Cao ủy Liên Hiệp Quốc về nhân quyền Michelle Bachelet – Ảnh: REUTERS

“Tôi rất vui mừng thông báo rằng chúng tôi đã đạt được thỏa thuận với Chính phủ Trung Quốc về chuyến thăm”, bà Michelle Bachelet thông báo trong bài phát biểu ghi hình phát tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ngày 8-3.

Bà Bachelet cũng cho biết văn phòng của bà và Bắc Kinh đã “bắt đầu các bước chuẩn bị cụ thể cho chuyến thăm dự kiến diễn ra vào tháng 5”. Đội tiền trạm sẽ lên đường vào tháng 4, đánh dấu chuyến đi Trung Quốc đầu tiên của một cao ủy Liên Hiệp Quốc về nhân quyền kể từ năm 2005.

Từ lâu đã có những lời kêu gọi cao ủy Liên Hiệp Quốc về nhân quyền đến thăm Tân Cương, nơi Liên Hiệp Quốc và các nhóm bảo vệ nhân quyền cho rằng có khoảng 1 triệu người thiểu số Duy Ngô Nhĩ bị giam giữ trong các “trại cải tạo”.

Chính quyền Bắc Kinh tuyên bố bà Bachelet được hoan nghênh đến Tân Cương. Tuy nhiên khi nhắc đến yêu cầu của bà – “quyền tiếp cận có ý nghĩa và không bị ràng buộc”, mọi thứ trở nên khó khăn và phức tạp.

Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) đã soạn một báo cáo đặc biệt về tình hình nhân quyền ở Tân Cương nhưng vẫn chưa rõ khi nào công bố.

Chính phủ Mỹ và các nhà lập pháp ở 5 nước phương Tây khác mô tả cách Trung Quốc đối xử với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương là “tội ác diệt chủng” – cáo buộc bị Bắc Kinh thẳng thừng phủ nhận.

Trung Quốc bác bỏ những cáo buộc cưỡng bức lao động hay triệt sản người Duy Ngô Nhĩ như phương Tây mô tả.

Theo chính quyền Bắc Kinh, không có cái gọi là “trại cải tạo ở Tân Cương” mà thực chất đây là những trung tâm dạy nghề và tất cả học viên đều đã “tốt nghiệp”, theo Hãng tin Reuters.

Ông Chen Xu – đại sứ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc trụ sở Geneva – xác nhận chuyến thăm của bà Bachelet sẽ diễn ra vào tháng 5 và cam kết phối hợp với OHCHR để chuẩn bị tốt.

Đề cập tới các phát biểu của bà Bachelet về tự do bày tỏ ý kiến tại Trung Quốc, ông Chen cho rằng tự do ngôn luận là quyền được bảo vệ.

“Tuy nhiên, tự do ngôn luận không nên được sử dụng như cái cớ để đứng trên luật pháp”, ông Chen nêu lập trường của Bắc Kinh ngày 8-3.