Sự xuất hiện hiếm hoi nhưng liên tiếp của 2 con cá mái chèo trên bờ biển Nam California đã khiến dân tình nhốn nháo về một viễn cảnh động đất sắp xảy ra.

Hiếm khi nào tìm được xác một con cá mái chèo khổng lồ dạt vào bờ biển, do loài cá này chỉ hoạt động ở các vùng nước sâu và ít khi lộ diện. Do vậy, việc phát hiện xác con cá dài đến 5,5 m vào ngày 13.10 đã trở thành sự kiện đối với cư dân trên đảo Catalina thuộc Nam California. Đến khi xác cá mái chèo thứ hai, lần này dài 4,3 m, được tìm thấy tại vùng biển thuộc hạt San Diego, tin đồn bắt đầu lan rộng, nhất là khi những vụ dạt bờ của loài cá trên thường dính liền với những trận động đất.

Ngay trước khi trận động đất gây sóng thần giáng xuống Nhật Bản vào tháng 3.2011, có khoảng 20 cá mái chèo bị mắc cạn ở các bờ biển trong khu vực sắp xảy ra thiên tai, theo Mark Benfield, nhà nghiên cứu thuộc Đại học bang Louisiana. Người Nhật gọi cá mái chèo là “ryugu no tsukai”, tức “sứ giả của thủy tề”, theo trang tin The Japan Times. Trước đó, ngư dân Nhật Bản cũng phát hiện hàng chục “cư dân vùng biển sâu” vào thời điểm cơn địa chấn mạnh đến 8,8 độ Richter nổ ra ở Chile vào tháng 3.2010. Kiyoshi

Wadatsumi, chuyên gia về địa chấn học, cho biết những loài cá sống nơi biển sâu, gần thềm đại dương, rất nhạy cảm với các chuyển động của những đứt gãy của trái đất, hơn hẳn các loài cá sống sát mặt biển.

Đây không phải là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu đề cập đến mối liên hệ giữa những hành vi bất thường ở động vật với các trận động đất. Trên thực tế, những câu chuyện về khả năng dự đoán thiên tai của động vật đã được lưu truyền từ thời Hy Lạp cổ đại. Vào mùa đông năm 373 trước CN, tất cả chuột, chồn, rắn, rết, bọ và các sinh vật khác đều bỏ chạy khỏi thành phố Helike, theo ghi chép của sử gia La Mã Aelianus. Sau khi chúng rời khỏi, một trận động đất xảy ra, kích hoạt sóng thần cuốn trôi cả thành phố.

Đến tháng 2.1975, cơn địa chấn 7,3 độ Richter làm rung chuyển thành phố Hải Thành thuộc tỉnh Liêu Ninh của Trung Quốc. Tuy nhiên, may mắn là công tác sơ tán đã kịp triển khai trước đó một ngày, cứu được 1 triệu dân của thành phố, sau khi dân chúng phát hiện những con rắn đáng lẽ phải ngủ đông đã chạy khỏi hang. Gần đây hơn, vào ngày 23.8.2010, nhân viên vườn thú quốc gia tại Washington ngạc nhiên chứng kiến nhiều con thú vội vã tìm nơi ẩn náu, hoặc phát tiếng kêu hốt hoảng trước khi một trận động đất 5,8 độ Richter giáng xuống khu vực.

Trong số những cuộc nghiên cứu đầu tiên về khả năng tiên tri của động vật, một nhóm chuyên gia Ý vào năm 2009 đã điều tra sự liên quan giữa tình trạng di cư đột ngột của những con ếch trong vùng với động đất diễn ra 5 ngày sau đó, theo báo cáo trên chuyên san Zoology. Theo chuyên gia Rachel Grant của Đại học Mở tại Anh, dường như động vật có thể cảm nhận được các cơn địa chấn trước khi chúng thực sự xảy ra. Tuy nhiên, một số chuyên gia khác, như

Catherine Dukes của Đại học Virginia (Mỹ), cho rằng không nên chỉ dựa vào hành vi của động vật để đưa ra kết luận về động đất. “Đó có thể chỉ là một cách cảnh báo trước, rằng bề mặt trái đất đang di chuyển, và một điều gì đó sẽ xảy ra, có thể đất chuồi sẽ theo sau chứ không nhất thiết là động đất”, theo bà Dukes.

Hạo Nhiên