Nghi án VTV đạo truyện tranh: Đề nghị Cục Bản quyền vào cuộc

Chiều 9-7, họa sĩ Bùi Đình Thăng cho biết anh và đại diện Công ty sách Skybooks vừa gửi đơn khiếu nại đến Cục Bản quyền tác giả đề nghị làm rõ nghi án chương trình Quà tặng cuộc sống (VTV) vi phạm bản quyền.

Truyện tranh Ba tôi của tác giả Thăng Fly được in trong cuốn Cả nhà thương nhau – Ảnh: V.V.Tuân

Chương trình Quà tặng cuộc sống phát sóng lúc 22g10 ngày 25-6 trên VTV3 (do Công ty Sunrise Media liên kết với VTV sản xuất) có phim ngắn Ba tôi bị phát hiện nội dung giống truyện tranh Ba tôi của họa sĩ Bùi Đình Thăng (Thăng Fly) trong cuốn sách tranh Cả nhà thương nhau (Skybooks và NXB Văn Học phát hành năm 2014).

Bên khiếu nại, 
bên lặng im

Họa sĩ Bùi Đình Thăng cho biết trong đơn khiếu nại gửi đến Cục Bản quyền tác giả, anh nêu rõ hai đề nghị: “Đề nghị Cục Bản quyền tác giả giám định quyền tác giả với tác phẩm truyện tranh Ba tôi, xử lý hành vi vi phạm: chuyển thể tác phẩm không được sự đồng ý của tác giả của đạo diễn Đinh Hường và Công ty Sunrise Media”.

“Tôi quyết tâm theo đuổi đến cùng sự việc này không vì lý do tài chính. Vậy nên tôi đã ngừng toàn bộ công việc và hợp đồng để ra Hà Nội giải quyết sự việc. Tôi mong muốn một lời xin lỗi chính thức và lời giải thích rõ ràng sự việc của phía Công ty Sunrise Media” – họa sĩ Bùi Đình Thăng bày tỏ.

Bà Lê Xuân, đại diện Công ty sách Skybooks, cho biết ngày 4-7, phía Sunrise Media đưa ra thông tin nội dung video Ba tôi được phát trên VTV3 được phát triển từ một tác phẩm dự thi gửi đến từ năm 2010 có tên Ba tôi của tác giả Trần Quốc Tuấn. Nhưng đến ngày 9-7, đại diện Skybooks và tác giả Thăng Fly vẫn chưa nhận được thông tin gì về ông Trần Quốc Tuấn.

Đại diện Skybooks và hoạ sĩ Thăng Fly đã nhiều lần liên lạc, gọi điện nhưng vẫn không nhận được phản hồi từ phía Sunrise Media. Chiều 6-7, họ đã đến trụ sở Công ty Sunrise Media đề nghị gặp trao đổi và sẵn sàng đối chất, nhưng phía Sunrise Media đã từ chối gặp mặt. Ngày 7-7, họ tổ chức họp báo, có gửi thư mời qua tin nhắn điện thoại và qua email, mời đại diện Công ty Sunrise Media đến tham dự nhưng cũng không nhận được hồi âm.

“Chúng tôi đã trao đổi với luật sư và khẳng định chúng tôi không cần phải tìm hiểu, liên lạc với tác giả Trần Quốc Tuấn nào đó mà phía Sunrise Media đưa ra. Việc chứng minh sự tồn tại của Trần Quốc Tuấn là trách nhiệm của Sunrise Media.

Trong video Ba tôi phát trên VTV3 có ghi đạo diễn ý tưởng là Đinh Hường. Chúng tôi đã liên lạc với nhân vật này qua điện thoại cũng như qua Facebook cá nhân nhưng đều không nhận được hồi âm.

Chúng tôi đã có nhiều động thái thiện chí yêu cầu giải đáp, nhưng đến thời điểm hiện tại chúng tôi chưa nhận được bất cứ phản hồi nào từ các bên liên quan có trách nhiệm, bao gồm Đài truyền hình quốc gia VTV và Sunrise Media – đơn vị sản xuất chương trình” – bà Lê Xuân nói.

Bà Lê Xuân cũng cho biết Skybooks và họa sĩ Thăng Fly sẽ gửi công văn đến VTV đề nghị giải thích rõ sự việc. Skybooks cũng đã làm việc với Trung tâm Bản quyền tác giả văn học Việt Nam để uỷ quyền trung tâm đứng ra giải quyết sự việc.

