2012, tỷ lệ nợ xấu ngân hàng này là 45,6%, tháng 11.2013 là 55,31% nhưng PNB chỉ báo cáo tỷ lệ nợ xấu tháng 12.2013 là 3,39%, do ngân hàng không chuyển nợ xấu theo kiến nghị của Thanh tra NHNN.

Năm 2016 kiểm toán cách tính giá điện

Trả lời báo chí, đại diện KTNN cho biết dư luận đang đặc biệt quan tâm bức xúc về giá điện và cách tính tiền điện của Tập đoàn điện lực VN (EVN). “Dựa trên các nhiệm vụ được giao và cơ sở thông tin thu thập được, chúng tôi đang xây dựng kế hoạch kiểm toán năm 2016 để đưa vào kiểm toán những nội dung liên quan tới cách tính giá điện và đo chỉ số điện”, vị này cho biết. Ông Đào Văn Dũng, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, thông tin thêm hiện KTNN đang bắt đầu xây dựng kế hoạch kiểm toán năm 2016, một trong các tiêu chí hàng đầu để lựa chọn đầu mối kiểm toán là các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm. “Kế hoạch kiểm toán 2016 sẽ được chốt vào cuối năm 2015 và đây sẽ là những vấn đề chúng tôi lưu tâm tới”, ông Dũng nói.

Thái Sơn