Một lúc nào đó … giao thừa

Một lúc nào đó … giao thừa

Giao thừa (không viết hoa) chỉ có nghĩa là trao nhận (giao: trao, thừa: nhận), mà trao nhận ở đây hàm nghĩa “cũ” trao, “mới” nhận. Một lúc nào đó có một biến chuyển, một biến thiên, thậm chí một biến cố xảy ra, cái “cũ” lui vào dĩ vãng, giao lại cho cái “mới” thừa kế, thế là có giao thừa. Còn Giao Thừa (viết hoa) là một thời điểm đã được định trước của một chu kỳ thời gian (trung bình 365 ngày, không kể năm nhuận). Rõ hơn, đó là lúc năm cũ chuyển sang năm mới, là lúc tiễn “cũ” đón “mới” (tống cựu nghinh tân). Ở vào thời điểm ấy, người ta thường quen gọi là phút Giao Thừa (nếu có tổ chức lễ hội thì gọi là Lễ Giao Thừa), và cái đêm xảy ra việc trao nhận ấy là Đêm Giao Thừa. Ở đây, trước hết, xin nói về những cái “giao thừa” bất định, không chu kỳ rõ ràng…

… một lúc nào đó, chúng ta chợt nhận thấy rằng tất cả mọi sự đời đến và đi, có rồi không, dường như chỉ là những tấn tuồng hư ảo. Từ đó, chúng ta bỗng ngộ ra quy luật chung của đất trời luôn là một sự biến dịch không ngừng, chẳng có gì là trường tồn bất biến. Chính nhờ sự biến thiên ấy mà chúng ta có được những điều mới mẻ tinh khôi và cũng vì thế, một lúc nào đó, chúng ta cần phải bước ra khỏi cửa ngôi nhà bản ngã vị kỷ, tù túng, để được ngắm nhìn sự mênh mông, bát ngát của vũ trụ, công trình kỳ diệu của Tạo Hoá, mà con người được sở hữu.

… một lúc nào đó, chúng ta thấy tuổi trẻ của mình chỉ toàn là những ước mơ cùng với những hăm hở vươn tới tương lai mịt mờ, quên mất hiện tại và đến lúc già đi thì luôn hồi ức luyến tiếc một dĩ vãng đã xa mờ. Trong một đời người ngắn ngủi, chúng ta đã đánh lỡ đi bao cơ hội kiến tạo sự sống nhiệm mầu, mà chỉ lo đuổi bắt ảo ảnh hư danh. Và đến một lúc nào đó, chúng ta chợt nhận thấy quy luật sâu xa của cuộc sống: hạnh phúc không chỉ là đón nhận mà còn là sự cho đi. Một lúc nào đó, chúng ta cảm nhận được niềm vui khi tấm lòng rộng mở và trái tim thắp sáng lên một niềm tin yêu.

… một lúc nào đó, chúng ta chợt hiểu ra rằng bản ngã ích kỷ thường khiến mình nhìn thấy rất rõ cọng rác vướng trong mắt của người khác hơn là nhìn thấy được cái sà to lớn ngay trong mắt của bản thân mình. Chúng ta thường che đậy, cất giấu cái sà trong con mắt mình, hòng bảo vệ mình khỏi bị tổn thương; nhưng không hề nghĩ đến sự bươi móc cọng rác nơi mắt người khác sẽ làm tổn thương anh em đến như thế nào. Và như thế, một lúc nào đó, chúng ta cảm thấy sự tha thứ, bao dung là món quà tặng vô giá và cần thiết mà con người có thể trao tặng cho nhau không bao giờ cạn. Một lúc nào đó, chúng ta hiểu ra rằng duy chỉ có tình thương, chứ không phải có bất cứ thứ gì khác, giúp con người thiết lập được sự quân bình cho bản ngã và hòa bình cho nhân loại.

