Ông Dan Kritenbrink – Ảnh: Bộ Ngoại giao Mỹ

* Theo ông, Tổng thống Obama sẽ mang theo “món quà” gì khi 
đến VN?

-Tôi nghĩ “món quà” đó chính là việc Tổng thống Obama rất háo hức được gặp gỡ người dân VN, đặc biệt là những bạn trẻ, trải nghiệm nền văn hoá và ẩm thực đặc sắc của VN. Chúng tôi rất hài lòng với công tác chuẩn bị cho chuyến thăm quan trọng này của cả hai bên.

Ngoài những cuộc gặp chính thức với các lãnh đạo VN, ông Obama dự kiến sẽ tiếp xúc không chính thức với giới trẻ VN, đi thăm thú một số danh lam thắng cảnh và thưởng thức các đặc sản trứ danh của đất nước các bạn. Tôi nghĩ đó sẽ là một chuyến đi rất thú vị của ngài tổng thống.

Tôi tin tưởng rằng vấn đề dỡ bỏ cấm vận buôn bán vũ khí với VN sẽ được Tổng thống Obama đưa ra thảo luận với các lãnh đạo VN vì nó đã được đề cập trong các cuộc gặp trước đó. Tôi tự tin cho rằng hai bên sẽ có một buổi thảo luận thiết thực về khả năng này.

Cách đây hai năm, Mỹ đã gỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí cho VN liên quan đến lĩnh vực an ninh hàng hải. Chúng tôi xem xét từng trường hợp một và vấn đề nhân quyền sẽ là một trong những yếu tố quan trọng của tiến trình 
đàm phán.

* Chuyến công du châu Á đến VN và Nhật lần này được coi là cụ thể hóa chính sách tái cân bằng của Mỹ ở khu vực. Ông có thể nói rõ hơn về điều này?

- Phát triển các mối quan hệ đối tác với những quốc gia như VN đóng vai trò vô cùng quan trọng trong Chiến lược tái cân bằng sang châu Á của chúng tôi.

Mỹ mong muốn xây dựng mối quan hệ đối tác với những đối tác mới nổi trong khu vực như VN, sau đó là thắt chặt quan hệ với các đồng minh, cụ thể là Nhật Bản vốn là trọng tâm trong chiến lược châu Á của Mỹ.

Chúng tôi muốn cho người dân ở Mỹ thấy một thực tế rằng mối quan hệ đối tác với VN rất quan trọng cho nền kinh tế của hai đất nước.

Hiện hai quốc gia đang hợp tác vô cùng chặt chẽ để bảo đảm một trật tự dựa trên các quy tắc pháp quyền, tăng cường hợp tác trên những diễn đàn khu vực như Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF).

Hai nước cũng có cơ hội rất lớn để thúc đẩy giao lưu nhân dân, hợp tác an ninh, cùng nhau đối phó với các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, bệnh truyền nhiễm. Mối quan hệ với VN thật sự rất quan trọng đối với chúng tôi.

* Tổng thống Obama sẽ phát biểu về quan hệ Việt – Mỹ trước người dân VN, trong đó có nhiều sinh viên ở Hà Nội ngày 24-5. Thông điệp chính mà ông Obama muốn gửi đến là gì?

– Tôi muốn nhấn mạnh đây là chuyến thăm VN đầu tiên của ông Obama trên cương vị tổng thống Mỹ. Tôi nhớ rất rõ rằng trong chuyến thăm Mỹ vào tháng 7 năm ngoái, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi lời mời Tổng thống Obama sang thăm VN và ông Obama đã nói: “Tôi rất hi vọng sẽ thăm VN vào một ngày nào đó”.

Tôi cho rằng tất cả chúng ta đều hài lòng và háo hức về chuyến thăm sắp tới của ngài tổng thống.

Bài phát biểu về quan hệ Việt – Mỹ ở Hà Nội ngày 24-5 sắp tới sẽ là một cơ hội tuyệt vời để ngài tổng thống nói với tất cả người dân VN rằng Mỹ rất coi trọng quan hệ với VN. Kể từ khi thiết lập mối quan hệ đối tác toàn diện vào năm 2013, quan hệ hai nước đã tiến triển đáng kể trên nhiều lĩnh vực.

Trong bài phát biểu, Tổng thống Obama dự kiến sẽ nói về những lĩnh vực hợp tác sôi động giữa hai nước trong các lĩnh vực như kinh tế, thương mại, an ninh, mối quan hệ ngày càng thắm thiết giữa người dân hai nước, hợp tác với VN ứng phó với các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, các vấn đề y tế toàn cầu.

Tôi được biết nhiều bạn trẻ VN rất háo hức và quan tâm đến nước Mỹ và ngài tổng thống mong muốn nói chuyện với những bạn trẻ này trong cuộc gặp ở Hà Nội. Ông ấy cũng rất hào hứng đến TP.HCM để gặp gỡ các thành viên của Sáng kiến thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á (YSEALI).

* Cựu thứ trưởng ngoại giao VN Lê Bàng nói tốc độ quan hệ Việt – Mỹ có thể ví với “tốc độ tên lửa” trong mười mấy năm qua. Ông nghĩ sao?

– Đó là cách so sánh tuyệt vời của ngài đại sứ Lê Bàng khi sử dụng hình ảnh “tên lửa” để nói về sự tiến triển trong mối quan hệ hai nước.

Trong chuyến thăm sắp tới, Tổng thống Obama sẽ đề cập đến quá khứ phức tạp, khó khăn và đau đớn giữa hai nước nhưng ông cũng sẽ bày tỏ niềm vui khi hai bên vượt qua được quá khứ đau thương và tập trung vào xây dựng một tương lai tươi sáng, hai bên đã cùng nhau vun đắp quan hệ song phương đầy tiềm năng trong vòng một thập niên qua.

Thật quan trọng khi nhận ra mối quan hệ giữa hai nước đã tiến nhanh như thế nào sau hơn hai thập kỷ bình thường hoá quan hệ.