Một hướng dẫn viên “chui” người Trung Quốc (tay cầm tờ giấy) dẫn đoàn tham quan – Ảnh: Tiến Thành

Câu chuyện nhiều người Trung Quốc làm hướng dẫn viên du lịch “chui” tại TP Nha Trang (Khánh Hòa) từng được các cơ quan quản lý địa phương thừa nhận, nhưng việc xử lý các đối tượng này thời gian qua như “bắt cóc bỏ đĩa”, chưa hiệu quả.

Trong khi đó, các doanh nghiệp và hướng dẫn viên (HDV) du lịch cho rằng việc xử lý các HDV Trung Quốc hoạt động “chui” trên địa bàn không khó nếu chính quyền và các cơ quan quản lý quyết tâm, làm hết trách nhiệm.

Nếu báo chí cung cấp chứng cứ, sẽ xử lý!

Chiều 27-6, trả lời Tuổi Trẻ về chuyện “loạn HDV Trung Quốc” trên địa bàn, ông Trần Việt Trung – giám đốc Sở Du lịch tỉnh Khánh Hoà – đưa ra yêu cầu: “Anh có danh sách không, đưa đây chúng tôi xử lý?”, đồng thời khẳng định: “Tôi đã quán triệt là về nguyên tắc anh em ở sở không phát biểu gì với báo chí về vấn đề này, khi có kết quả tôi sẽ báo cáo cụ thể”. Theo ông Trung, ngày 1-7 Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ tổ chức họp, khi đó “nếu báo chí có chứng cứ thì cung cấp cho chúng tôi xử lý!”. Nói rồi ông Trung cáo bận họp, cúp máy.

Trong khi đó, ông Nguyễn Sỹ Khánh – phó chủ tịch UBND TP Nha Trang – cho biết TP đang tập trung kiểm tra tạm trú, tạm vắng đối với người nước ngoài, trong đó có người Trung Quốc. “Tuy nhiên đây là lĩnh vực có yếu tố nước ngoài, nên khi kiểm tra chúng tôi phải phối hợp với công an xuất nhập cảnh chứ một mình TP không làm được” – ông Khánh giải thích.

Một cán bộ Sở Du lịch Khánh Hoà nói rằng trong các cuộc kiểm tra trước đây có phát hiện người Trung Quốc làm HDV “chui”, nhưng sau đó chuyển cho công an xử lý vi phạm về xuất nhập cảnh. “Một khó khăn khác là bất đồng ngôn ngữ, đoàn kiểm tra thường thiếu người phiên dịch tiếng Trung nên các đối tượng tìm cách này cách kia thoái thác” – vị này nói.

Ông Mai Xuân Trí, phó giám đốc Sở Lao động – thương binh và xã hội Khánh Hòa, khẳng định cơ quan này chưa cấp giấy phép lao động cho người Trung Quốc nào làm việc trong lĩnh vực du lịch. “Theo quy định, anh được cấp phép lao động nhưng làm việc không đúng với phép thì chúng tôi xử lý. Nhưng nếu chưa được cấp phép mà lao động “chui” thì cơ quan khác sẽ xử lý về tạm trú tạm vắng, xuất nhập cảnh” – ông Trí cho biết.

Trước đó, tại hội nghị giải quyết các vướng mắc trong phát triển du lịch tỉnh Khánh Hòa cuối tháng 5-2016, bà Phan Thanh Trúc – phó giám đốc Sở Du lịch Khánh Hòa – khẳng định một số công ty lữ hành trên địa bàn sử dụng người nước ngoài không đúng quy định, vi phạm về quy định xuất nhập cảnh, HDV đi theo đoàn không có thẻ HDV quốc tế, để người nước ngoài tham gia hướng dẫn.

