Chúa Nhật III Mùa Chay C 2022: Vượt qua tội lỗi để sống tốt đẹp
Tuần qua chúng ta đã hiểu rằng muốn biến đổi được mình, ta cần kết hợp mật thiết với Chúa Giêsu để cùng lên núi, xuống núi với Người. Nhưng cuộc biến đổi khó thực hiện do tội lỗi nằm sẵn trong bản tính con người và thâm nhập vào xã hội quanh ta. Các bài Thánh Kinh hôm nay như mời gọi chúng ta tìm hiểu về sức mạnh tội lỗi đó ẩn sâu trong con người cũng như đang biểu lộ trong đời sống xã hội như thế nào.
Chúa Nhật III Mùa Chay C 2022
Vượt qua tội lỗi để sống tốt đẹp
Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK
Lời mở
Tuần qua chúng ta đã hiểu rằng muốn biến đổi được mình, ta cần kết hợp mật thiết với Chúa Giêsu để cùng lên núi, xuống núi với Người. Nhưng cuộc biến đổi khó thực hiện do tội lỗi nằm sẵn trong bản tính con người và thâm nhập vào xã hội quanh ta. Các bài Thánh Kinh hôm nay như mời gọi chúng ta tìm hiểu về sức mạnh tội lỗi đó ẩn sâu trong con người cũng như đang biểu lộ trong đời sống xã hội như thế nào.
1. Nguồn gốc tội lỗi là con người cắt đứt với nguồn hiện hữu
Trước hết, tội lỗi bắt nguồn từ việc con người chối bỏ và cắt đứt với Thiên Chúa là nguồn hiện hữu.
Bài đọc I đã giới thiệu tên gọi Thiên Chúa là Đấng Hiện Hữu, khi Ngài hiện ra với ông Môsê trên núi Khoreb, để nhắc nhở chúng ta rằng tất cả những gì tốt đẹp ta “đang có” đều bắt nguồn từ Thiên Chúa. Chính Ngài là nguồn của sự sống, hạnh phúc, tình yêu, quyền năng, ân huệ, nguồn của chân thiện mỹ và ơn cứu độ. Ngài đã chia sẻ những gì mình có cho loài người vì chúng ta là hình ảnh sống động của Ngài.
Nhưng trong thời đại gần đây, người ta muốn chối bỏ sự hiện hữu của Thiên Chúa. Một trong những nguyên nhân gây nên sự chối bỏ đó là Thuyết Tiến hoá của Darwin (1809-1882). Rất nhiều hệ tư thưởng và chủ nghĩa đã dựa vào giả thuyết này như một tiền đề để xác định rằng: vạn vật, và ngay cả những gì thuộc về tinh thần, đều bắt nguồn từ sự tiến hoá ngẫu nhiên của vật chất chứ không phải do tác động của một ai khác sáng tạo nên.
Chủ nghĩa hiện sinh và Cộng sản đã dùng ngay giả thuyết khoa học đó để chối bỏ Thiên Chúa hiện hữu. Nhiều người hiện nay, nhất là các em học sinh, sinh viên trong nước ta, tin thuyết tiến hoá như là một chủ thuyết khoa học, một sự thật trong đời sống, mà không ngờ đó chỉ là một giả thuyết và giả thuyết này đang bị các nhà khoa học chống đối kịch liệt vì nó phản khoa học, tự mâu thuẫn và gây tác hại nặng nề trong đời sống con người (x. Thuyết tiến hoá của Darwin: đã đến lúc phải chấm dứt sự lừa dối vĩ đại, bài trên You Tube, ngày 1/1/2018; bài 9 lý do chứng minh thuyết tiến hoá của Darwin sai, You Tube, ngày 14/10/2018…).
Chính Darwin, trong chương 9 của cuốn sách nổi tiếng “Về nguồn gốc của các loài” năm 1859, đã viết rằng: “cái khó khăn nhất là không tìm ra bằng chứng nào cho thấy sự chuyển tiếp giữa loài này với loài khác”. Người ta đã đào bới khắp các nơi để tìm hoá thạch trong các tầng địa chất để xem có loài nào chuyển tiếp giữa các loài hay giữa con khỉ với con người mà không tìm thấy ở bất cứ nơi đâu. Trong 20 năm gần đây khoa nhân chủng học và y học đã phân tích bộ gen với 3 tỉ base ADN của con người nên càng xác định rằng con người không thể ngẫu nhiên mà có.
Chúng ta cũng đã nhiều lần nhắc nhở rằng khoa học hiện đại, dù với tất cả máy móc tối tân, cũng không thể xác định được sự sống, tình yêu, tư tưởng, chân thiện mỹ ở đâu, cao thấp khác nhau như thế nào trong con người. Chúng đang hiện hữu trong con người vì bắt nguồn từ Thiên Chúa, nhưng con người lại tưởng lầm rằng mình đang tạo ra chúng và sở hữu chúng.
