Vụ kiện tranh chấp biển Đông: Tòa quốc tế yêu cầu Trung Quốc trả lời

Tòa án quốc tế thụ lý vụ kiện của Philippines về yêu sách phi lý của Trung Quốc tại biển Đông vừa ấn định hạn chót để bị đơn phản hồi.

Theo thông cáo báo chí được viết bằng 3 thứ tiếng Anh, Pháp và Hoa gửi Báo Thanh Niên, Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) có trụ sở tại thành phố The Hague (Hà Lan) đã yêu cầu Trung Quốc phản hồi vụ kiện do Philippines đứng đơn trước giữa tháng 12 năm nay. “Trong án lệnh số 2, PCA ấn định ngày 15.12 là thời hạn chót để Trung Quốc nộp bản tự bảo vệ để phản hồi kiến nghị của Philippines”, thông cáo viết. Cũng theo thông cáo này, PCA sẽ xác định giai đoạn tiếp theo của vụ kiện, bao gồm thời điểm cho các văn bản trình tòa và các phiên xử, vào thời gian thích hợp sau khi tiếp nhận ý kiến của các bên.

Philippines đã nộp hồ sơ luận cứ dài khoảng 4.000 trang cho PCA theo án lệnh thứ nhất của cơ quan này vào ngày 30.3, nhằm chấm dứt cái mà Manila gọi là “nhiều thập niên bị Trung Quốc bắt nạt”, theo trang tin Rappler. Philippines quyết định khởi kiện do không chấp nhận tuyên bố chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc đối với hầu hết biển Đông. Tuy nhiên, Trung Quốc cho đến nay vẫn khăng khăng từ chối tham gia vụ kiện. Trong thông cáo, PCA cho biết đã nhận giác thư của Trung Quốc khẳng định “không chấp nhận” vụ kiện. Ngày 4.6, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tiếp tục lặp lại tuyên bố trên.

Trong tuyên bố đưa ra hôm qua, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose tiếp tục kêu gọi Trung Quốc xem xét lại quyết định không tham gia vụ kiện. “Chúng tôi cũng nhắc lại rằng việc phân xử là một cơ chế giải quyết hòa bình, cởi mở và thân thiện có thể đem lại một giải pháp lâu bền cho những tranh chấp tại biển Đông”, ông Jose nhấn mạnh. Rappler dẫn lời các chuyên gia nhận định thái độ của Trung Quốc có thể góp phần đẩy nhanh vụ kiện và trong bối cảnh như vậy, phán quyết có thể được đưa ra vào giữa năm 2015.

Vụ kiện Trung Quốc của Philippines đang được dư luận quốc tế chú ý sát sao hơn kể từ khi Bắc Kinh hạ đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) vào vùng biển Việt Nam. Theo báo The Sydney Morning Herald, trong tuyên bố đưa ra trước chuyến thăm Indonesia vào ngày 4.6, Thủ tướng Úc Tony Abbott tuyên bố nước ông “kịch liệt phản đối” những hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng ở biển Đông và biển Hoa Đông. Tuyên bố của ông Abbott được cho là nhằm ám chỉ Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng dâng cao tại biển Đông. Cùng ngày, tờ The Philippine Star dẫn lời Đại sứ Đức tại Philippines Thomas Ossowski tuyên bố chính phủ Đức kêu gọi tôn trọng luật lệ và giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Đông Á.

Trùng Quang