‘Không có thiên đường nào đủ xe công cộng mới giảm xe cá nhân’

Ông Khuất Việt Hùng – phó chủ tịch thường trực Uỷ ban an toàn giao thông quốc gia, nhấn mạnh như vậy tại tọa đàm phát triển giao thông công cộng và kiểm soát xe cá nhân do báo Tuổi Trẻ tổ chức sáng 1-8.

PGS.TS Nguyễn Thị Bích Hằng – Trường Đại học GTVT TP.HCM

Trước nhiều ý kiến cho rằng khi nào có đủ phương tiện công cộng, bước ra đường có xe buýt, metro thì hãy quản lý sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân, ông Khuất Việt Hùng cho rằng “không có thiên đường nào làm được việc này mà việc phát triển phương tiện công cộng và kiểm soát phương tiện xe cơ giới cá nhân là việc làm song song”.

Thiếu kinh phí để mở đường

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Bùi Xuân Cường - giám đốc Sở GTVT – cho biết việc phát triển vận tải công cộng tại TP đang thực hiện theo nhiều quy hoạch như 8 tuyến xe điện ngầm hơn 200km, 3 tuyến đường sắt nhẹ, 6 tuyến xe buýt nhanh.

TP đặt mục tiêu đến năm 2020, tỷ lệ chuyên chở từ các phương tiện công cộng đáp ứng 15-20% nhu cầu đi lại, trong đó, xe buýt đảm bảo 15-17%. Trong đó các loại phương tiện công cộng “xương sống” là phương tiện có sức chuyên chở lớn như tàu điện ngầm, xe buýt.

Tuy nhiên, hiện nay tuyến metro số 1 sau 2020 mới hoàn thành, sau năm 2025 mới có các tuyến tiếp theo. Với loại hình giao thông thủy chia lửa với vận tải bộ, trong tháng 8-2017 chỉ mới đưa được vào hai tuyến quận 1 - quận 8, quận 1 – Thủ Đức.

Việc phát triển xe đạp dùng chung, xe điện dùng chung Sở GTVT cũng đang nghiên cứu xem xét.

'Không có thiên đường nào đủ xe công cộng mới giảm xe cá nhân'

Ông Bùi Xuân Cường – giám đốc Sở GTVT TP.HCM – phát biểu tại diễn đàn – Ảnh: HỮU KHOA

Cũng theo ông Cường, hiện TP hiện cũng có nhiều quy hoạch phát triển hạ tầng TP kết nối các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tuy nhiên do khó khăn về kinh phí nên tiến độ thực hiện chậm.

Riêng tuyến vành đai 2, 3, 4 mới có một số đoạn đầu tiên như vành đai 2 còn 14km nữa mới khép kín. Ngay cả 5 tuyến đường trên cao, mục tiêu kết nối nhanh nội đô với các tuyến đường vành đai. Cụ thể như tuyến số 1 kết nối sân bay Tân Sơn Nhất - cầu Thủ Thêm - Sài Gòn thoát ra phía đông TP nhưng chưa thực hiện được.

Theo ông Cường, trong giai đoạn 2016 - 2010, nhu cầu phát triển hạ tầng giao thông cần đến 318.000 tỉ đồng nhưng bố trí ngân sách hiện chỉ đáp ứng 122.000 tỉ đồng - đây cũng là khó khăn trong phát triển hạ tầng trên địa bàn TP.

Trong khi tốc độ đầu tư hạ tầng chậm vì thiếu kinh phí thì số lượng phương tiện cá nhân đang tăng với tốc độ chóng mặt.

Cũng theo Sở GTVT, tính đến 15-6, số lượng đường tại TP.HCM chỉ có khoảng 4.155km, mật độ 1,98km/km², trong khi quy chuẩn phải đạt 10 – 13km/km². Tuy nhiên số lượng phương tiện cơ giới trên địa bàn TP đạt hơn 8 triệu phương tiện.

Ông Trần Chí Trung – giám đốc trung tâm quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP.HCM – Ảnh: HỮU KHOA

Trước ý kiến cần phát triển phương tiện công cộng, để dần quản lý phương tiện cơ giới cá nhân, ông Trần Chí Trung - giám đốc Trung tâm vận tải điều hành hành khách công cộng – cho biết đang thực hiện nhiều giải pháp như đang hoàn chỉnh, xắp sếo lại mạng lưới xe buýt.

Về lâu dài vẫn đang thực hiện quy hoạch lại phát triển xe buýt đến năm 2025 tầm nhìn 2030. Bên cạnh đó, đẩy nhanh việc thay mới xe buýt. Hiện đã thay thế hơn 700 xe, thay thế xe thân thiện môi trường.

