Theo kết quả mô hình ước tính gánh nặng bệnh tật do vi rút viêm gan B và C được Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thực hiện năm 2017, VN ước tính có khoảng 7,8 triệu người nhiễm vi rút viêm gan B mạn tính và gần 1 triệu người nhiễm vi rút viêm gan C mạn tính. Đây là nguyên nhân dẫn đến khoảng 80.000 trường hợp xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan; khoảng 40.000 trường hợp tử vong hằng năm và có xu hướng tiếp tục gia tăng.

Tiêm vắc xin là biện pháp bảo vệ trước bệnh truyền nhiễm DUY TÍNH

9,3% người ở TP.HCM nhiễm vi rút viêm gan B mạn tính

Giám sát dịch tễ học huyết thanh vi rút viêm gan B và vi rút viêm gan C trong nhóm trưởng thành tại VN được thực hiện tại 32 tỉnh thành năm 2018 và 2019 với mẫu 25.649 người (TP.HCM 810 người) cho thấy: Tỷ lệ vi rút viêm gan B mạn tính tại VN năm 2018 là 9,2% và tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan C mạn tính là 1%.

Tại TP.HCM, kết quả giám sát với 810 người cho thấy: Tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B mạn tính là 9,3%; tỷ lệ từng nhiễm vi rút viêm gan B là 54,5%. Tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan C mạn tính là 0,3% và tỷ lệ từng nhiễm vi rút viêm gan C là 1,5%. Theo thống kê của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, trung bình mỗi ngày có khoảng 800 bệnh nhân khám về gan, trong đó viêm gan vi rút B chiếm khoảng 60%, viêm gan vi rút C chiếm khoảng 14%.

Theo UBND TP.HCM, năm 2020, tỷ lệ tiêm chủng viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ đầu đạt 84,41%; tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ em dưới 1 tuổi đạt 95%; tỷ lệ phụ nữ được xét nghiệm sàng lọc viêm gan B trong thời kỳ mang thai là dưới 70%; tỷ lệ phụ nữ đẻ được xét nghiệm viêm gan B trong thời kỳ mang thai và chuyển dạ đạt 99,46%. Số liệu về sàng lọc viêm gan B, C tại Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM năm 2021 cho thấy 100% đơn vị máu được sàng lọc vi rút viêm gan B, C.

UBND TP đặt mục tiêu: Đến năm 2025 giảm tỷ lệ nhiễm vi rút viêm gan B ở trẻ dưới 5 tuổi xuống dưới 0,5%; giảm lây truyền vi rút viêm gan B từ mẹ sang con (sàng lọc đạt trên 70%); giảm thiểu lây truyền vi rút viêm gan B, C 100% tại cơ sở y tế và giảm thiểu lây truyền trong nhóm sử dụng ma túy; loại trừ lây truyền viêm gan B, C qua đường máu; giảm lây truyền vi rút viêm gan A, E qua đường tiêu hóa; giảm xơ gan, ung thư gan và tử vong do viêm gan vi rút B, C.

Bệnh có thể phòng ngừa được

Bệnh viêm gan vi rút là bệnh truyền nhiễm phổ biến gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe do các biến chứng của bệnh viêm gan vi rút. Có 5 loại vi rút viêm gan, gồm: A, B, C, D và E. Trong đó, vi rút viêm gan B và C lây truyền qua đường máu, qua quan hệ tình dục không an toàn và lây truyền từ mẹ sang con.

Vi rút viêm gan D chỉ lây truyền khi có mặt vi rút viêm gan B và có đường lây truyền tương tự vi rút viêm gan B. Vi rút viêm gan A và E lây truyền qua đường phân – miệng do thức ăn, nước uống và thực hành vệ sinh không đầy đủ. Trong các loại vi rút viêm gan, vi rút viêm gan B (HBV) và vi rút viêm gan C (HCV) thường gây bệnh mạn tính và có các biến chứng xơ gan, ung thư gan gây tử vong cao.

Bệnh viêm gan vi rút B có thể phòng ngừa được nếu sử dụng chức năng chữa bệnh sớm và đúng quy định. WHO khuyến cáo tất cả trẻ em cần được tiêm phòng viêm gan B. Mặc dù có thể dự phòng được, nhưng năm 2019 tỷ lệ bao phủ vắc xin viêm gan B trên toàn cầu mới đạt 85% thấp hơn so với mục tiêu cần đạt là 90%, trong đó tỷ lệ tiêm vắc xin viêm gan B liều sơ sinh (trong vòng 24 giờ đầu) mới đạt 43%.

Với bệnh viêm gan vi rút C, hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh, nhưng với các phác đồ điều trị hiện có, bệnh viêm gan C có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Các phác đồ sử dụng thuốc kháng vi rút trực tiếp thế hệ mới được sử dụng đơn giản với thời gian điều trị ngắn, ít độc tính và có tỷ lệ điều trị khỏi trên 95%, đặc biệt có một số loại thuốc có tác dụng với tất cả các loại gien. Tuy nhiên, việc tiếp cận với các loại thuốc này vẫn còn thấp do chi phí chẩn đoán và điều trị còn cao.