Nhiều chiêu “lách” rào

Từ sau khi Hiệp hội Ngân hàng (NH) VN (VNBA) kêu gọi các NH thực hiện mức lãi suất (LS) huy động tối đa 9,5%/năm (kể cả chương trình khuyến mãi), cuộc đua LS của các NH bớt nóng. Tuy nhiên, những NH nhỏ vẫn “ngầm” huy động vốn với chi phí cao hơn mức này.

Chị Nguyễn Vân (ngụ TP.Thủ Đức, TP.HCM) cho biết mấy ngày trước gửi tiết kiệm NH số tiền 2 tỉ đồng, kỳ hạn 7 tháng có LS trên 10%/năm. Chị Vân khuyên có tiền cứ đến quầy mà gửi, đừng gửi qua online vì không hỏi được LS cộng thêm đối với những khoản tiền lớn. Sáng 26.12, tại quầy giao dịch NH V. (Q.3, TP.HCM), nhân viên giao dịch cho biết LS tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng trở lên ở mức 9,3%/năm. Trong trường hợp khách hàng gửi từ 500 triệu đồng trở lên, LS sẽ được cộng thêm 1% và chương trình này có thể dừng bất cứ lúc nào.

Bảng LS mà nhà băng này niêm yết từ ngày 12.12. So với mức LS huy động mà VNBA kêu gọi các NH tối đa đến 9,5%/năm từ ngày 15.12, mức LS mà nhà băng này huy động cao hơn. Ngày 22.12, nhà băng N. công bố LS huy động tiết kiệm kỳ hạn từ 7 tháng trở lên vượt mức 9,5%/năm, dao động từ 9,7 – 9,9%/năm.

Lãi suất tiết kiệm cao, lượng tiền gửi của người dân tăng lên NGỌC THẮNG

Không những vậy, tình trạng mời chào LS gửi tiết kiệm trên 9,5%/năm hiện tràn lan trên các diễn đàn mạng xã hội. Với số tiền tiết kiệm 600 triệu đồng, gửi 6 tháng, hàng loạt nickname giới thiệu NH S., NH V. mời chào LS từ 11 – 12%/năm. Một chiêu khác “lách” LS 9,5%/năm đó là tặng tiền mặt khi giao dịch tại quầy. LS ghi trên sổ là 9,5%/năm, nhưng khách hàng sẽ được tặng thêm tiền mặt tùy theo số tiền gửi.

Tổng thư ký VNBA Nguyễn Quốc Hùng cho biết sau ngày 15.12 vài ngày, một số NH còn huy động LS trên 9,5%/năm, VNBA đã nhắc NH chấn chỉnh. Các NH đều thống nhất không cạnh tranh huy động LS cao. “Có thể một số phòng giao dịch của một số NH chạy chỉ tiêu 1 tuần cuối năm để có thưởng nên mới có chuyện phá rào. Tuy nhiên, các NH bị phát hiện, Hiệp hội sẽ có ý kiến với NH Nhà nước về chỉ tiêu tín dụng của những nhà băng này cho năm 2023. Những NH đang trả lãi cao hơn là gặp vấn đề về thanh khoản”, ông Hùng nói.

Một điểm lạ trên thị trường LS hiện nay đó là đường cong LS đi xuống đối với những kỳ hạn gửi dài. Chẳng hạn, BaoVietBank huy động tiết kiệm ở kỳ hạn 12 – 13 tháng LS 9,4%/năm, nhưng từ kỳ hạn 15 – 18 tháng xuống còn 9%/năm, 24 tháng còn 8,8%/năm và 36 tháng còn 8,3%/năm.

TS Lê Đạt Chí, Phó trưởng khoa Tài chính – Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, cho rằng đường cong LS của các NH đi xuống không chỉ có ở VN mà ngay tại Mỹ hiện nay cũng đang gặp phải. Điều này chứng tỏ thanh khoản của NH đang gặp khó khăn trong ngắn hạn, không muốn huy động vốn dài hạn với chi phí cao vì ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.

Việc NH huy động vốn vượt mức cam kết là điều dễ hiểu bởi tình trạng huy động vốn bao nhiêu cũng không đủ. NH tăng LS huy động là để giải quyết các vấn đề khó khăn tồn tại chẳng hạn như giải bài toán trái phiếu, góp vốn vào hệ sinh thái công ty con (công ty tài chính, công ty chứng khoán…).

Lãi suất khó giảm

Ngoài việc áp dụng LS huy động về 9,5%/năm, căn cứ khả năng, năng lực tài chính, NH tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm lợi nhuận nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giảm LS cho vay, với mức giảm từ 0,5 – 2%/năm tùy từng đối tượng, trong đó tập trung vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu tiên. Thị trường xuất hiện thêm một số NH giảm LS cho vay đối với khách hàng thời gian gần đây.

Vấn đề LS trong năm tới rất khó có thể dự báo được giảm hay không vì phụ thuộc vào tình hình lạm phát.

Ông Nguyễn Quốc Hùng

Chẳng hạn, PG Bank vừa triển khai giảm LS cho vay đối với khách hàng cá nhân lên 2%/năm đối với những khoản vay sản xuất kinh doanh và vay mua nhà. Oceanbank triển khai trong tuần cuối cùng của năm 2022 chương trình ưu đãi LS cấp tín dụng “Giải ngân ngay – lãi chạm đáy” dành cho khách hàng doanh nghiệp. Doanh nghiệp có dư nợ từ 2 tỉ đồng trở lên sẽ nhận được mức LS ưu đãi cố định 9,5%/năm đối với thời hạn vay từ 3 tháng trở xuống, từ 10%/năm đối với 3 – 6 tháng. Nam A Bank giảm LS cho vay từ 1,5 – 2,5%/năm đối với doanh nghiệp sản xuất kinh doanh dịp tết. Đối với khách hàng cá nhân, Nam A Bank cũng đã triển khai một số gói sản phẩm cho vay trung và dài hạn, với LS cho vay giảm từ 1,8 – 2,7%/năm. Trong khi đó đối với khoản vay ngắn hạn ở kỳ đầu tiên, NH sẽ giảm lãi 1,5%/năm.

Ông Nguyễn Quốc Hùng cho hay một số NH vừa rồi được cấp thêm hạn mức tín dụng triển khai cho vay cũng khó khăn. Nguồn vốn này chủ yếu tập trung cho sản xuất kinh doanh cuối năm nhưng đơn hàng của doanh nghiệp giảm nên nhu cầu vay vốn mua hàng tồn kho cho hoạt động sản xuất kinh doanh năm sau không cao. Trong khi đó, nhu cầu vay để đảo nợ, trả trái phiếu thì NH không được cho vay.

Theo ông Lê Đạt Chí, tín dụng khó khăn nhưng LS huy động vẫn không giảm, chi phí vốn huy động cao thì lãi vay năm sau sẽ khó mà giảm được. Dự báo LS trong thời gian tới, ông Lê Đạt Chí cho rằng LS ở VN giảm khi nào LS của Mỹ giảm. Bởi, khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) còn tăng LS trong thời gian tới sẽ dẫn đến tình trạng chênh lệch LS giữa tiền đồng và ngoại tệ. Điều này sẽ gây áp lực lên tỷ giá. Muốn giảm LS trong nước, cần có biện pháp quản lý thị trường ngoại hối để tránh sự ảnh hưởng đầu cơ xảy ra. t

THANH XUÂN

TNO