Lịch trình dày đặc của Tổng thống Obama tại Việt Nam

Ngay trước khi chuyên cơ Air Force One lên đường đến Hà Nội, Văn phòng Thư ký báo chí Nhà Trắng tổ chức họp báo về lịch trình cụ thể của chuyến thăm.

Lực lượng an ninh hai nước kiểm tra an ninh tại một điểm Tổng thống Mỹ dự kiến ghé thăm tại TP.HCM.ẢNH: QUỲNH TRÂN

Cuộc họp báo qua điện thoại diễn ra ngày 20.5 (giờ địa phương) từ thủ đô Washington D.C, với sự tham dự của Đại diện thương mại Mỹ Mike Froman, các phó cố vấn an ninh quốc gia Ben Rhodes và Wally Adeyemo cùng Giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh quốc gia về sự vụ châu Á Dan Kritenbrink.

Mở đầu cuộc họp báo, Phó cố vấn Rhodes nhấn mạnh chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama là minh chứng cho quan hệ đối tác ngày càng thăng hoa với VN. Thông qua lịch trình làm việc, có thể thấy được “bề rộng” trong cam kết của Mỹ về an ninh – chiến lược; kinh tế – thương mại cũng như tăng cường quan hệ nhân dân giữa hai bên.

Theo ông Rhodes, phái đoàn do Tổng thống Obama dẫn đầu sẽ rời Mỹ vào chiều 21.5 và đáp xuống sân bay quốc tế Nội Bài vào tối 22.5. Chương trình đón tiếp chính thức sẽ bắt đầu vào ngày 23.5 trước khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Obama có cuộc gặp song phương. Kết thúc hội đàm, cả hai nhà lãnh đạo sẽ chủ trì cuộc họp báo chung. Cũng trong ngày 23.5, Tổng thống Obama sẽ lần lượt hội đàm với các vị lãnh đạo cấp cao khác của VN gồm Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng như dự tiệc chiêu đãi.

Vào ngày 24.5, ông Obama sẽ gặp gỡ thành viên của một số hội nhóm, tổ chức. Sau đó, Tổng thống Mỹ sẽ có bài phát biểu quan trọng về quan hệ song phương tại Trung tâm hội nghị quốc gia, mà theo Phó cố vấn Rhodes nhận định đây là dịp để nhà lãnh đạo Mỹ nhắc lại những tiến triển to lớn đã đạt được trong 2 thập niên qua cũng như đường hướng mới để tiếp tục đẩy mạnh hợp tác.

Sau bài diễn văn, phái đoàn sẽ rời Hà Nội đến TP.HCM vào trưa cùng ngày. Tại đây, điểm đến đầu tiên sẽ là chùa Phước Hải (còn gọi là chùa Ngọc Hoàng), danh lam nổi tiếng ở quận 1 trước khi ông Obama tham gia một sự kiện về thương mại và đề tài doanh nhân. Trong đó, tổng thống sẽ tiếp xúc một số đại diện doanh nghiệp nổi bật của VN, đồng thời nhấn mạnh những lợi ích về nhiều mặt mà Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ mang lại cho hai nước.

Sang ngày 25.5, Tổng thống Mỹ sẽ có cuộc gặp gỡ các thành viên của Sáng kiến lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI), dự kiến diễn ra tại Trung tâm hội nghị Gem Center (Q.1). Các đại biểu sẽ có cơ hội đặt câu hỏi với ông Obama. Ngày 25.5 cũng là ngày kết thúc chuyến thăm VN của Tổng thống Mỹ và phái đoàn sẽ rời TP.HCM để sang Nhật Bản.

