Nghi án hối lộ 80 triệu yen cho quan chức đường sắt VN

Thông tin Chủ tịch Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản hối lộ cho quan chức ngành đường sắt VN hơn 80 triệu yen để trúng gói thầu tư vấn dự án đường sắt đô thị số 1 tại Hà Nội đang gây chấn động dư luận.

Đáng nói là Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) đã tham gia nhiều dự án đường sắt do Tổng công ty đường sắt VN (ĐSVN) làm chủ đầu tư. Năm 2009, Tổng công ty ĐSVN và liên danh nhà thầu JKT (Nhật Bản) cũng đã ký kết hợp đồng gói thầu dịch vụ tư vấn kỹ thuật thuộc dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) Yên Viên – Ngọc Hồi. Trước đó, Chính phủ VN đã nhận được nguồn vốn vay ODA từ Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản – JBIC giá trị 4,68 tỉ yen để khảo sát, lập thiết kế kỹ thuật và hỗ trợ đấu thầu cho dự án. Tổng công ty ĐSVN làm chủ đầu tư, Ban Quản lý các dự án đường sắt là đại diện chủ đầu tư. BQL các dự án đường sắt đã tổ chức lựa chọn danh sách nhà thầu mời tham gia đấu thầu, phê duyệt phát hành hồ sơ mở thầu… cho gói thầu dịch vụ tư vấn kỹ thuật của dự án. Kết quả nhà thầu trúng gói thầu này là liên danh JTC và một số công ty Nhật – Việt Nam khác như JARTS, JRC, TEDI, TRICC-JSC… gọi tắt là liên doanh JKT. Giá hợp đồng là 2,9 tỉ yen Nhật và 320 tỉ đồng, thực hiện trong 74 tháng.

Đình chỉ công tác giám đốc ban quản lý

Theo thông tin trên, lãnh đạo Công ty JTC đã hối lộ 80 triệu yen (tương đương với 16,4 tỉ đồng) cho một quan chức trong Ban quản lý các dự án đường sắt của Tổng công ty ĐSVN để trúng thầu dự án này.

Trả lời Thanh Niên, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty ĐSVN Trần Ngọc Thành cho biết đã tiếp nhận thông tin báo Nhật công khai vụ công ty Nhật hối lộ 80 triệu yen cho quan chức ngành đường sắt từ tối 21.3. Chiều qua 23.3, Tổng công ty ĐSVN đã họp với Ban Quản lý các dự án đường sắt (RPMU) và các đơn vị có liên quan để nghe báo cáo giải trình. Ngay sau cuộc họp, lãnh đạo Tổng công ty ĐSVN đã ra quyết định đình chỉ công tác với ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đường sắt, trong vòng 15 ngày để xác minh vụ việc.

Ông Thành cũng khẳng định Tổng công ty ĐSVN sẽ lập đoàn kiểm tra do Tổng giám đốc Nguyễn Đạt Tường làm trưởng đoàn, rà soát lại toàn bộ các dự án ODA có liên quan đến nhà thầu JTC, kiểm tra lại toàn bộ các khâu thủ tục liên quan. Về việc một số cá nhân liên quan đến vụ việc có thể đã nghỉ hưu hoặc chuyển công tác, ông Thành cho biết sẽ báo cáo lên Bộ GTVT để xin ý kiến.

Chiều 23.3, Bộ trưởng Đinh La Thăng cũng đã chủ trì cuộc họp bất thường về thông tin công ty Nhật hối lộ để trúng thầu dự án ODA. Ngoài việc yêu cầu đình chỉ trưởng ban quản lý, một số người nghỉ hưu và chuyển công tác cũng đã được yêu cầu làm giải trình. Ông Thăng yêu cầu ngay trong hôm nay 24.3, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông sẽ làm việc với Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và Đại sứ Nhật, trao đổi thông tin với Đại sứ quán Nhật. Bộ trưởng cũng yêu cầu thành lập đoàn thanh tra rà soát tất cả các dự án mà Công ty JTC tham gia, dừng giải ngân các dự án đang tiến hành, dừng đàm phán giai đoạn 2 với các dự án. Ngoài ra, các cơ quan liên quan của Bộ GTVT phải rà soát các dự án có vốn ODA của Ngân hàng hợp tác phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB) để báo cáo lên Chính phủ.

