Bất lợi visa du lịch

 Nguyên nhân nào khiến lượng du khách quốc tế đến VN không tăng mà liên tiếp sụt giảm trong thời gian qua?

Bộ đội biên phòng Bà Rịa – Vũng Tàu cùng với nhân viên công ty du lịch lữ hành và nhân viên tàu Aidaso kiểm tra giấy tờ, làm thủ tục nhập cảnh cho du khách của tàu này vào cảng ở Tân Thành, Bà Rịa – Vũng Tàu tháng 1-2015 – Ảnh: Đông Hà

Chính sách visa du lịch VN, đặc biệt là các thủ tục rắc rối để xin visa là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến lượng du khách quốc tế đến VN không tăng mà liên tiếp sụt giảm trong thời gian qua.

Khi nhận định về hiện tượng lượng khách quốc tế đến VN liên tiếp sụt giảm trong mười tháng qua, cơ quan quản lý du lịch cho rằng nguyên nhân chính là do sự sụt giảm mạnh khách du lịch từ Trung Quốc và Nga, trong khi tăng trưởng từ các thị trường khác không bù đắp được.

Theo tôi, điều này mới chỉ đúng một phần. Bởi thực tế cho thấy chính sách visa du lịch mới là nút thắt cực kỳ bất lợi cho sự tăng trưởng của du lịch quốc tế tại VN.

Thủ tục visa rắc rối, danh sách miễn visa còn ít

Với gần 8 triệu lượt khách quốc tế vào VN mỗi năm (bao gồm khách đường bộ qua biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia, khách đến với mục đích đầu tư, thương mại…), thị trường du lịch quốc tế của VN chỉ bằng một điểm đến Pattaya, thua điểm đến Phuket của Thái Lan.

Với khoảng 25 triệu du khách quốc tế mỗi năm, du lịch Thái Lan mang lại doanh thu 60-65 tỉ USD. Còn Hong Kong, Singapore mỗi năm đón khách du lịch nhiều gấp ba lần VN.

Theo tôi, một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều du khách không chọn VN là do chính sách visa du lịch VN, đặc biệt là thủ tục quá rắc rối.

Đối với khách du lịch, lệ phí visa mấy chục USD không phải nhiều, nhưng các thủ tục rắc rối để xin visa thật sự làm người ta ngại và ưu tiên chọn đi các nước mà họ được miễn visa (hoặc có thể nộp đơn và nhận visa ngay tại cửa khẩu).

Đến nay, ngoài 10 nước Asean – không phải thị trường du lịch lớn vào VN, VN còn miễn visa cho bảy nước khác (Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga, Phần Lan, Na Uy, Thuỵ Điển, Đan Mạch).

Trong khi đó, Thái Lan có chính sách miễn visa du lịch cho du khách của 48 nước, Singapore là 124 nước và con số này của Trung Quốc khoảng 80 nước, với thời gian lưu trú khác nhau…

Cũng có ý kiến lo ngại việc mở rộng phạm vi miễn visa du lịch có thể làm tăng các rủi ro an ninh. Trên thực tế, kể cả khi miễn visa cho công dân nước khác, nước nào cũng có quyền từ chối cho nhập cảnh bất kỳ người nào mà họ cho là không phù hợp (kể cả trong ASEAN với nhau).

Do đó, để thu hút du khách quốc tế, tôi cho rằng ngoài việc mở rộng diện miễn visa du lịch, nên xem xét cải thiện thủ tục xin duyệt cấp visa tại cửa khẩu cho các đối tượng khác với lệ phí visa có thể cao hơn, nhưng du khách không cần phải nộp hồ sơ xin phê duyệt trước thông qua các công ty du lịch như cách làm hiện nay.

Cuối cùng, nên bổ sung kênh nộp hồ sơ và nhận phê duyệt visa qua mạng như nhiều nước khác đã làm.

Đón du khách Nga tại sân bay Tân Sơn Nhất. Khách Nga vào Việt Nam trong vòng 15 ngày được miễn visa – Ảnh: L.N.

Thiếu đầu tư cho quảng bá du lịch

Ngoài ra, cần phải đầu tư mạnh để nâng chất các hoạt động quảng bá du lịch ở nước ngoài. Thị trường du lịch nằm ở đâu, quảng bá du lịch phải làm đúng ở đó.

Hàng nghìn lễ hội mỗi năm trong nước không có nhiều ý nghĩa và hiệu quả đối với mục đích tăng khả năng cạnh tranh điểm đến của VN với các quốc gia du lịch khác. Thái Lan mỗi năm chi 40-50 triệu USD cho các hoạt động quảng bá du lịch ở nước ngoài trên báo, đài và thông qua 27 văn phòng xúc tiến du lịch ở nước ngoài.

Singapore, Hong Kong, Malaysia, Indonesia, Philippines, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng chi hàng chục triệu USD/năm cho các hoạt động quảng bá du lịch ở nước ngoài. Campuchia chi ít hơn cho quảng bá du lịch (3,5 triệu USD), nhưng vẫn cao gấp đôi VN (1,5 triệu USD).

Do quảng bá điểm đến quốc gia quá yếu nên hiệu quả quảng bá thương hiệu, dịch vụ của các doanh nghiệp du lịch nước ta cũng bị hạn chế. Du khách chọn quốc gia điểm đến trước khi họ quan tâm đến dịch vụ của các nhà cung cấp tại điểm đến.

Khi họ chưa lựa chọn VN làm điểm đến du lịch, mọi nỗ lực của các công ty du lịch VN chào bán dịch vụ cho họ đều vô nghĩa. Nước ta cần nhanh chóng kiện toàn một hệ thống quảng bá du lịch quốc gia quy củ, có đủ tiềm lực tài chính và kiến thức chuyên môn.

Trong điều kiện ngân sách nhà nước hạn hẹp, cần tạo nguồn kinh phí cho quảng bá du lịch thông qua việc ban hành phí du lịch thu qua các khách sạn, các hãng hàng không quốc tế. Phí du lịch đã và đang tồn tại ở nhiều nước châu Âu, Bắc Mỹ, tại Maldives và một số quốc gia khác.

Việc mỗi du khách phải chi thêm 5-10 USD cho chuyến đi du lịch nước ngoài không làm ảnh hưởng đến quyết định của họ, vấn đề chỉ là thu thế nào cho công bằng và chi thế nào cho minh bạch, hiệu quả.

Ngoài ra, các vấn đề về chất lượng, giá cả, môi trường du lịch, nguồn nhân lực du lịch, cơ sở hạ tầng giao thông… cũng cần được cải thiện hơn nữa.

Tóm lại, theo tôi, nếu không tháo gỡ được những nút thắt này, ngành du lịch VN khó mà cất cánh, tăng trưởng mạnh được.