Thực chất, cuộc gặp nhằm chính thức hóa tiến trình xử lý lại tổng thể di sản quá khứ thuộc địa ở châu Phi. Đến nay mới chỉ có từng quốc gia châu Phi riêng rẽ và Liên minh châu Phi (AU) đề cập và xử lý vấn đề này một cách hạn chế với các nước châu Âu liên quan.

Cờ các nước thuộc liên minh châu Phi  REUTERS

Những nước châu Âu từng thuộc địa hóa châu Phi khi xưa như Pháp, Anh, Đức hay Bỉ tới nay đều đã có những động thái nhất định thể hiện nhận thức về trách nhiệm chính trị và đạo lý cũng như pháp lý quốc tế đối với những gì đã gây ra ở châu Phi ngày trước, đặc biệt là chiếm hữu và buôn bán nô lệ, cướp bóc tài nguyên, đàn áp và thậm chí cả thảm sát, diệt chủng người bản địa.

Thời sự hóa chuyện quá khứ lịch sử, các nước châu Phi thuộc địa xưa nhằm vươn tới 4 mục đích là các nước châu Âu liên quan phải chính thức xin lỗi, bồi thường vật chất, trả lại những báu vật và di vật đã cướp đi, cũng như hợp tác để châu Phi không còn tụt hậu. Sự liên thủ của các nước châu Phi trên phương diện này sẽ gia tăng đáng kể sức ép quốc tế đối với các nước châu Âu liên quan. Sức ép này càng gia tăng khi EU nói riêng và nhiều nước châu Âu nói chung có nhu cầu cấp thiết tranh thủ châu Phi để cạnh tranh ảnh hưởng với nhiều đối tác bên ngoài khác.

PHẠM LỮ

TNO