JTC đang tham gia nhiều dự án

Vụ hối lộ để trúng gói thầu tư vấn dự án đường sắt đô thị số 1 tại Hà Nội đang đặt câu hỏi về những dự án mà JTC đã tham gia tại VN. Đó là Dự án nâng cao an toàn cầu đường sắt trên tuyến Hà Nội – TP.HCM được khởi động cuối năm 2007, tổng mức đầu tư thời điểm đó là 3.790 tỉ đồng. Dự án do Ban Quản lý các dự án đường sắt thuộc Tổng công ty đường sắt VN làm chủ đầu tư. Thiết kế kỹ thuật do liên danh giữa Công ty JTC, Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (PCI) và Công ty dịch vụ kỹ thuật đường sắt Nhật Bản (JARTS) đảm nhiệm.

Liên danh tư vấn Việt Nam – Nhật Bản (VJC) gồm Công ty cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng GTVT (TRICC – JSC) là đại diện liên danh, Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản JTC, Hiệp hội Dịch vụ kỹ thuật đường sắt Nhật Bản, Công ty trách nhiệm hữu hạn Nippon Koie là tư vấn lập báo cáo đầu tư dự án đường sắt cao tốc Việt Nam. Chủ đầu tư dự án là Tổng công ty ĐSVN. Theo tính toán ban đầu của liên danh tư vấn, dự án đường sắt cao tốc Hà Nội – TP.HCM có tổng mức đầu tư dự kiến lên tới 55,8 tỉ USD. Tuy nhiên, dự án này sau đó chưa được Quốc hội thông qua. Ngoài ra, JTC đã và đang tham gia tư vấn cho dự án tuyến đường sắt Trảng Bom – Hòa Hưng (TP.HCM); dự án tuyến đường sắt Biên Hòa – Vũng Tàu…

TS Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch Hội Tư vấn khoa học công nghệ và quản lý TP.HCM nói vụ việc này gợi nhớ lại vụ đã xảy ra ở dự án đại lộ Đông – Tây TP.HCM trước đây, khi cũng một nhà thầu tư vấn của Nhật Bản là Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (PCI) đã hối lộ cho ông Huỳnh Ngọc Sỹ, nguyên Phó giám đốc Sở GTVT TP.HCM, Giám đốc Ban Quản lý dự án đại lộ Đông – Tây và môi trường nước TP.HCM, để được trúng thầu gói tư vấn thiết kế của dự án. Ông Phúc bày tỏ mối lo ngại về tình trạng đút lót để được trúng thầu trong các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là đối với các gói thầu xây lắp, vì nó có giá trị lớn hơn rất nhiều so với các gói thầu tư vấn. “Đấu thầu là để minh bạch, để lựa chọn nhà thầu tốt nhất để thực hiện dự án. Có làm tử tế hay không thì chỉ có khi bị “xới” ra mới biết” – TS Phúc nói.

Trả lời PV Thanh Niên hôm qua 23.2, một lãnh đạo của Ban Nội chính Trung ương cho biết đã nắm được thông tin vụ Công ty tư vấn đường sắt JTC Nhật Bản hối lộ 80 triệu yen cho quan chức Tổng công ty đường sắt Việt Nam. Tuy nhiên vị này cũng cho rằng đây mới chỉ là thông tin trên báo chí và Bộ GTVT đang vào cuộc do vậy nên cần có thời gian trước khi đưa ra quan điểm.

Hôm qua, Bộ GTVT đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Ban Nội chính Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao để cung cấp thông tin và phối hợp xử lý khi có những thông tin tiếp theo.

Mai Hà – Thái Sơn – Mai Vọng