Giá thuốc điều trị ung thư cao đã đe doạ hệ thống y tế và tạo bất bình đẳng giữa các bệnh nhân – Ảnh: AFP

Tổ chức Thầy thuốc thế giới ở Pháp vừa phát động chiến dịch truyền thông nhằm đánh động dư luận về chuyện một số hãng dược phẩm bán thuốc mới điều trị ung thư hay viêm gan C với giá quá cao.

Là nước tiên tiến G7 nhưng Pháp cũng không chịu nổi giá thuốc cao ngất ngưởng.

Giá trên trời

Chiến dịch mang tên “Chi phí cuộc sống” trước đây dự kiến được tiến hành bằng cách quảng bá 12 nội dung trên bảng quảng cáo ngoài trời.

Nội dung quảng bá gồm các câu khẩu hiệu gây sốc như: “Bệnh bạch cầu mang lại lãi ròng trung bình 20.000%”, “Chính xác bệnh ung thư tế bào hắc tố là gì? Đó là 4 tỉ euro doanh số”, “Mỗi năm bệnh ung thư ở Pháp mang lại 2,4 tỉ euro”.

Phía dưới khẩu hiệu là lời kêu gọi: “Hãy ký kiến nghị giảm giá thuốc tại địa chỉwww.leprixdelavie.com”.

Do nội dung quảng cáo đụng chạm đến các hãng dược phẩm nên các công ty quảng cáo chạy làng. Đầu tuần này, Tổ chức Thầy thuốc thế giới xúc tiến chiến dịch truyền thông trên Internet và mạng xã hội.

Tổ chức này giải thích chi phí điều trị bằng thuốc điều trị viêm gan C Sofosbuvir trong 12 tuần cho mỗi bệnh nhân tốn 41.000 euro trong khi giá sản xuất chỉ 100 euro (theo nghiên cứu của tiến sĩ Andrew Hill ở Đại học Liverpool).

Tương tự là thuốc Glivec điều trị ung thư bạch cầu. Chi phí điều trị tốn 40.000 euro/năm/bệnh nhân trong khi chi phí sản xuất chỉ 200 euro.

Giá thuốc cao tất nhiên bảo hiểm xã hội không trả nổi. Bác sĩ Françoise Sivignon (chủ tịch tổ chức này) nhận xét: “Chính quyền đã để các hãng dược phẩm quy định giá thuốc là bỏ qua nhiệm vụ bảo vệ sức khoẻ người dân”.

Bà kêu gọi bộ trưởng y tế phải hành động theo hướng không để thị trường ấn định luật mà phải là nhà nước.

Ngay sau đó, báo Le Monde đưa tin Tổ chức các doanh nghiệp dược phẩm (LEEM) ở Pháp đã phát thông cáo báo chí chỉ trích chiến dịch truyền thông kể trên là “tuyên truyền dối trá”.

LEEM nhấn mạnh chiến dịch này đã cư xử bất công không chỉ với các hãng dược đang nghiên cứu giảm nhẹ bệnh ung thư mà còn với nhiều triệu bệnh nhân đang chống chọi bệnh tật.

Bệnh nhân nghèo tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM – Ảnh: Hữu Khoa

Do chi phí tiếp thị

Trước đây, yếu tố xác định giá thuốc phụ thuộc vào chi phí nghiên cứu và phát triển. Còn bây giờ, giáo sư Jean-Paul Vernant nhận xét: “Chi phí nghiên cứu chỉ chiếm chưa tới 15% trong khi chi phí tiếp thị chiếm tối thiểu gấp đôi”.

Báo Libération ghi nhận giá thuốc tăng do hai yếu tố. Đầu tiên, giá tăng do lập luận từ các hãng dược phẩm lớn.

Hãng dược Gilead của Mỹ giải thích trong thuốc mới điều trị viêm gan C có các phân tử chống xơ gan và ung thư gan nên không cần nằm viện. Giáo sư Jean-Paul Vernant phân tích đây là lập luận phi lý bởi nếu thế thì cách đây vài năm giá văcxin ngừa bại liệt ắt phải cao ngất ngưởng.

Yếu tố thứ hai là giá thuốc được ấn định căn cứ khả năng chi trả của người mua. Cách đây năm năm, mỗi bệnh nhân phải tốn 30.000 USD mỗi năm để sử dụng thuốc điều trị bệnh ung thư bạch cầu.

Năm ngoái, chi phí này tăng lên 80.000 USD ở Mỹ chỉ vì bệnh nhân ở Mỹ đủ khả năng thanh toán. Trong khi đó, trước kia bào chế các phân tử mới rất tốn kém vì thời gian phát triển kéo dài, còn nay do tiến bộ kỹ thuật nên thời gian bào chế rất nhanh.

Hồi tháng 4, Hiệp hội Quốc gia chống ung thư ở Pháp đã trình kiến nghị đề nghị giảm giá thuốc.

Hiệp hội đưa ra ví dụ: Mỗi bệnh nhân điều trị ung thư tế bào hắc tố ở Pháp mỗi năm tốn hơn 100.000 euro cho thuốc Keytruda. Chi phí điều trị này gấp ba lần thu nhập bình quân hộ gia đình ở Pháp.

Trước đó giữa tháng 3, 110 chuyên gia nghiên cứu ung thư đã đăng kiến nghị trên báo Le Figaro phản đối giá thuốc cao. Còn tại Mỹ hồi năm ngoái, khoảng 100 bác sĩ chuyên khoa ung thư cũng đã kiến nghị đề nghị giảm giá thuốc điều trị ung thư.