Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân sang Iraq

Chính phủ Iraq cảnh báo việc Thổ Nhĩ Kỳ tự ý đưa lực lượng sang nước này sẽ đẩy căng thẳng khu vực leo thang hơn nữa.

Lực lượng người Kurd ở Iraq trong một đợt tiến công chống IS – Ảnh: The Guardian

Văn phòng Thủ tướng Iraq ngày 5.12 đưa ra tuyên bố cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa lực lượng gồm xe tăng và pháo vào lãnh thổ Iraq mà không được sự đồng ý của chính phủ láng giềng, theo AFP. Trong tuyên bố, chính phủ Iraq khẳng định việc triển khai lực lượng của Thổ Nhĩ Kỳ “bị xem là vi phạm nghiêm trọng đối với chủ quyền Iraq”, đồng thời yêu cầu Ankara rút quân ngay lập tức.

Tổng thống Iraq Fouad Massoum cũng lên tiếng chỉ trích động thái mới của Thổ Nhĩ Kỳ là “sự vi phạm chuẩn mực và luật pháp quốc tế”, và cảnh báo việc này sẽ làm leo thang căng thẳng khu vực, theo Reuters.

Ông Massoum còn ra lệnh Bộ Ngoại giao Iraq tiến hành những biện pháp cần thiết để gìn giữ chủ quyền và độc lập của quốc gia. Baghdad có phản ứng quyết liệt sau khi truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin khoảng 150 binh sĩ nước này cùng 20 – 25 xe tăng đã được triển khai bằng đường bộ tới khu vực Bashiqa nằm ở phía đông bắc của Mosul, thành phố bị tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) chiếm đóng làm thành trì ở Iraq. Lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đến Bashiqa để huấn luyện các lực lượng dân quân người Kurd ở Iraq, theo Hãng tin Anatolia.

Đáp lại phản ứng của Iraq, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu khẳng định việc điều quân là “hoạt động luân phiên bình thường” nhằm ngăn chặn các nguy cơ an ninh và việc huấn luyện người Iraq ở Basiqa theo yêu cầu của lãnh đạo Mosul cùng sự phối hợp với Bộ Quốc phòng Iraq, theo AFP. Ông Davutoglu còn nhấn mạnh hơn 2.000 người Iraq ở Basiqa đã được huấn luyện trong gần một năm qua.

Tuy nhiên, tờ Hurriyet Daily News hôm qua đưa tin Ankara đã triển khai đến 600 binh sĩ nhằm thiết lập một căn cứ ở Bashiqa, theo thoả thuận giữa lãnh đạo người Kurd ở Iraq và Ankara vào tháng trước.

Cũng trong hôm qua 5.12, Đài Press TV ở Iran dẫn lời quan chức cấp cao Mohsen Rezaei của nước này tuyên bố Tehran đang giữ bằng chứng cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến hoạt động buôn bán dầu phi pháp của IS. Ông Rezaei nói rõ: “Nhiều cố vấn Iran ở Syria có những bức ảnh và đoạn phim quay tất cả tuyến đường mà xe tải chở dầu của IS sử dụng để đi đến Thổ Nhĩ Kỳ… Nếu chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ không biết về tình trạng IS bán dầu trong đất nước của họ, chúng tôi sẵn sàng cung cấp thông tin”.

Chưa có thông tin về phản ứng của Ankara đối với cáo buộc mới từ Iran.

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố có bằng chứng cho thấy Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cùng gia đình hưởng lợi trong việc mua dầu lậu từ lãnh thổ bị IS chiếm giữ ở Syria. Tuy nhiên, ông Erdogan đã lập tức đáp trả rằng ông sẽ từ chức nếu Nga chứng minh được cáo buộc đó.

Một quan chức ngoại giao Mỹ hôm qua 5.12 cũng đã bác bỏ cáo buộc từ phía Nga. Reuters dẫn lời vị quan chức này cho biết thêm Washington tin rằng phần lớn lượng dầu bị tuồn từ các lãnh thổ do IS chiếm đóng đi vào khu vực do chính quyền Syria kiểm soát và một phần vào Iraq.

Văn Khoa