Doanh nghiệp phập phồng lo lãi suất tăng

Cuối năm là thời điểm cần vốn để sản xuất hàng phục vụ tết. Thế nhưng, lãi suất huy động tiền đồng đang có xu hướng tăng cao khiến các chủ doanh nghiệp lo ngay ngáy lãi vay sẽ bị đẩy lên tương ứng.

Các ngân hàng đua huy động vốn ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Ngân hàng “đua” tăng lãi suất

Tần suất tăng lãi suất (LS) huy động được các ngân hàng (NH) triển khai dồn dập từ tháng 10 đến nay và chưa có dấu hiệu dừng lại. Mới nhất, ngày 20.11, NH TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tăng LS huy động tiết kiệm bậc thang 0,6%/năm so với LS trước đó. LS huy động tiền đồng cao nhất là 7,8%/năm đối với số tiền gửi 5 tỉ đồng trở lên, kỳ hạn 12 tháng; kỳ hạn từ 6 – 11 tháng từ 7,4 – 7,6%/năm tùy theo số tiền gửi…

Trước đó, SHB đã tăng LS huy động tiền đồng 0,1%/năm ở các kỳ hạn ngắn từ 3 – 5 tháng. NH TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank) cũng vừa tăng LS huy động tiền đồng ở một số kỳ hạn thêm 0,1%/năm. Điểm nổi bật là từ kỳ hạn 6 tháng trở lên của nhà băng này ở mức cao trên 7%/năm. Tương tự, NH TMCP Phương Đông (OCB) cũng tăng thêm 0,1 – 0,2%/năm, LS huy động cao nhất áp dụng ở kỳ hạn 36 tháng là 7,7%/năm. Trước đó, thời điểm cuối tháng 10, các NH top 5 như Vietcombank, VietinBank, BIDV… đã tăng LS huy động từ 0,1 – 0,3%/năm khiến các NH có quy mô nhỏ hơn ngồi không yên. Bên cạnh việc tăng LS, hình thức phát hành trái phiếu lãi suất trên 7%/năm cũng được các NH triển khai mạnh gần đây.

Không những LS huy động từ các doanh nghiệp (DN), cá nhân tăng mà LS giao dịch trên thị trường liên NH từ đầu tháng 11 đến nay cũng tăng và xác lập mặt bằng LS mới cao hơn. Theo công bố từ NH Nhà nước VN, LS bình quân trên thị trường liên NH ngày 16.11 qua đêm ở mức 4,74%/năm, 1 tháng 5,09%/năm, 3 tháng 5,58%/năm, 6 tháng 5,8%/năm… Doanh số giao dịch tăng và tập trung chủ yếu ở kỳ hạn qua đêm.

Một số NH cho biết ngoài huy động cho vay thường tăng vào dịp cận tết, còn một mục đích khác là “giữ chân” nguồn vốn đang có trước tình trạng LS NH khác tăng, đặc biệt NH lớn. Cũng như thời điểm cuối năm khá nhạy cảm đối với vấn đề thanh khoản nên NH tăng cường huy động.

Doanh nghiệp lo hàng hoá tăng giá

LS huy động tăng, lãi vay gần như chắc chắn sẽ tăng tương ứng. Lại đúng dịp cuối năm, nên nhiều DN cũng nhấp nhổm không yên. Ông Nguyễn Huỳnh Phú Lâm, Giám đốc Công ty TNHH MTV Hải Bình Gia Lai, cho hay công ty ông sử dụng khoảng 60% vốn vay NH nên cũng lo sẽ điều chỉnh tăng LS trong thời gian tới. Trước đó, công ty đã được cấp một hạn mức tín dụng trong năm, phần này thì ổn định. “Chỉ lo nhu cầu vốn sẽ phát sinh nhiều hơn số này để mua hàng trữ cuối năm. Việc NH tăng LS cho vay là điều DN sẽ không thể tránh khỏi trong bối cảnh LS huy động tăng nhưng khi chi phí tài chính tăng, cộng thêm giá cả hàng hóa, chi phí vận tải tăng… sẽ tác động đến giá thành hàng hoá tăng từ 5 – 7%. Chúng tôi hiện vay LS khoảng 9%/năm, nếu LS tăng 0,5 – 1%/năm thì khả năng sẽ phải tăng giá hàng bán ra”, ông Lân nói.

Theo kết quả điều tra của Tổng cục Thống kê về xu hướng sản xuất kinh doanh ngành xây dựng quý 3/2018, chi phí trả lãi tiền vay của DN xây dựng tăng 0,3% so với quý 2, chiếm 1,6% tổng chi phí sản xuất.

Tham khảo LS cho vay ngắn hạn của một NH thương mại có quy mô lớn vừa tăng 0,5%/năm, lên 9,5%/năm, mức lãi suất cho vay trung hạn đã được tăng cách đây vài tháng lên 11%/năm và dài hạn ở 13 – 14%/năm. TS Bùi Quang Tín, giảng viên Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM, dự báo LS cho vay trong thời gian tới sẽ tăng khoảng 0,5 – 1% tùy theo NH. Điều này là không thể tránh khỏi khi LS huy động của NH tăng, các chi phí hoạt động tăng. Thêm vào đó, các NH cần phải đảm bảo các chỉ số trong hoạt động kinh doanh trong thời gian tới nên chi phí vốn sẽ cao hơn.

Dự kiến gia hạn cho vay ngoại tệ qua năm 2019

Ngày 21.11, NH Nhà nước VN công bố dự thảo sửa đổi bổ sung Thông tư 24/2015 quy định cho vay bằng ngoại tệ của tổ chức tín dụng, chi nhánh NH nước ngoài đối với khách hàng vay là người cư trú. Theo đó, các tổ chức tín dụng được xem xét quyết định cho vay bằng ngoại tệ đối với nhu cầu vay vốn thanh toán tiền nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ nhằm thực hiện phương án sản xuất kinh doanh, xuất khẩu khi khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất kinh doanh trả nợ. Quy định này áp dụng cho vay ngắn hạn được thực hiện hết ngày 31.3.2019, trung dài hạn thực hiện đến hết ngày 30.9.2019 (theo quy định hiện nay, các tổ chức tín dụng kết thúc cho vay ngoại tệ từ ngày 31.12.2018 – PV). Điểm mới trong dự thảo là tổ chức tín dụng cho vay phải có trách nhiệm bán ngoại tệ cho khách hàng để khách hàng trả nợ vay.

Theo NH Nhà nước VN, LS cho vay tiền đồng phổ biến hiện ở mức 6 – 9%/năm đối với ngắn hạn; 9 – 11%/năm đối với trung dài hạn. LS cho vay USD phổ biến ở mức 2,8 – 4,7%/năm đối với cho vay ngắn hạn, từ 4,5 – 6%/năm đối với cho vay trung dài hạn.

THANH XUÂN