Từ tháng 9.2019 – 2.2020, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp tiến hành thanh tra tình hình quản lý, ghi nợ và thu nợ tiền sử dụng đất (SDĐ) theo Nghị định 45/2014 ngày 15.5.2014 của Chính phủ về thu tiền SDĐ tại TP.Sa Đéc, H.Lấp Vò và TP.Hồng Ngự, đã phát hiện nhiều sai phạm của 3 đơn vị này.

Cụ thể, trong giai đoạn 2014 – 2019, UBND TP.Sa Đéc, UBND TP.Hồng Ngự và UBND H.Lấp Vò cho hơn 2.300 hộ dân ghi nợ tiền SDĐ với tổng số tiền hơn 308 tỉ đồng đối với tổng diện tích đất hơn 316.000 m². Trong đó, có 785 hộ đã thanh toán nợ được gần 72 tỉ đồng, hơn 1.562 hộ chưa thanh toán tổng số tiền hơn 236 tỉ đồng. TP.Sa Đéc cho ghi nợ tiền SDĐ nhiều nhất với hơn 167 tỉ đồng.

Kiểm tra hồ sơ của 1.172/1.562 hộ dân còn nợ tiền SDĐ, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp phát hiện có 286 hộ được xét cho nợ tiền SDĐ nhưng không thuộc diện khó khăn về tài chính theo quy định tại Nghị định 45/2014. Cụ thể, 186 hộ được ghi nợ hơn 41,5 tỉ đồng, nhưng để hơn 38.000 m² đất trống chưa sử dụng; 56 hộ được cho nợ hơn 12,5 tỉ đồng, với diện tích đất hơn 10.000 m2 để xây dựng biệt thự, nhà lầu cấp 3; 44 hộ nợ gần 11 tỉ đồng, với diện tích đất gần 10.000 m² xây dựng kho bãi, nhà trọ để kinh doanh.

Ông Dương Hồng Lạc, Chánh thanh tra tỉnh Đồng Tháp, cho biết Kết luận thanh tra số 176 ngày 6.3.2020 đối với việc SDĐ của các hộ gia đình, cá nhân theo nhóm được ghi nợ tiền SDĐ nhưng đất trống, chưa cất nhà ở là chưa thực hiện đúng quy định tại điều 16, Nghị định 45/2014 của Chính phủ về thu tiền SDĐ. Đối với việc SDĐ của các hộ gia đình, cá nhân được nợ tiền SDĐ có hiện trạng cất nhà biệt thự, nhà cấp 3 là các hộ không thật sự khó khăn so với quy định tại điều 16 của nghị định này. Còn đối với các hộ dân thuộc nhóm đất cơ sở kinh doanh nhà trọ, nhà kho đã được giải quyết cho nợ tiền SDĐ là chưa thực hiện đúng quy định của luật Đất đai năm 2013 liên quan đến mục đích SDĐ.

Sau khi phát hiện 3 địa phương trên có nhiều sai phạm trong thực hiện ghi nợ tiền SDĐ, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp đã báo cáo và đề xuất UBND tỉnh Đồng Tháp xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tập thể liên quan. Đồng thời, yêu cầu thanh tra các huyện còn lại tại Đồng Tháp thanh tra quá trình ghi nợ tiền SDĐ ở từng địa phương để có biện pháp chấn chỉnh, xử lý.

Qua đó, ngày 12.3.2020, Văn phòng UBND tỉnh Đồng Tháp đã có văn bản thông báo ý kiến của Chủ tịch UBND tỉnh về xử lý nội dung sai phạm của các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc cho ghi nợ tiền SDĐ sai quy định theo Kết luận thanh tra số 176 ngày 6.3.2020. Đồng thời, chỉ đạo các địa phương rà soát các nhóm đối tượng đang nợ tiền SDĐ để thực hiện thu hồi nợ, tiến hành thanh tra việc ghi nợ tiền SDĐ để báo cáo về tỉnh, chậm nhất cuối tháng 6.2020. Tuy nhiên, một số địa phương đã “phớt lờ” chỉ đạo của UBND tỉnh hoặc thực hiện chưa nghiêm túc chỉ đạo nên số nợ tiền SDĐ còn khá lớn.

Theo báo cáo ngày 28.1.2021 của Thanh tra tỉnh Đồng Tháp gửi Thanh tra Chính phủ và các ngành chức năng tỉnh này, tổng số nợ tiền SDĐ trong toàn tỉnh đến cuối năm 2019 là 621,6 tỉ đồng. Đến cuối tháng 11.2020 đã thu được 93 tỉ đồng, còn nợ hơn 528,5 tỉ đồng phải thu. Trong đó, nợ nhiều nhất là TP.Cao Lãnh (hơn 210 tỉ đồng), tiếp đến là TP.Sa Đéc (hơn 141 tỉ đồng).

Theo Thanh tra tỉnh Đồng Tháp, UBND TP.Sa Đéc, UBND TP.Cao Lãnh, Sở TN-MT chưa chấp hành nghiêm túc chỉ đạo của UBND tỉnh trong việc thực hiện kiến nghị, kết luận thanh tra. Chỉ trừ H.Lấp Vò, UBND các huyện, TP còn lại chưa xây dựng kế hoạch phân công phối hợp kiểm tra, rà soát, phân nhóm đối tượng ghi nợ tiền SDĐ để thu hồi.

Ngày 12.3 vừa qua, Văn phòng UBND tỉnh Đồng Tháp tiếp tục ban hành văn bản gửi UBND các huyện, Sở TN-MT, Thanh tra tỉnh thông báo ý kiến chỉ đạo của ông Trần Trí Quang, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, phê bình UBND TP.Sa Đéc chưa thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh về thu hồi nợ tiền SDĐ. Đồng thời, yêu cầu các huyện, TP thực hiện nghiêm theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tiếp tục khẩn trương rà soát, phân các hộ nợ tiền SDĐ thành 4 nhóm để giải quyết.

Cụ thể, đối với diện tích của các hộ dân đã cất nhà ở thì tiếp tục vận động thu hồi nợ; đất còn để trống tiến hành lập biên bản cho cam kết thực hiện trả nợ, sau thời gian cam kết hủy quyết định để xóa nợ. Đối với đất đã xây nhà biệt thự, làm cơ sở kinh doanh thì lập biên bản, cam kết thực hiện và xử phạt theo quy định. Theo chỉ đạo (lần 2) của UBND tỉnh Đồng Tháp, đến cuối tháng 3.2021, các địa phương phải báo cáo kết quả xử lý cho UBND tỉnh (thông qua thanh tra tỉnh). Tuy nhiên đến nay, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp vẫn đang tiếp tục theo dõi, xử lý vụ việc.