Cho dù cả EU lẫn Bosnia-Herzegovina đều biết rõ rằng Bosnia-Herzegovina chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chí và điều kiện của quy chế, nhưng EU không thể không quyết định như trên. Nói cách khác, EU lại phải tự nhảy thoát ra khỏi cái bóng của chính mình để vượt qua nguyên tắc cấm kỵ.

EU liên tục phá bỏ nguyên tắc REUTERS

Nguyên do thứ nhất, EU vốn đã đâm lao nên giờ phải theo lao. Trong năm 2022 này, sau khi bùng phát chiến sự ở Ukraine, EU đã vội vàng quyết định dành cho Ukraine và Moldova quy chế ứng viên gia nhập khối dù cả 2 nước này đều chưa thỏa mãn các điều kiện liên quan. EU đã bỏ qua nguyên tắc với Ukraine và Moldova thì giờ không thể không làm tương tự với Bosnia-Herzegovina.

Lý do thứ hai mang bản chất và tính chất địa chính trị. EU dùng việc dành quy chế ứng viên gia nhập EU cho Ukraine và Moldova để thể hiện sự ủng hộ và khích lệ Ukraine chiến đấu đến cùng với Nga, đồng thời để lôi kéo, ràng buộc Moldova về phía EU cùng đối phó Nga. Ở trường hợp Bosnia-Herzegovina, EU cũng phải tranh thủ và lôi kéo quốc gia này để ngăn chặn ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc. Nhiều năm gần đây, Nga và Trung Quốc gia tăng nỗ lực chinh phục các nước ở châu Âu ở trong cũng như ngoài EU và NATO.

Từ đó có thể cho thấy dù không muốn nhưng EU không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải quyết định dành cho Bosnia-Herzegovina ngoại lệ, tiếp tục tự bào mòn những nguyên tắc cơ bản của khối này.

PHẠM LỮ

TNO