Theo nhận định của Phó cố vấn Rhodes, chuyến thăm lần này được thiết kế dày đặc các sự kiện, xoáy sâu vào hợp tác chiến lược, an ninh, kinh tế, quan hệ nhân dân và sẽ có tác động mạnh mẽ trong lịch sử quan hệ song phương. Phó cố vấn Mỹ chỉ ra rằng một loạt các cuộc hội đàm giữa Tổng thống Obama với các nhà lãnh đạo VN cho thấy “bề rộng” trong cam kết của Mỹ đối với VN. “Chúng tôi mong đợi một chương trình làm việc hết sức thiết thực, bao gồm nhiều lĩnh vực, từ TPP, nỗ lực thúc đẩy quan hệ thương mại đến vấn đề an ninh khu vực, cả song phương lẫn xuyên suốt ASEAN, bao gồm hợp tác trong an ninh hàng hải và phản ứng trước thiên tai cũng như cam kết của chúng tôi về việc tìm kiếm giải pháp hoà bình cho các tranh chấp khu vực.

Ngoài ra còn có sự phát triển trong quan hệ nhân dân hai nước cũng như hợp tác trong giáo dục và doanh nhân khởi nghiệp”, ông Rhodes nói. Mục tiêu của Mỹ, theo phó cố vấn, là muốn biểu lộ rõ chuyến thăm sẽ hành động nâng cấp mạnh mẽ quan hệ song phương trong nhiều lĩnh vực, bất chấp những vấn đề còn tồn tại.

Trao đổi với giới truyền thông, Phó cố vấn Rhodes xác nhận vấn đề lệnh cấm vận vũ khí của Mỹ và tình hình Biển Đông sẽ được thảo luận trong các cuộc hội đàm cấp cao tại Hà Nội. Về phần mình, Giám đốc cấp cao Dan Kritenbrink cũng cho hay Biển Đông nằm trong lịch trình làm việc của Tổng thống Mỹ tại VN.

Bước chuyển mạnh mẽ trong quan hệ hai nước

Những ngày qua, hàng loạt tờ báo, hãng thông tấn lớn trên thế giới đều đưa tin, bình luận và dự đoán về chuyến thăm VN của Tổng thống Barack Obama. Dẫn nguồn từ Mỹ, tờ The Financial Times loan tin hai bên đang cân nhắc khả năng cho Mỹ đặt một số thiết bị quốc phòng phi quân sự tại khu vực Đà Nẵng để ứng phó thiên tai và vấn đề này sẽ được thảo luận trong chuyến thăm. Tờ báo bình luận đây là minh chứng cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ trong quan hệ giữa hai quốc gia. TờThe Times of India thì dự đoán chuyến thăm có thể mở đường cho một loạt biến chuyển từ nâng quan hệ đối tác toàn diện lên tầm cao mới, đến hợp tác về vấn đề Biển Đông.

Trong bài xã luận tựa đề Ông Obama đến VN sẽ tập trung vào tương lai thay vì quá khứ, tờ The New York Times nhận định chuyến công du VN không chỉ giúp Tổng thống Mỹ củng cố chính sách xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương mà còn là cơ hội để thắt chặt quan hệ an ninh, kinh tế với một đối tác ngày càng có vai trò quan trọng trong khu vực.

CNN thì dẫn lời chuyên gia Richard Fontaine của Center for a New American Security (Mỹ) viết: “Trong bối cảnh siết chặt ngân sách quốc phòng, Trung Quốc ngày càng quyết đoán hơn và những câu hỏi về đường hướng tương lai trong chính sách đối ngoại của Mỹ, quá trình chuyển biến từ cựu thù sang đối tác với VN sẽ làm nổi bật các ưu tiên của Mỹ. Chuyến thăm của ông Obama đại diện cho cơ hội có thể khởi đầu chương mới trong quan hệ hai nước”. Tương tự, nhà phân tích Aaron Connelly của Viện Chính sách quốc tế Lowy (Úc) nhận định với Bloomberg: “Với Mỹ, VN có vai trò hết sức chiến lược trong khu vực và Washington đánh giá Hà Nội là một đối tác đầy năng lực”.

Thuỵ Miên