Các tàu đánh cá của Philippines – Ảnh: Reuters

Thông tin đưa ra trong bối cảnh tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vừa đến Trung Quốc tối 18-10 để gặp chủ tịch Tập Cận Bình.

Trả lời Tân Hoa xã, ông Duterte khẳng định thông điệp của ông lần này là “kết bạn chứ không gây chiến”.

Trước đó, trong một phỏng vấn ngày 17-10, tổng thống Philippines cũng để ngỏ khả năng tập trận chung với Trung Quốc, Nga và khẳng định không tiếp tục tập trận với đồng minh Mỹ.

Bắc Kinh đã chiếm bãi cạn Scarborough tranh chấp với Philippines từ năm 2012 và cấm ngư dân Philippines vào bãi cạn này.

Tranh chấp được Manila đưa ra toà trọng tài quốc tế với phán quyết cuối cùng hồi 7-2016 đã bác bỏ các yêu sách của Bắc Kinh trên Biển Đông. Nhưng vì Trung Quốc khăng khăng phủ nhận phán quyết này, họ vẫn cho rằng mình đang nhượng bộ.  

“Mọi người đều có thể vào (bãi Scarborough) nhưng sẽ có điều kiện” - một nguồn tin từ Trung Quốc nói với Reuters, trong đó nói rằng hai bên sẽ cần lập các nhóm làm việc để thống nhất chi tiết các điều kiện trên.

Nguồn tin này không nói rõ liệu hai nước có tuần tra chung trên vùng biển này hoặc Bắc Kinh sẽ đòi hỏi gì để đổi lấy “sự nhượng bộ” trên.

“Mọi chuyện sẽ trở về như thời bà Arroyo” - nguồn tin thứ hai nói, nhắc đến thời gian cầm quyền của cựu tổng thống Gloria Macapagal Arroyo (2001 – 2010) khi ngư dân hai nước đều được quyền đánh cá trên vùng biển quanh Scarborough.

Nếu theo kế hoạch này, việc hợp tác ngư nghiệp sẽ là một trong 10 thoả thuận mà hai nước sẽ ký trong chuyến thăm của ông Duterte.