Ghềnh đá trên sông Mekong đoạn chạy qua biên giới Lào – Thái Lan. Tuy bãi đá gây khó khăn cho tàu bè lớn đi qua, nhưng là môi trường sống tự nhiên cho cá tôm – Ảnh: THE NATION

Theo báo The Nation, sau tuyên bố trấn an của Bộ Ngoại giao Thái Lan mới đây, các nhà môi trường và người dân Thái hối thúc chính quyền công bố văn bản chính thức về việc chấm dứt kế hoạch nổ mìn khơi dòng Mekong đoạn từ Luang Prabang (Lào) đến Chiang Rai (Thái Lan).

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Thái Lan Don Pramudwinai cho biết chính phủ Trung Quốc ghi nhận quan ngại của dư luận về tác động tiêu cực của dự án khơi dòng Mekong đối với hệ sinh thái và người dân địa phương, do đó Bắc Kinh hứa sẽ dừng dự án “vì lợi ích lớn hơn”.

“Tôi đã trình bày cho Bộ trưởng Vương Nghị rằng có nhiều phương án giao thông thay thế giữa Trung Quốc và Thái Lan như đường cao tốc, đường sắt và đường hàng không, do vậy không cấp thiết phải nổ mìn khơi dòng Mekong, dọn đường cho vận tải thuỷ” – Ngoại trưởng Don thông báo.

Đây là lần thứ hai Ngoại trưởng Thái đưa ra cam kết này. Lần trước ông hứa là vào tháng 12-2017, bên lề hội nghị Hợp tác Lan Thương – Mekong diễn ra ở Trung Quốc.

Ông Jirasak Inthayot – điều phối viên của Tổ chức môi trường Rak Chiang Khong tỉnh Chiang Rai, cho biết ông không hoàn toàn yên tâm trước tin này.

“Đây là lần thứ hai Ngoại trưởng Don hứa, nên chúng tôi còn nghi ngờ về khả năng hủy dự án… Chúng tôi muốn bằng chứng rõ ràng” – ông Jirasak nêu quan điểm.

Bà Pianporn Deetes – đại diện tổ chức Sông ngòi quốc tế tại Thái Lan và Myanmar, cũng lên tiếng yêu cầu chính quyền trưng ra bằng chứng đáng tin cậy về việc ngừng kế hoạch nổ mìn khơi dòng Mekong.

“Sẽ là hạnh phúc thật sự nếu chính phủ Thái Lan và Trung Quốc bắt đầu quan tâm đến môi trường và sinh kế của người dân Mekong. Người dân địa phương đã phản đối dự án này trong suốt 20 năm qua” – bà Pianporn cho biết.

Theo chuyên gia này, các ghềnh đá và đụn cát trên sông Mekong rất cần thiết để duy trì một hệ sinh thái khoẻ mạnh, từ đó đảm bảo sinh kế và an ninh lương thực cho người dân địa phương. Nếu chúng bị phá, cá tôm sông Mekong sẽ không còn nơi sinh sản và trú ngụ.