Cũng theo ông Trung, trong năm 2016 đã chặn được đà khách sụt giảm đi xe buýt và trong 6 tháng đầu năm đã tăng khối lượng hành khách 2,1%. Ông Trung cũng mong người dân ủng hộ, chia sẻ trước sự nỗ lực mà xe buýt mang lại

Bằng những giải pháp đơn giản nhất

Đồng tình với việc cần triển khai quản lý phương tiện cơ giới cá nhân nhưng với điều kiện hạ tầng hiện tại, ông Khuất Việt Hùng đề nghị TP.HCM phải công cộng hóa các tuyến vận tải kết nối TP với các tỉnh lân cận trong lộ trình 100km.

“Cứ khoảng 15 - 20 phút/chuyến xe công cộng thì người dân qua lại các giữa các tỉnh sẽ giảm đi phương tiện cá nhân. Các sở ngành TP phải ưu tiên một số làn đường dành riêng xe buýt. TP cần thống kê tất cả các diện tích lòng lề đường để xác định phần nào để cho đậu xe, chỗ nào được phép đậu xe thực hiện công khai minh bạch vấn đề này” – ông Hùng chia sẻ.

Riêng hai điểm ùn tắc giao thông nặng ở TP là sân bay Tân Sơn Nhất và cảng Cát Lái, ông Hùng cho rằng TP phải có quyết tâm thực hiện. Dù phải mất nhiều thời gian nhưng ông Hùng khuyến nghị TP cần có lộ trình di dời cảng Cát Lái.

Tương tự, cảng Tân Sơn Nhất không nên phát triển mở rộng trong lõi đô thị thay vì tập trung cho các tuyến đường cao tốc kết nối vào đây.

Ông Khuất Việt Hùng phát biểu tại diễn đàn – Ảnh: HỮU KHOA

Ông Hùng cũng đồng tình việc cần tăng phí thu đậu xe khu vực trung tâm, đặc biệt ôtô bởi diện tích chiếm chỗ khi đậu lớn hơn nhiều so với xe máy.

Đồng thời lưu ý lực lượng cảnh sát giao thông cần ứng dụng hệ thống giao thông thông minh trong vấn đề xử phạt. Đặc biệt, các trường hợp vi phạm vào giờ cao điểm để việc chấp hành pháp luật giao thông nề nếp, hạn chế kẹt xe.

“Nếu làm được các vấn đề trên cùng với việc phát triển xe buýt, chắc chắn giao thông sẽ thông suốt hơn” – ông Hùng khẳng định.

PGS.TS Nguyễn Thị Bích Hằng – Trường Đại học GTVT TP.HCM – phát biểu tại diễn đàn – Ảnh: HỮU KHOA

Đồng tình với ý kiến trên nhưng PGS TS Nguyễn Thị Bích Hằng - Đại học Giao thông vận tải – có cách nhìn khác về tình trạng kẹt xe hiện nay.

Theo bà Hằng nguyên nhân sâu xa do nhu cầu của người dân. Phương tiện cá nhân trong một thời gian dài là phương tiện đáp ứng nhu cầu đi lại.

Hiện nay ở một số quốc gia dù giao thông công cộng rất phát triển nhưng vẫn xảy ra ùn tắc vì phương tiện cá nhân. Vì thế theo bà Hằng làm sao hướng người dân sử dụng phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng chứ không thể “kiểm soát hay cấm”.

Về vấn đề thu phí, ông Khuất Việt Hùng khuyến nghị các sở ban ngành TP có đánh giá các dự án, toà nhà xây dựng có thể tác động đến giao thông thế nào. Nếu số lượng quy mô dự án ảnh hưởng đến giao thông, có thể xem xét giảm quy mô dự án.

Ông Nguyễn Đình Trung trình bày tại diễn đàn – Ảnh: HỮU KHOA

Theo ông Nguyễn Đình Trung - chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư kinh doanh địa ốc Hưng Thịnh – để xe buýt thân thiện hơn trong mắt người dân cần có những thay đổi nhỏ nhất như thay đổi tiếng còi xe hoặc dán những câu slogan ”Xe buýt là bạn mọi nhà”, “Bạn sinh viên”…

Về thu phí, đồng ý nhưng phải tách riêng ra dùng cho phát triển hạ tầng chứ đưa vào ngân sách TP thì muốn sử dụng cũng khó.

Riêng về điểm kẹt xe tại sân bay Tân Sơn Nhất, ông Trung cho rằng cần điều chỉnh bỏ đường Phan Thúc Duyện, mở rộng và tổ chức hai chiều đường Phan Đình Giót nối Nguyễn Văn Trỗi để các phương tiện giao thông vào ra khu vực sân bay thông thoáng hơn.

Về vấn đề này, ông Bùi Xuân Cường cho biết sẽ tiếp thu nghiên cứu triển khai.