Ảnh hưởng của giả thuyết này đã gây ra những hậu quả nặng nề trong thái độ và hành vi của con người đối xử với nhau cũng như đối với vạn vật, vì một khi không nhìn nhận Thiên Chúa như nguồn của mọi hiện hữu, con người sẽ tự cho mình là tiêu chuẩn cuối cùng và không bị ràng buộc bởi bất cứ luật lệ đạo đức hay luân lý nào. Đức Thánh Cha Phanxicô nói rõ điều đó trong sứ điệp Mùa Chay 2019: “Tội lỗi phá huỷ sự hiệp thông với Thiên Chúa, với những người khác và với thế giới thụ tạo.…Tội lỗi dẫn con người tới chỗ coi mình như chúa tể của thế giới thụ tạo, cảm thấy mình như là chủ nhân ông tuyệt đối của nó”. Như thế, nguồn gốc tội lỗi bắt nguồn từ việc chối bỏ Thiên Chúa trong đời sống con người.
2. Con người chạy theo sở hữu để thoả mãn tham vọng và dục vọng
Qua Bài đọc II (x. 1Cr 10,1-6.10-12), thánh Phaolô đã nhắc nhở rằng: chúng ta đã được Thiên Chúa yêu thương, giống như cha ông người Do Thái, đã ở dưới đám mây, cùng uống nước thần thiêng chảy ra từ tảng đá, ăn bánh linh thiêng từ trời rơi xuống. Nhưng hầu hết họ đã chết trong sa mạc. “Những sự việc ấy xảy ra để làm bài học răn dạy chúng ta đừng chiều theo những dục vọng xấu xa như cha ông chúng ta”. Quả thật, khi chối bỏ Thiên Chúa là nguồn của hiện hữu, con người đi tìm những sở hữu. Rồi khi nghĩ rằng mình có nhà cửa, xe cộ, tiền bạc, có tài năng, thậm chí cả đức hạnh, thì mình không cần ai cả, vì “có tiền mua tiên cũng được”. Con người càng muốn có được tất cả và có ngay tức khắc, cũng như ngày càng phải có nhiều hơn.
Cuộc xung đột xảy ra giữa nước Nga và Ukraina từ ngày 24/2/2022 cũng bắt nguồn từ lòng tham quyền lực vô độ của con người và đang đe doạ nền hoà bình thế giới. Hơn ba triệu người đã phải bỏ tất cả để sang các nước láng giềng lánh nạn chiến tranh. Hàng ngàn người đã bị chết. Hàng trăm ngàn người mất nhà cửa, tài sản. Đó là thảm cảnh của con người khi chạy theo tham vọng của những nhà lãnh đạo độc tài hay hèn nhát.
Người ta không hiểu rằng tất cả những sở hữu ấy, khi chúng gắn với tham vọng và dục vọng của con người, thì chúng sẽ tàn tạ, hư hoại theo con người vì chúng không thể tồn tại nếu tách ra khỏi nguồn hiện hữu là Thiên Chúa. Công Đồng Vaticanô II nhắc nhở ta rằng: “Giá trị con người hệ tại ở “cái mình là” hơn ở “cái mình có”, ở mặt hiện hữu hơn ở mặt sở hữu (x. Hiến chế Gaudium et Spes, số 35). Mỗi người chúng ta dường như quên mất đời sống tinh thần của mình: chúng ta đã được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa, nên có thể sống mãi, trẻ mãi, đẹp mãi vì tình yêu, sự sống, chân thiện mỹ đều bắt nguồn từ Ngài. Nếu ta cứ đi tìm sở hữu, ta sẽ chết theo những tham vọng và dục vọng của mình. Thánh Phaolô nhắc nhở: “Ai tưởng mình đang đứng vững, hãy coi chừng kẻo ngã”.
Chúa Giêsu trong bài Phúc Âm (x. Lc 13,1-9) hôm nay mời gọi ta suy nghĩ về việc những người Galilê bị Philatô giết khi họ đang dâng lễ trong đền thờ, hay 18 người ở Giêrusalem bị tháp Siloac đổ xuống đè chết. Ngài nói rằng: “Các ông tưởng những con người bị chết như vậy tội lỗi hơn tất cả những người ở Galilê hay ở Giêrusalem sao. Tôi nói rằng, không phải thế. Nhưng nếu các ông không sám hối thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy”. Chúa Giêsu cảnh báo để chúng ta tìm về được nguồn hiện hữu của mình là Thiên Chúa, và để tất cả những gì ta đang nhận được từ Ngài sẽ tồn tại mãi mãi.
Thật vậy, khi nối lại được sự hiệp thông với Thiên Chúa, ta cũng sẽ nối lại sự hiệp thông với con người và vạn vật, sẽ làm cho sức mạnh huỷ diệt của tội lỗi do ma quỷ gây nên bị suy yếu và tàn tạ. Dù chúng ta có thể chỉ là con người yếu đuối, giống như cây vả chưa có trái, nhưng với lòng sám hối và sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần, chắc chắn chúng ta sẽ sinh ra những trái ngọt. Nhất là khi chúng ta biến những gì mình sở hữu, vật chất cũng như tài năng tinh thần, thành những dụng cụ của lòng thương xót nhờ chia sẻ cho các anh chị em yếu kém, nghèo khổ, tật bệnh quanh ta. Trong Sứ điệp mùa chay 2022, ĐTC Phanxicô mời gọi chúng ta: “Khi làm điều thiện, chúng ta đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu chúng ta không sờn lòng. Vậy bao lâu còn cơ hội, chúng ta hãy làm điều thiện cho mọi người” (Gl 6,9-10).
Lời kết
Cầu chúc anh chị em luôn được Chúa Thánh Thần soi sáng để khám phá và vượt qua tội lỗi, nhờ đó chúng ta sống an vui và hạnh phúc hơn. Amen.