Giá xăng dầu tăng tạo áp lực lên giá cước vận tải hành khách và hàng hóa. Trong ảnh: hành khách đi xe khách và gửi hàng hóa tại bến xe Miền Đông, quận Bình Thạnh, TP.HCM – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Tất cả các sản phẩm xăng dầu đã liên tục tăng giá trong 5 phiên điều hành đầu năm, với mức tăng từ 12-16% tùy mặt hàng, đã tạo áp lực không nhỏ cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cũng như người tiêu dùng.

Đại diện một thương nhân đầu mối nhập khẩu xăng dầu phía Nam cho hay ngay sau kỳ điều chỉnh ngày 1-3, giá dầu thế giới tiếp tục “leo thang” với mức tăng trên 7% khi chốt phiên. Điều này khiến mức giá cơ sở vừa được liên bộ Công thương – Tài chính công bố điều chỉnh tiếp tục “hụt hơi” với đà tăng của giá thế giới.

Giảm gánh nặng cho người dân, doanh nghiệp

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hồng Minh – tổng thư ký Hiệp hội Vận tải Hà Nội – cho biết giá xăng dầu chiếm 35-40% giá cước vận tải nên khi giá tăng đã ảnh hưởng trực tiếp giá thành vận tải. Tuy nhiên, do tác động của dịch bệnh khiến nhu cầu giảm, nên để giữ chân khách hàng, doanh nghiệp chỉ tăng thêm 500 đồng/km (với taxi), trong khi nếu để bù đắp hết chi phí, giá cước phải tăng từ 1.200 – 1.500 đồng/km. Nếu giá xăng dầu tiếp tục tăng, doanh nghiệp không “sức nào chịu nổi” và phải tiếp tục tăng giá cước, nên rất mong Nhà nước đưa ra giải pháp toàn diện, bền vững, lâu dài vì không kìm giá xăng dầu thì lạm phát tăng cao và ảnh hưởng kinh tế của cả nước.

“Đặc biệt, chúng tôi rất mong chờ việc giảm thuế bảo vệ môi trường sẽ được sớm triển khai nên mạnh dạn đề xuất Chính phủ bãi bỏ và tạm dừng áp dụng thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, tức là miễn giảm 100% và tính toán giảm thêm một số sắc thuế khác như thuế nhập khẩu. Bởi đây là mặt hàng chiến lược, ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế quốc dân, đến người dân” – ông Minh kiến nghị.

Ông Nguyễn Đức Thăng – giám đốc điều hành Công ty may Đáp Cầu, chuyên sản xuất hàng may xuất khẩu – cho biết đã nhận được đề nghị tăng giá cước vận chuyển hàng trong bối cảnh các chi phí đầu vào khác đều tăng do ảnh hưởng của dịch bệnh. Chưa kể, giá xăng dầu tăng còn tác động gián tiếp làm tăng giá nguyên vật liệu đầu vào khác, chi phí lương thực thực phẩm tại bếp ăn của công nhân, chi phí nhân công… khiến giá thành đầu vào sản xuất tăng thêm 10-15%, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm xuất khẩu Việt Nam, nên ông Thăng cho rằng chính sách hỗ trợ giảm thuế với xăng dầu rất được mong chờ.

Theo ông Đào Ngọc Nam, tổng giám đốc Công ty UBOFOOD Việt Nam – chuyên cung cấp thực phẩm, bếp ăn cho các khu công nghiệp, giá xăng dầu tăng khiến nhiều sản phẩm thực phẩm tiêu dùng tăng. Thêm nữa là cước vận chuyển hàng hóa đầu vào, với mức tăng mà các đơn vị báo giá là thêm trên 10%, khiến các chi phí chung tăng 15%. Tuy vậy, do kinh tế mới phục hồi, để giữ chân khách hàng, doanh nghiệp đành “cắn răng” giảm lợi nhuận để giữ ổn định giá đầu ra cho đến khi Nhà nước áp dụng chính sách giảm thuế giúp kìm giá xăng dầu.

Đồ họa: TUẤN ANH

Phải giảm mạnh và áp dụng nhanh

Trao đổi với chúng tôi, ông Trịnh Quang Khanh, phó chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu VN, cho rằng giá xăng dầu tăng cao chắc chắn sẽ tác động tiêu cực đến mục tiêu kiềm chế lạm phát 4% trong năm nay. Do đó, phương án giảm thuế bảo vệ môi trường xăng dầu cần được khẩn trương trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xem xét ban hành. Mức giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu cụ thể là bao nhiêu cần được Bộ Tài chính đánh giá cân đối hài hòa giữa các lợi ích để chia sẻ với người tiêu dùng.

