Thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2021 – Ảnh: QUANG ĐỊNH

“Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 không hiểu Bộ GD-ĐT sẽ chốt thế nào, có sử dụng điểm thi để xét tuyển đại học nữa không? Dù thế nào cũng cần công bố sớm trong tháng 10 để học sinh còn chuẩn bị. Chứ có con học lớp 12 năm nay như ngồi trên đống lửa” – bà Hằng Nga, một phụ huynh ở Nghĩa Lộ (Yên Bái), bày tỏ lo âu.

Lo đề thi không giống đề minh họa

“Đề thi tốt nghiệp THPT năm 2021 không giống như cấu trúc đề thi minh họa. Ma trận đề cũng bị phá vỡ và có chiều hướng giảm độ khó. Đó là điều tôi khá hoang mang. Vì khi dạy và ôn tập cho học sinh lớp 12, giáo viên phải bám vào đề thi minh họa. Nhưng năm rồi, ở môn văn, đề thi khác với cấu trúc đề minh họa làm cả cô và trò ngỡ ngàng.

Những thay đổi như thế làm tâm lý của cả giáo viên và học sinh năm nay thấy bất an. Nhất là trong bối cảnh đang phải dạy học trực tuyến, nội dung chương trình cũng có những điều chỉnh so với trước” – một giáo viên dạy lớp 12 ở Hà Nội cho biết.

Nhiều học sinh cũng chung nỗi lo “cấu trúc đề thi thay đổi”. “Chia sẻ kinh nghiệm với bọn em, các anh chị thi năm 2021 dặn đi dặn lại là đừng tin cấu trúc đề thi minh họa của Bộ

GD-ĐT nữa. Điều này càng khiến em lo vì nếu không tin thì dựa vào đâu để ôn tập. Hơn nữa, hiện chúng em cũng không biết năm tới có được lấy kết quả thi tốt nghiệp để xét tuyển đại học nữa không” – Tuyết Phượng, học sinh Trường THPT Đống Đa (Hà Nội), chia sẻ.

Theo Phượng, nhiều học sinh chuyển hướng ôn tập để tham dự kỳ thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội nhưng không rõ các trường khác có sử dụng kết quả này không.

“Một số trường đại học lớn như ĐH Ngoại thương tuyển sinh phần lớn chỉ tiêu bằng nhiều phương thức xét tuyển, không dành nhiều chỉ tiêu cho xét tuyển điểm thi tốt nghiệp THPT. Em không rõ xu thế năm tới sẽ thế nào? Bộ GD-ĐT khẳng định sẽ công bố sớm để học sinh chuẩn bị, tránh xáo trộn, nhưng giờ này chưa có động tĩnh gì” – Hồng Anh, học sinh Trường THPT Lý Thường Kiệt (Hà Nội), băn khoăn.

Nên thông báo sớm

Tại TP.HCM, trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ, nhiều học sinh lớp 12 cho biết đang “sống trong chờ đợi”. “Em đang rất lo. Không biết kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 sẽ được thực hiện như thế nào, định hướng nội dung đề thi ra sao… Em mong Bộ GD-ĐT nên có quyết định và thông báo sớm để học sinh có thời gian chuẩn bị, an tâm học hành” – Huy Tuấn, học sinh lớp 12 ở quận Phú Nhuận, chia sẻ.

Trong khi đó, bà Vũ Hồng Hà – phụ huynh ở quận Bình Thạnh, TP.HCM – tỏ ra bức xúc: “Năm 2021, con trai lớn của tôi trải qua kỳ thi tốt nghiệp THPT có một không hai với sự hoang mang, lo lắng của cha mẹ. Con tôi đã có giấy báo đậu ĐH thông qua phương thức xét học bạ. Vậy mà cháu vẫn phải đi thi chỉ để xét tốt nghiệp THPT.

Năm 2022, tôi nghĩ các cấp quản lý phải cải tiến kỳ thi này. Nếu thấy việc thi tốt nghiệp THPT không còn cần thiết nữa thì cố giữ làm gì? Con gái út của tôi năm nay vào lớp 12. Cháu mong không phải thi cử vất vả như anh nó…”.

Một giáo viên Trường THPT Lê Quý Đôn (quận 3) cũng đặt vấn đề: “Kỳ thi tốt nghiệp do Bộ GD-ĐT ra đề nhưng việc triển khai, tổ chức thực hiện, chấm điểm, công nhận tốt nghiệp… đều do các tỉnh, thành thực hiện. Vậy tính chính xác, khách quan, công minh… của các địa phương trong vấn đề này như thế nào?

Kết quả của kỳ thi dùng để xét tuyển vào ĐH. Một học sinh có kết quả cao nhờ gian lận thi cử sẽ đẩy một học sinh khác có điểm thi thấp hơn rớt khỏi trường ĐH. Tôi đề nghị nên bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT. Thay vào đó, kỳ thi tuyển sinh ĐH do các trường ĐH tổ chức, chấm điểm… và Bộ GD-ĐT vẫn ra đề thi như hiện nay”.

Đổi mới thế nào?

Tại hội nghị tổng kết ngành giáo dục tháng 8-2021, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn yêu cầu việc tuyển sinh ĐH năm học tới sẽ có sự đổi mới để thích nghi kỳ thi tốt nghiệp THPT trước ảnh hưởng của dịch bệnh. Ông Kim Sơn cho rằng việc cần làm ngay là hai ĐH quốc gia và các ĐH vùng, nơi nào chưa có cần bắt tay vào xây dựng hệ thống các trung tâm khảo thí. Đặc biệt, các ĐH vùng sẽ đóng vai trò là hạt nhân cho việc kiểm tra, đánh giá, tuyển sinh trong thời gian sắp tới.

Theo nguồn tin của Tuổi Trẻ, hiện Bộ GD-ĐT đang xây dựng phương án đổi mới thi lộ trình 2022 – 2025 theo tinh thần chỉ đạo trên và sẽ trưng cầu ý kiến rộng rãi. Việc các địa phương và trường đại học tự chủ trong tổ chức thi và tuyển sinh sẽ có những khó khăn thuộc về năng lực xây dựng đề thi, tổ chức thi, vướng mắc khi hành lang pháp lý chưa hoàn thiện.

“Dù kỳ thi tốt nghiệp có tách khỏi vấn đề tuyển sinh thì tôi thấy đề thi vẫn cần có tính phân hóa, đánh giá được chất lượng học sinh theo các nhóm khác nhau. Vì ngoài việc xét tốt nghiệp, một vấn đề sống còn của giáo dục phổ thông là giữ động lực dạy học. Nếu kỳ thi vì chú trọng tỉ lệ tốt nghiệp cao mà dễ dàng quá, động lực đó sẽ mất đi.

Trường hợp kỳ thi tốt nghiệp trả cho từng địa phương thì tôi vẫn mong Bộ GD-ĐT phải ban hành khung thống nhất cho cả nước thực hiện cũng là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát. Tôi mong phương án thi của bộ công bố trong tháng 10 để các nhà trường có thể chủ động kế hoạch dạy học, ôn tập cho học sinh cuối cấp” – cô Nguyễn Thị Nhiếp, hiệu trưởng Trường THPT Yên Hòa (Hà Nội), chia sẻ.