Phải điều chỉnh chính sách
Chậm trễ trong điều chỉnh chính sách về thương mại mậu biên của cơ quan quản lý trong nước là nguyên nhân quan trọng dẫn đến thua thiệt của phía Việt Nam
Buôn bán tiểu ngạch, con dao 2 lưỡi
Phải điều chỉnh chính sách
Chậm trễ trong điều chỉnh chính sách về thương mại mậu biên của cơ quan quản lý trong nước là nguyên nhân quan trọng dẫn đến thua thiệt của phía Việt
Họ quản chặt, ta buông lỏng
Ông Hà Hồng, Phó ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng (Lạng Sơn) nhận xét, Trung Quốc có chính sách cụ thể với từng loại hình, như hàng Việt
Một chuyên gia khác cũng cho rằng, sự linh hoạt trong đóng mở van chính sách với xuất nhập khẩu qua biên giới của Trung Quốc rất rõ nét. Trung Quốc có thể tăng giảm mức phí biên mậu từng thời điểm, mùa vụ mà doanh nghiệp (DN) Việt
Trong khi Trung Quốc rất chặt chẽ thì lâu nay các cửa khẩu của ta lại buông lỏng việc kiểm soát chất lượng hàng hoá. Theo tiến sĩ luật Phạm Văn Chắt, thành viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, nguyên nhân là do cơ chế kiểm tra, kiểm soát của chúng ta không tốt. “Tôi từng chứng kiến ở cửa khẩu tỉnh Lào Cai, hàng hoá của ta vào Trung Quốc được họ kiểm tra kỹ càng rồi mới cho qua. Còn ngược lại, chỉ cần thương nhân Trung Quốc đóng thuế là hàng hoá của họ có thể vào Việt
|
Tôi từng chứng kiến ở cửa khẩu tỉnh Lào Cai, hàng hoá của ta vào Trung Quốc được họ kiểm tra kỹ càng rồi mới cho qua. Còn ngược lại, chỉ cần thương nhân Trung Quốc đóng thuế là hàng hoá của họ có thể vào Việt |
|
Tiến sĩ luật Phạm Văn Chắt, thành viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt |
Theo GS Võ Đại Lược, Viện Khoa học xã hội – không chỉ DN mà ngay cơ quan điều hành cấp tỉnh đang biết rất ít về chính sách biên mậu Trung Quốc, ngay cả thị trường gần Việt Nam nhất như Quảng Tây cũng có ít thông tin, nên khó tránh rủi ro. Bộ Công thương cần đề xuất Chính phủ thành lập uỷ ban hỗn hợp tại các cửa khẩu để xử lý những vấn đề bất thường. Đặc biệt, cần thiết lập một hiệp hội biên mậu, cũng như thiết lập cấp chính quyền của khu kinh tế cửa khẩu.
Đẩy mạnh giao dịch mậu biên
Theo ông Trần Bảo Giám, Vụ trưởng Vụ Thương mại miền núi, Bộ Công thương, hiện Trung Quốc đang có những động thái đẩy nhanh sự phát triển của hoạt động thông thương qua biên giới, dựa vào trọng điểm xây dựng Khu hợp tác kinh tế qua biên giới Việt Nam – Trung Quốc. Tại tỉnh Quảng Tây, có nhiều cửa khẩu giáp Việt
Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong, Viện Nghiên cứu kinh tế – xã hội Hà Nội nhận xét, phía Trung Quốc luôn chủ động chủ trì ý tưởng buôn bán tiểu ngạch với ta, vì có lợi cho họ nhiều thứ. Tiểu ngạch cũng tạo điều kiện dễ dàng cho Trung Quốc thực hiện các chính sách hỗ trợ cho DN trong buôn bán với nước ngoài mà không bị kiện tụng theo các cam kết WTO như chính ngạch.
|
Thiếu cơ chế kiểm soát Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong, Viện Nghiên cứu kinh tế – xã hội Hà Nội, bổ sung: Ở tầm chính phủ, chúng ta có những thoả thuận với phía Trung Quốc hằng năm nâng mức kim ngạch thương mại song phương đạt chừng này tỉ USD, nhưng ở dưới lại không có các cam kết kiểu nghị định thư nhằm đảm bảo nguyên tắc trao đổi thương mại. Những nghị định thư có thể hạn chế được rủi ro trong buôn bán, mà phần thiệt bao giờ cũng trút lên đầu người nông dân do hợp đồng bị phá (không ổn định tiêu thụ) hoặc có cơ sở để giải quyết tranh chấp. |
|
GS-TS Võ Thanh Thu, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách thương mại quốc tế, thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phân tích, có nhiều nguyên nhân khiến Trung Quốc không nhanh chóng thúc đẩy giao thương chính ngạch với Việt Nam. Thứ nhất, chính sách phát triển thương mại mậu biên sẽ giúp các tỉnh biên giới phía nam Trung Quốc giảm nghèo. Đây là địa bàn xa xôi so với thủ đô Bắc Kinh, nơi đa số người dân là dân tộc thiểu số có cuộc sống khó khăn. Cho nên, hàng hoá sản xuất ở khu vực này sẽ xuất khẩu qua Việt Nam, hoặc từ đây vào các nước Đông Nam Á. Thứ hai, thương mại mậu biên giúp doanh nhân Trung Quốc được hưởng chính sách giảm thuế nhiều hơn của chính phủ nước này so với buôn bán chính ngạch. Thứ ba, xuất khẩu chính ngạch phải thanh toán qua ngân hàng bằng ngoại tệ, trong khi tiểu ngạch lại có thể thanh toán bằng hàng đổi hàng; bằng tiền đồng hoặc nhân dân tệ. Do đó, ở khu vực các cửa khẩu biên giới phía bắc, ngân hàng làm ăn không mấy khấm khá vì đã có “ngân hàng nhân dân” là những người ôm cả bao tải tiền để đổi cho khách hàng buôn bán tiểu ngạch.
Xem lại phương thức giao dịch
Bà Vũ Kim Hạnh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp, cho rằng trước thực tế Trung Quốc không muốn giao thương với ta bằng đường chính ngạch, chính sách của ta phải được điều chỉnh cho phù hợp. Buôn bán tiểu ngạch là cách làm theo kiểu nhỏ lẻ. Trong khi thương mại hai chiều giữa Việt
Tuy vậy, GS Thu cho rằng, không thể nói đến việc hạn chế xuất khẩu tiểu ngạch với các nước có đường biên giới chung với Việt
Theo một chuyên gia, việc hướng tới thành lập các khu hợp tác kinh tế biên giới Việt – Trung là hướng đi hợp lý, thay thế dần hoạt động biên mậu nhỏ lẻ, tiềm ẩn nhiều rủi ro và khó quản lý. Để không bị lép vế, bên cạnh việc xây dựng những quy định ràng buộc chặt chẽ về thông thương tiểu ngạch, cần đẩy mạnh việc xây dựng cơ sở hạ tầng các khu kinh tế cửa khẩu, vốn đang rất yếu hiện nay.