“Nếu mức giảm thuế bảo vệ môi trường quá nhỏ và chậm trễ áp dụng, giải pháp hỗ trợ giảm thuế giá trị gia tăng xuống 8% đối với hàng hóa, dịch vụ sẽ không phát huy hết hiệu quả là kích cầu như đã đặt ra. Nhìn tổng thể, mục tiêu của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng khi giá cả tăng cao, hoạt động sản xuất kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn” – ông Khanh lo ngại.

Ông Đào Ngọc Nam cũng cho rằng rất mong muốn Chính phủ sớm bàn thảo, áp dụng chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, bởi đây là yếu tố tác động rất lớn giúp giảm giá xăng dầu. Qua dịch COVID-19, doanh nghiệp đã chịu rất nhiều khó khăn vì chi phí đầu vào tăng liên tục, nên việc Nhà nước hỗ trợ giảm các chi phí cơ bản như nguyên liệu đầu vào, giảm lãi suất, chi phí vận chuyển… có ý nghĩa lớn. “Vì vậy, chúng tôi mong muốn mức giảm phải đủ lớn, đủ thiết thực mới có ý nghĩa tác động giúp doanh nghiệp có thể sớm phục hồi và tận dụng cơ hội phát triển sau đại dịch” – ông Nam nói.

Đại diện một doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu cũng cho rằng trong bối cảnh giá xăng dầu tăng liên tục, việc giảm thuế bảo vệ môi trường cần phải đủ lớn, có thể cân nhắc mức giảm tối đa là 70% so với mức thuế hiện hành, hoặc tối thiểu ở mức 50%. Sau đó tùy vào điều kiện, tình hình thực tế có thể giảm xuống 30% và khi nền kinh tế phục hồi, giá dầu thế giới ổn định lại, có thể quay trở lại áp dụng mức thuế như hiện hành. “Cơ chế điều hành giá cũng cần áp dụng linh hoạt hơn, có thể 5 ngày/lần hoặc trong trường hợp giá xăng dầu thành phẩm biến động tăng giảm trên 10%, có thể điều chỉnh giá tương ứng”, vị này đề xuất.

Doanh nghiệp xăng dầu vẫn than lỗ

Giá xăng dầu tiếp tục điều chỉnh tăng liên tiếp kể từ đầu năm đến nay – Ảnh: T.T.D.

Trao đổi với chúng tôi, một doanh nghiệp xăng dầu cho rằng với mức giá bán lẻ hiện tại, doanh nghiệp đang lỗ từ 500 – 700 đồng/lít, nên với đà tăng mạnh của giá thế giới thêm 7%, mức lỗ tiếp tục tăng lên từ 1.500 – 1.800 đồng/lít xăng dầu. Trong khi đó, quỹ bình ổn tiếp tục phải “xả” để kìm giữ giá, nhưng do đang bị âm quỹ nên để có nguồn “xả” quỹ, doanh nghiệp phải đi vay vốn ngân hàng, song cũng rất khó khăn.

“Doanh nghiệp âm quỹ mà vẫn phải chi ra để sử dụng là ăn vào vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi theo quy định, doanh nghiệp muốn vay vốn ngân hàng để bù đắp cho quỹ đều phải có hạn mức nhất định, nên giờ muốn đi vay cũng không được. Trong khi giá đã tăng cao gấp đôi nhưng chúng tôi không được tăng hạn mức vay, nên cũng rất khó. Muốn vay thêm phải thế chấp tài sản, doanh nghiệp lấy đâu ra tài sản nữa để vay vốn, bổ sung hàng nghìn tỉ đồng bù đắp phần âm quỹ” – vị này than thở.

Một đại diện của doanh nghiệp trực thuộc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) khu vực phía Bắc cho hay sau kỳ điều chỉnh ngày 1-3 đã phải tăng mức chiết khấu cho doanh nghiệp từ 200 – 300 đồng, tùy mặt hàng. Nhưng mức giá được điều chỉnh cũng chưa theo kịp được với đà tăng phi mã của giá xăng dầu thế giới nên tạo sức ép lớn cho doanh nghiệp kinh doanh. Với các thương nhân phân phối và đại lý, mức chiết khấu dù tăng thêm vẫn chưa đủ bù đắp chi phí của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Tiu – giám đốc Công ty CP xăng dầu Tự Lực I, thương nhân phân phối xăng dầu tại Hà Nội – cho biết trước kỳ điều chỉnh ngày 1-3, mức chiết khấu của các thương nhân đầu mối chỉ quanh mức 200 đồng/lít xăng dầu các loại, nên hầu hết các đại lý, doanh nghiệp kinh doanh đang chịu lỗ từ 600 – 800 đồng/lít. “Mức chiết khấu phải nâng lên tối thiểu từ 700 – 800 đồng mới có lãi, còn để có lợi nhuận thì chiết khấu phải khoảng 1.000 đồng/lít” – ông Tiu cho hay.

N.AN