Với chuyến thăm Campuchia và Lào, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã hoàn tất công du tất cả 10 thành viên ASEAN chưa đầy 1 năm lên cầm quyền.

Ngày 17.11, Thủ tướng Abe đã có các cuộc hội đàm với Chủ tịch Lào Choummaly Sayasone và Thủ tướng Thongsinh Thammavong tại thủ đô Vientiane. Theo Kyodo News, hai bên nhất trí việc tiến tới thành lập một khuôn khổ đối thoại thường xuyên về các vấn đề quốc phòng – an ninh giữa các quan chức quốc phòng và ngoại giao. Ngoài ra, hai thủ tướng Abe và Thongsinh Thammavong chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác bao gồm Nhật sẽ viện trợ ODA cho Lào để phục vụ các dự án hạ tầng như mở rộng và nâng cấp sân bay Wattay, xây cầu Sekong cũng như hỗ trợ nước chủ nhà về trang thiết bị và đào tạo nhân lực y tế.

Trước đó, sau cuộc hội đàm ngày 16.11 tại Phnom Penh, Thủ tướng Abe và Thủ tướng Campuchia Hun Sen tuyên bố đồng ý hợp tác trên nhiều lĩnh vực, gồm đầu tư, cải cách dân chủ và y tế. Về các vấn đề của khu vực, hai nước nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các tranh chấp trên biển bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế. Tuyên bố chung còn khẳng định sự cần thiết sớm cho ra đời Bộ quy tắc ửng xử trên biển Đông, theo AFP. 

Với chuyến công du lần này, ông Abe đã hoàn tất việc thăm toàn bộ 10 quốc gia thành viên ASEAN trong vòng chưa đầy 1 năm kể từ khi nhậm chức vào tháng 12.2012 và là Thủ tướng Nhật đầu tiên đến Campuchia sau 13 năm qua. Ngược lại, ông Abe đến nay vẫn chưa có cuộc thượng đỉnh chính thức nào với các lãnh đạo của Trung Quốc và Hàn Quốc, hai láng giềng Đông Bắc Á đang có tranh chấp căng thẳng với Nhật về các vấn đề lịch sử và chủ quyền. Theo giới quan sát, điều này chứng tỏ tầm quan trọng ngày càng tăng của ASEAN đối với Nhật. Lâu nay, giới chức Tokyo nhiều lần nhấn mạnh ý định tăng cường hợp tác hơn nữa với các quốc gia Đông Nam Á, khu vực tăng trưởng năng động và có vị thế ngày càng tăng trong chính sách đối ngoại và an ninh của các cường quốc. Ngoài ra, tờ The Straits Times dẫn lời Giáo sư Koichi Sato, chuyên gia về Trung Quốc thuộc ĐH J.F.Oberlin ở Tokyo, nhận định Thủ tướng Abe đang muốn cạnh tranh về chỗ đứng và ảnh hưởng tại Đông Nam Á với Trung Quốc, nước quan hệ rất thân thiết với ASEAN nhưng đang có tranh chấp biển đảo với một số thành viên trong khối lẫn Nhật Bản.  

Trọng Kha