Hai tác giả 
phải chứng minh?

Chiều cùng ngày, trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Đỗ Thị Thanh Hương – chỉ đạo nội dung chương trình Quà tặng cuộc sống -đại diện Sunrise Media nhắc lại lời bà từng trả lời trên trang điện tử vtv.vn ngày 4-7 rằng: Nội dung của Quà tặng cuộc sống phát sóng ngày 25-6 dựa trên truyện ngắn của tác giả Trần Quốc Tuấn gửi dự thi vào năm 2010.

Khi họa sĩ Bùi Đình Thăng lên tiếng về video Ba tôi vi phạm bản quyền, phía Sunrise đã đề nghị ông Trần Quốc Tuấn viết bản cam đoan, cam kết về truyện do ông Tuấn sáng tạo ra.

Bà Hương khẳng định: “Bây giờ ông Thăng và ông Tuấn đều nói nội dung truyện Ba tôi là của mình. Bản thân tôi không phải là người sáng tác ra nên tôi không thể phát ngôn gì thêm được. Vì đây là quyền tác giả, nên hai tác giả phải chứng minh. Tôi chỉ biết ông Tuấn có tác phẩm tham gia cuộc thi do Sunrise tổ chức.

Còn việc chứng minh quyền tác giả là ai là việc của hai tác giả. Ông Tuấn và ông Thăng đều phải có trách nhiệm chứng minh, tôi không thể can thiệp. Tôi cũng mong muốn ông Tuấn có phát ngôn, nhưng việc phát ngôn hay không là quyền của ông ấy.

Chúng tôi cũng thuyết phục ông ấy xuất hiện, nhưng bản thân ông không thích xuất hiện trước báo chí, không muốn mọi người biết đến nhiều, muốn sống bình yên lặng lẽ để dạy học. Nên chúng tôi không bắt ông ấy phát ngôn được”.

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Quang Ngọc – Công ty luật quốc tế Thiên Việt, Đoàn luật sư Hà Nội – cho biết: “Khi hoạ sĩ Bùi Đình Thăng tố cáo hoặc khởi kiện Công ty Sunrise vì cho rằng đơn vị này vi phạm bản quyền tác giả, phía Công ty Sunrise phải có trách nhiệm chứng minh Sunrise có bản quyền sử dụng tác phẩm Ba tôi. Đối tượng mà hoạ sĩ Bùi Đình Thăng lên tiếng tố cáo là Công ty Sunrise chứ không phải ông Trần Quốc Tuấn”.

Trả lời câu hỏi vì sao cuối video Ba tôi phát trên VTV3 chỉ ghi đạo diễn ý tưởng là Đinh Hường, bà Hương cho rằng có sơ suất của đơn vị sản xuất khi không đề tên tác giả truyện Ba tôi là ông Trần Quốc Tuấn.

“Trong clip không xuất hiện tên tác giả Trần Quốc Tuấn là sơ sót của chúng tôi. Vì hầu hết tác phẩm bên Sunrise đều do các đạo diễn sáng tác ra, nên tên những người tham gia sản xuất cuối clip đã làm sẵn rồi. Nhưng vì có những clip được chuyển thể từ truyện ngắn (chiếm tỉ lệ không nhiều), nên dẫn đến sơ suất chúng tôi không thêm tên tác giả truyện văn học” – bà Hương thừa nhận.

Về việc Sunrise chưa gặp mặt hoạ sĩ Thăng Fly và đại diện Skybooks, bà Hương giải thích: “Chiều 6-7, anh Thăng bay ra là đề nghị gặp luôn, mà chúng tôi không thể sắp xếp được thời gian để gặp đột xuất như vậy. Trước đó chúng tôi không nhận được văn bản hay đơn kiến nghị nào của hoạ sĩ đề nghị gặp chúng tôi. Chúng tôi cũng muốn gặp để làm rõ vấn đề chứ”.

Trong chiều 9-7, Tuổi Trẻ đã nhiều lần liên hệ với ông Nguyễn Hà Nam – trưởng ban thư ký biên tập, người phát ngôn VTV – để chất vấn nhưng không nhận được hồi âm.