Thứ bảy vừa rồi, gia đình tôi đi mua ít đồ dùng ở siêu thị Co.op Mart Đinh Tiên Hoàng (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) và vào dùng bữa tối ở khu vực bán thức ăn của siêu thị. Ngày cuối tuần khu vực này khá nhộn nhịp với những gia đình gồm cha mẹ con cái, những cặp đôi… đi siêu thị mua đồ rồi ghé vào dùng bữa.

Chỉ một lúc, trên những dãy bàn gỗ đã bày la liệt khay, chén, tô, đĩa, đũa, thức ăn thừa, khăn giấy… Một cô nhân viên ngoài 40 tuổi cứ đẩy xe tới lui như con thoi để dọn dẹp những “bãi chiến trường” đó.

Chẳng hiểu sao, hình ảnh cô nhân viên tỉ mẩn dọn từng cái chén, đôi đũa, đổ thức ăn thừa trên những dãy bàn vào xô làm tôi nhớ đến những quán ăn ở nước ngoài mà tôi đã có dịp ghé qua. 

Đó là ở Đài Loan, nhiều hàng quán bố trí một khu vực riêng để sau khi ăn xong, khách sẽ tự đến đổ thức ăn thừa vào xô và bỏ khay, chén, đĩa, đũa dơ vào nơi quy định. Ai cũng vậy và mọi chuyện cứ diễn ra tự nhiên như thế. 

Chốc chốc, một nhân viên đến lấy những chồng bát, đĩa, khay ở khu vực này mang đi rửa. Trong hai tuần ở Đài Loan, đến nhiều quán ăn ở thành phố Đài Bắc, Tân Bắc, tôi cũng thấy những hình ảnh diễn ra một cách tự nhiên như thế.

Mới đây, trong chuyến đi công tác ở Philippines, vào ký túc xá của một trường học, tôi cũng thấy sinh viên ăn xong đã tự đổ thức ăn thừa vào xô và xếp hàng chờ đến lượt bỏ đĩa, khay, đũa riêng tại một nơi bố trí sẵn. 

Dùng bữa tại đây xong, người quản lý có ý nói chúng tôi cứ để nguyên đấy, nhưng tôi nói: “Hãy để chúng tôi tự phục vụ như mọi người”. Lần khác, vào căngtin Đại học Quốc gia Singapore (NUS), sau khi ăn xong tôi cũng thấy khách bưng khay thức ăn của mình đến bỏ vào một nơi được hướng dẫn sẵn nên cũng làm theo như vậy.

Nhớ đến những hình ảnh trên, tôi thấy đi ăn tiệm ở nước mình đúng là sướng thiệt khi được phục vụ tận răng. 

Ở nước mình, nhiều người chắc hẳn sẽ buồn cười khi nghe chuyện đã bỏ tiền ra ăn lại phải… bưng đi dẹp. Và ở mình, quán nào mà áp dụng kiểu khách tự bưng khay đi dẹp chắc đóng cửa vì không ai đến. 

Biết vậy, nhưng sao tôi vẫn nghĩ cái việc ăn xong, đứng lên bưng khay thức ăn của mình bỏ vào một nơi chuẩn bị sẵn thì đẹp và văn minh quá. 

Bởi chỉ mỗi người một tay, chưa đến một phút, những nhân công dọn chén đĩa sẽ bớt vất vả, quán giảm chi phí cho nhân công thì bữa ăn cũng… rẻ hơn một chút.

Và điều thứ hai quan trọng hơn, việc bưng khay thức ăn bỏ vào nơi quy định sau khi ăn giáo dục con trẻ rất tốt. Những đứa trẻ tự phục vụ bản thân và không ỷ lại đã có người dọn dẹp sẽ không bày biện linh tinh. 

Nó cũng giống như ở nhà, những đứa trẻ ỷ lại có người giúp việc nên ngủ dậy không làm cả việc gấp chăn, nhưng nếu tập cho trẻ thói quen ấy chắc chắn các em sẽ tự lập hơn.

Tôi cứ nghĩ, vì sao những căngtin ở ký túc xá sinh viên, trường học, hay những quán ăn… không khuyến khích khách sau khi ăn xong bỏ khay thức ăn của mình vào một nơi quy định sẵn? 

Bước đầu sẽ khó quen nhưng dần dần với những lợi ích đạt được, việc làm này chắc sẽ được nhiều người chấp nhận.