… một lúc nào đó, khi thấy mình tham vọng quá lớn trong khi đời người thật ngắn ngủi, chúng ta hiểu ra hành trang cho lộ trình vạn dặm không phải là những gì có thể nắm bắt bên ngoài mà đó là yếu tố tâm linh bất diệt bên trong. Một lúc nào đó, chúng ta cảm thấy mọi lý luận, ngôn từ đều thừa thãi, thay vào đó chỉ cần một nụ cười khích lệ ủi an, hoặc một ánh mắt sẻ chia dịu ngọt, dẫu chỉ là của người khách qua đường, cũng đủ làm cho ta ấm lòng và tươi vui hơn trong cuộc sống. Một lúc nào đó, chúng ta nhận chân được mọi dòng sông đều chảy ra biển cả, mọi dòng máu đều chảy về tim, và mọi yêu thương chung cuộc đều đạt đến chân phúc và đó là chân lý bất biến, bất diệt.

… một lúc nào đó, chúng ta nhìn lại quãng đường mình đã kinh qua và nhìn lại chính con người của mình, để thấy được mình chẳng qua cũng chỉ là một nhân vật sắm một vai trò – hơn thế nữa, một vai hề – trên sân khấu cuộc đời, với những tấn tuồng, những trò hề do chính mình tạo ra (hoặc sắm vai). Khi đã trải qua bao nhiêu buồn vui thương ghét, bao hi vọng chán chường, bao thành công thất bại, đến một lúc nào đó, chúng ta hiểu được chân tướng của niềm vui (niềm lạc quan) không phải là ở đỉnh vinh quang hay một thung lũng ngập tràn hoa tươi cỏ lạ, mà chính là từng bước chân thảnh thơi trên những bát ngát của cỏ nội hoa đồng đơn sơ, mộc mạc. Cũng vậy, một lúc nào đó, chúng ta hiểu được “thất bại là mẹ thành công”, chớ không thể nào “thất bại là cha thất vọng”. Và như thế, một lúc nào đó, giữa trao và nhận, chúng ta sẽ biết biến tất cả những cảm nghĩ, cảm giác về sự thành công và thất bại, về hạnh phúc và đau khổ, về hoan hỉ và tủi nhục, về … tất cả, và biến tất cả thành hành động, thành động lực vươn tới tương lai.

… một lúc nào đó, cảm thấy ngập tràn hạnh phúc không phải vì chúng ta vớt lên được cái gì đó từ dòng nước thế sự, mà chính là quăng bỏ bớt cho dòng nước cuốn trôi. Quả thật “người ta không bao giờ có được 2 lần tắm trên cùng một dòng sông”. Thế thì tại sao lại cứ đòi khư khư giữ lại những gì đã thuộc về quá khứ ? Một lúc nào đó, chúng ta cảm thấy nhẹ nhàng, thanh thản trước những mất mát, đau thương, và hiểu rằng chính nhờ sự giác ngộ ấy như một dòng nước thanh tẩy, cuốn trôi đi bao hệ luỵ và có thể đưa chúng ta tới bến bờ rạng rỡ của ngày mai. Thật đấy! Một lúc nào đó, chúng ta nghiệm ra rằng : Hạnh phúc chẳng ở đâu xa, mà ở ngay trong cuộc sống hoạt động của chúng ta, Thiên đường cũng vậy, nó ở ngay trong bản ngã, ở ngay trong chính trái tim “tính bản thiện” của mình. Vâng, một lúc nào đó, chúng ta cần phải hiểu rằng “hãy thắp lên một ngọn đèn, hơn là ngồi nguyền rủa bóng tối”, hãy thánh hoá đời sống hơn là chạy đi tìm thiên đường ở chốn xa xăm.

