Hôm qua là ngày thứ hai của cuộc trưng cầu dân ý kéo dài từ 23 – 27.9 tại 4 khu vực ở Ukraine về việc sáp nhập các khu vực này vào Nga. Cuộc trưng cầu diễn ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố động viên cục bộ để tăng cường nguồn lực cho cuộc chiến ở Ukraine.

Toan tính của Moscow

Phân tích khi trả lời Thanh Niên, một chuyên gia quân sự là cựu đại tá quân đội Mỹ và từng điều hành một bộ phận tình báo quân sự của NATO ở vùng Balkan cho rằng: “Những cơn mưa mùa thu sắp đến trong những ngày tới sẽ cản bước quân Ukraine, dù có thể lực lượng nước này sẽ tiếp tục tiến quân khi điều kiện thời tiết còn cho phép. Nếu không bị cạn kiệt nguồn lực do đẩy mạnh hoạt động trong điều kiện trời mưa, Ukraine có lẽ đủ sức tiếp tục duy trì lợi thế quân sự đến tháng 12”.

Vì thế, theo vị chuyên gia, Tổng thống Putin đang gia tăng áp lực nhằm vào phương Tây và Ukraine với hy vọng giảm bớt sự hỗ trợ từ phương Tây dành cho Kyiv. