Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh – Ảnh: PHẠM THẮNG

Sáng 11-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2022, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2023.

Theo báo cáo của Chính phủ, cả năm dự kiến đạt và vượt 14/15 chỉ tiêu so với kế hoạch Quốc hội giao.

Cụ thể, vượt 6 chỉ tiêu đề ra, về tăng trưởng kinh tế ước đạt khoảng 8%, vượt mục tiêu đề ra (6 – 6,5%), tạo đà quan trọng cho các năm tiếp theo thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế của kế hoạch 5 năm 2021-2025.

Cạnh đó, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, ước cả năm GDP tăng trưởng cao hơn kế hoạch, được các tổ chức quốc tế có uy tín đồng thuận đánh giá cao.

Thu ngân sách nhà nước ước cả năm vượt 14,3% so với dự toán, tạo dư địa trong điều hành tài khóa để hỗ trợ tăng trưởng, ổn định và nâng cao đời sống người dân…

Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ cũng nhìn nhận các thị trường vốn, bất động sản vừa qua phát triển mạnh nhưng tiềm ẩn rủi ro, khó khăn.

Với tín dụng bất động sản, thị trường chứng khoán gần đây biến động lớn, các mã cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản giảm mạnh, ảnh hưởng tới giá trị tài sản bảo đảm bằng cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp tại một số tổ chức tín dụng.

Thị trường bất động sản biến động mạnh, tình trạng thổi giá, gây sốt ảo bất động sản, đấu giá đất với giá cao bất thường… ảnh hưởng tới cấp tín dụng, định giá tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng.

Bên cạnh đó, cấp tín dụng với bất động sản là đầu tư dài hạn nhưng vốn huy động chủ yếu là ngắn hạn. Đồng thời chênh lệch kỳ hạn và lãi suất giữa nguồn vốn và cho vay với lĩnh vực này là rủi ro lớn đối với các ngân hàng.

Số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng vào trái phiếu doanh nghiệp với mục đích xây dựng, kinh doanh bất động sản những năm gần đây có xu hướng tăng dần.

Tình hình diễn biến thị trường trái phiếu doanh nghiệp vừa qua xảy ra một số hiện tượng tiêu cực, việc đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro…

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận xét thị trường chứng khoán có tốc độ tăng trưởng nhanh, là kênh huy động vốn trung – dài hạn cho nền kinh tế, song biến động và tiềm ẩn rủi ro.

Cơ quan thẩm tra cho rằng quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp ngày càng được mở rộng nhưng có giai đoạn tăng nóng, cơ cấu thị trường còn thiếu cân đối, chất lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chưa cao.

Thị trường này cũng tồn tại hiện tượng sử dụng vốn huy động qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sai mục đích, thiếu minh bạch.

Dẫn chứng vụ việc xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư An Đông (liên quan vụ việc chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan bị bắt) và các tổ chức cùng những vụ việc khác liên quan tới thị trường trái phiếu trong năm, Ủy ban Kinh tế đánh giá đã gây nhiều hệ lụy với phát triển bền vững thị trường vốn, xã hội, gây mất niềm tin của người dân, nhà đầu tư.

Có ý kiến đề nghị cần làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước khi để xảy ra sự việc như vậy.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần có đánh giá thận trọng, chính xác về mức độ ảnh hưởng, để có giải pháp phù hợp, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững của thị trường tiền tệ, vốn.

Rủi ro liên thông giữa thị trường vốn với hệ thống các tổ chức tín dụng và thị trường bất động sản gia tăng.

Có ý cho rằng điều hành, quản lý nhà nước đối với các thị trường này còn “chuyển trạng thái đột ngột”, có những ảnh hưởng nhất định đến thị trường và niềm tin của nhà đầu tư.

Đề nghị cần nhận diện những rủi ro, có các giải pháp cụ thể để vừa bảo đảm an toàn, vừa thúc đẩy sự phát triển của các thị trường, phục vụ tăng trưởng và phát triển kinh tế.