Thủ tướng Anh Boris Johnson (trái) và người đồng cấp Đức Angela Merkel – Ảnh: REUTERS

 

Tại cuộc gặp ngày 21-8, giờ Berlin, bà Merkel đưa ra thời hạn để Anh tìm giải pháp thay thế cho điều khoản “chốt chặn”.

“Chúng ta đã nói chắc chắn sẽ tìm ra giải pháp trong hai năm tới nhưng chúng ta cũng có thể tìm được trong 30 ngày tới. Khi có, chúng ta sẽ bước thêm một bước theo đúng hướng” – tờ Guardian dẫn lời bà Merkel.

Thủ tướng Anh cho biết ông chấp nhận thời hạn này, các giải pháp thay thế cho điều khoản chốt chặn là “có thể” và chỉ trích chính quyền người tiền nhiệm đã không thúc đẩy mạnh mẽ điều này.

Trước đó, thủ tướng Đức đã nói một khi tìm ra được một giải pháp thiết thực để đảm bảo rằng thỏa thuận “Thứ Sáu tốt lành” tiếp tục được áp dụng, EU sẽ không cần tới điều khoản “chốt chặn” nữa.

Hiệp ước “Thứ Sáu Tốt lành” là một thoả thuận giữa Chính phủ Cộng hoà Ireland, Chính phủ Vương quốc Anh và các đảng phái ở Bắc Ireland từ ngày 10-4-1998 nhằm kết thúc 30 năm bạo lực và đổ máu.

Điều khoản “chốt chặn” là đề xuất của Brussels, đã được Anh và EU đưa vào thoả thuận Brexit ký kết hồi tháng 11-2018 nhằm tránh khả năng thiết lập một đường biên giới cứng với những điểm kiểm soát hải quan giữa vùng Bắc Ireland thuộc Anh và CH Ireland.

Tuy nhiên, điều khoản này buộc Anh phải tuân thủ một số quy định của EU cho tới khi hai bên đạt được một thỏa thuận thay thế và là nguyên nhân lớn nhất khiến thỏa thuận Brexit kể trên không được Quốc hội Anh ủng hộ, đẩy tiến trình Brexit vào bế tắc.

Thủ tướng Anh hiện tại Johnson đã nhiều lần kêu gọi EU loại bỏ điều khoản này, song Brussels tới nay vẫn giữ nguyên quan điểm ủng hộ thoả thuận Brexit hiện tại và từ chối đàm phán lại.

Ông Johnson đang có mặt tại Berlin để gặp bà Merkel, sau đó tới Paris gặp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào ngày 22-8 (giờ địa phương) để thuyết phục lãnh đạo hai nước ủng hộ đề xuất bỏ kế hoạch “chốt chặn” ra khỏi dự thảo thoả thuận giữa Anh và EU.

Loại bỏ điều khoản “chốt chặn” – vốn sẽ giữ Anh ở lại trong liên minh thuế quan và thị trường đơn lẻ sau khi rời EU cho đến khi hai bên tìm thấy một giải pháp khả thi nhằm ngăn chặn một đường biên giới cứng xuất hiện trên đảo Ireland – được coi là trọng tâm trong kế hoạch của Thủ tướng Johnson để đưa nước Anh rời EU vào ngày 31-10 tới.

Trước cuộc gặp với ông Johnson, Tổng thống Pháp đã bác bỏ khả năng đàm phán lại kế hoạch Brexit. Trợ lý của ông Macron cho biết một Brexit không thoả thuận đang trở thành kịch bản có khả năng nhất đối với việc nước Anh rời EU.

Mặc dù vậy, nước Anh vẫn phải trả 39 tỉ bảng (47 tỉ USD) hóa đơn “ly hôn”. “Ý tưởng cho rằng ‘đó không phải là một thoả thuận, vì thế tôi sẽ không trả’ là không đúng”- trợ lý tổng thống Pháp nhấn mạnh.