Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng – Ảnh: Ngọc Thắng

Báo cáo tại phiên họp về những vấn đề lớn còn nhiều ý kiến khác nhau của dự luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết, qua thảo luận tại Quốc hội, một số ý kiến đề nghị quy định rõ trong Dự thảo về địa vị pháp lý của Thủ tướng trong bộ máy Nhà nước.

Theo ông Lý, Thường trực Uỷ ban Pháp luật nhận thấy, việc luật hoá địa vị pháp lý của Thủ tướng là cần thiết, nhằm xác định rõ hơn vai trò và mối quan hệ của Thủ tướng với tư cách là một thiết chế Hiến định độc lập trong bộ máy Nhà nước. Trong khi đó, quy định tại khoản 2, Điều 3 của Dự thảo về nội dung này còn chưa cụ thể. Do đó, Thường trực Uỷ ban đề nghị tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, bổ sung thêm một điều về Thủ tướng vào dự luật (Điều 26a).

Bên cạnh đó, tiếp thu đề nghị của đại biểu Quốc hội, Thường trực Uỷ ban Pháp luật đề nghị cụ thể hoá các nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng theo hướng bám sát nội dung quy định tại Điều 98 Hiến pháp; đồng thời, đề nghị cân nhắc để không quy định về thẩm quyền của Thủ tướng như: Giao quyền Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trong trường hợp khuyết Bộ trưởng hoặc Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong khi chờ Quốc hội phê chuẩn và Chủ tịch nước bổ nhiệm, tại khoản 5 Điều 24; Tạm thời giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong trường hợp chưa bầu được Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tại khoản 6 Điều 24.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị không quy định thẩm quyền của Thủ tướng về quyết định và chỉ đạo thực hiện các biện pháp cụ thể cần thiết để thi hành lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết khác để bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm tính mạng, tài sản của nhân dân, tại khoản 9 Điều 24.

Cũng theo đề nghị của cơ quan thẩm tra, Thủ tướng không quyết định mô hình tổ chức của các Bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương; quyết định giải thể các Tổng cục, Cục khi thấy hoạt động không có hiệu lực, hiệu quả, hạn chế phình bộ máy; phê duyệt danh sách nhân sự giới thiệu bầu vào chức danh Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng khẳng định thẩm quyền của Thủ tướng quy định trong luật Tổ chức chính phủ (sửa đổi) phải theo quy định của Hiến pháp. “Nếu cấp trưởng có việc thì cử một cấp phó tạm quyền. Ví dụ Bộ trưởng đi thì điều động Thứ trưởng thay Bộ trưởng, Thủ tướng đi vắng có một Phó thủ tướng thay quyền giải quyết công việc. Nếu thêm Thủ tướng “giao quyền Bộ trưởng, Thủ trưởng” thì ai đề nghị?”, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nêu câu hỏi.