Theo bà Trúc, nguyên nhân chính là do số lượng khách Trung Quốc đến du lịch tại VN ngày càng tăng nhưng số lượng HDV tiếng Trung có thẻ còn ít, không thể đáp ứng được nhu cầu. “Công tác kiểm tra của đoàn đôi lúc gặp khó khăn do thiếu nhân sự phiên dịch tiếng Trung. Các đối tượng thường xuyên tránh né, đối phó và không hợp tác với đoàn kiểm tra” – bà Trúc nói.

Không khó nếu làm quyết liệt

Giải thích lý do các công ty phía Trung Quốc muốn đưa người sang làm HDV tại VN nói chung, Khánh Hòa nói riêng, ông Bùi Minh Thắng – chi hội trưởng Chi hội lữ hành thuộc Hiệp hội Du lịch Nha Trang (Khánh Hoà) – cho rằng các công ty này muốn sử dụng người của mình để “chăn dắt” khách. Bởi giá bán tour có thể chỉ hoà vốn, muốn có lợi nhuận phải hướng dẫn khách đến mua hàng hóa tại các cơ sở do người Trung Quốc làm chủ tại VN. Trong thực tế đã có HDV người Việt từ chối việc “chăn dắt” khách này nên bị các ông chủ Trung Quốc loại ra.

Trong khi đó theo ông Thắng, các cơ quan chức năng VN thời gian qua chưa kiên quyết xử lý với lý do lực lượng mỏng, thiếu, yếu, bất đồng ngôn ngữ… “Cuối tuần rồi tôi đến Phuket (Thái Lan) và thấy cảnh sát tại đây bắt quả tang, xử lý ba HDV Trung Quốc hoạt động chui” – ông Thắng kể. Theo ông Thắng, cơ quan chức năng Thái Lan cử người dùng thiết bị quay lại cảnh các HDV này đang hướng dẫn khách nên các HDV Trung Quốc hoạt động “chui” không cãi được. “Tôi nghĩ Nha Trang làm như vậy không khó. Nếu làm quyết liệt một số trường hợp, trục xuất họ về nước, chắc chắn tình hình sẽ tốt lên thôi” – ông Thắng nói.

Ông Nguyễn Văn Tưởng – giám đốc Công ty Trầm hương Khánh Hòa – cho rằng nếu chỉ vì nghĩ phải đón lượng lớn khách Trung Quốc mà Khánh Hòa chấp nhận để một lực lượng HDV Trung Quốc hoạt động “chui” là điều rất nguy hiểm. “Dư luận đã phản ảnh có HDV Trung Quốc xuyên tạc lịch sử, văn hóa VN, đó là điều rất nguy hiểm rồi.

Theo tôi, cần quản lý người nước ngoài ngay khi họ nhập cảnh vào cửa khẩu của mình, anh đi du lịch thì sao lại ở hết tháng này đến tháng khác? Công an địa phương phải biết họ lưu trú ở đâu để kiểm tra hành chính chứ” – ông Tưởng đặt câu hỏi.

Theo anh Ngô Như Bình – HDV du lịch quốc tế, chỉ cần yêu cầu xe chở khách du lịch phải gắn camera là có thể phát hiện người Trung Quốc hướng dẫn “chui” trên xe và có cơ sở để xử lý. “HDV “chui” người Trung Quốc cũng không thể mượn “mác” trưởng đoàn khách nhiều lần được, vì không thể trong một thời gian ngắn anh đi du lịch ở Nha Trang quá nhiều lần, thậm chí du lịch gì mà ở lại hàng tháng trời được” – anh Bình nói.

Trong khi đó, HDV Nguyễn Việt Cường khẳng định không khó để nhận diện các HDV Trung Quốc đang hoạt động “chui” tại Nha Trang, bởi nhiều HDV người Việt đều biết, thậm chí nhẵn mặt những HDV Trung Quốc này. “Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với các cơ quan chức năng để “chỉ mặt điểm tên” các HDV Trung Quốc đang hoạt động “chui” trên địa bàn. Vấn đề là các cơ quan chức năng có quyết liệt vào cuộc thực tế hay không” – anh Cường cho biết .