Nhiều, nhiều lắm những “một lúc nào đó… giao thừa” bất định và dù muốn dù không, phút giao thừa ấy vẫn xảy ra như một sự tất yếu của định mệnh đối với vạn vật, nói chung. Duy có điều, con người là động vật có tri giác, có ý thức, thì không như thế, không đổ thừa cho định mệnh, mà phải tỉnh thức để thừa kế những tinh hoa, những tích cực, loại bỏ những tiêu cực, những thoái hoá, sẵn sàng ngẩng cao đầu cải tiến, canh tân, chờ “nhận” những cái mới còn tiếp tục được “trao” mãi mãi về sau.

Xin được trở lại với cái phút Giao Thừa cố định trong đêm trừ tịch. Truyền thống dân tộc Việt Nam – và nói chung, của các dân tộc Á Đông – rất coi trọng giờ phút năm cũ bước sang năm mới trong gia đình, bởi quan niệm đó là giờ phút thiêng liêng nhất để vị thần bảo trợ năm cũ bàn giao công việc cho vị thần năm mới – vị thần trông coi gia đình chấm dứt nhiệm kỳ một năm, bàn giao trách nhiệm ấy cho vị thần kế nhiệm. Người trước trao, người sau nhận, vì thế mới gọi là Giao Thừa. Trong khi đó, mỗi thành viên trong gia đình bày tỏ lòng cung kính tiễn đưa vị thần trước và hân hoan đón chào vị thần mới bằng một tiệc cúng đượm màu sắc thiêng liêng nhiều hơn là của cải vật chất.

Với người Kitô hữu – cách riêng, với người Kitô hữu Việt Nam – thì từ trước vô cùng cho đến thiên thu vạn đại, chỉ có một vị thần duy nhất quan phòng vũ trụ và nhân sinh, là Thiên Chúa, là Alpha và Omega – khởi nguyên và tận cùng. Vào đêm trừ tịch hàng năm, mọi người tất bật chuẩn bị cho giờ phút Giao Thừa thiêng liêng đón mừng năm mới. Thế thì tại sao lại không chuẩn bị tâm hồn để đón vị Cứu Chúa đến với chúng ta trong Năm Mới, như Lời Chúa trong Thư của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Thêxalônica: “Anh em hãy vui mừng luôn mãi và cầu nguyện không ngừng. Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Kitô Giêsu… Hãy cân nhắc mọi sự: điều gì tốt thì giữ; còn điều xấu dưới bất cứ hình thức nào thì lánh cho xa” (Tx 5, 16-22)?

Trong bầu khí thiêng liêng và ấm cúng của giờ phút Giao Thừa hàng năm, xin hãy thinh lặng suy niệm về những hồi ức dĩ vãng đã có một Đấng Thiên Sai đến “trao” cho con người sứ vụ tư tế, ngôn sứ, vương giả. Cho đến hiện tại và mãi mãi, Đấng ấy vẫn tiếp tục “trao”, quan trọng là chúng ta có chịu “nhận” hay không và “nhận” như thế nào mà thôi. Vâng, xin hãy tiễn những cái cũ (“tống cựu”) bằng cách sám hối, quyết tâm từ bỏ những sai lỗi; đồng thời sẵn sàng “nhận” cái mới và thực thi bằng tỉnh thức, bằng hành động, bằng cả cuộc sống của bản thân, để chuẩn bị “nghinh tân” – đón “ĐẤNG ĐÃ ĐẾN VÀ SẼ ĐẾN” trong giờ phút Giao Thừa trọng đại của ngày cánh chung, một thời điểm đã được định sẵn từ trước vô cùng, nhưng lại đến một cách bất ngờ như kẻ trộm đột nhập. Chỉ có như vậy, chúng ta mới thực sự sống đầy đủ ý nghĩa và tầm quan trọng của giờ phút Giao Thừa giữa năm cũ và năm mới, và nhất là giờ phút Giao Thừa giữa cuộc sống trần thế hữu hạn bước sang cuộc sống trường tồn vĩnh cửu mai sau. Ước được như vậy, Amen.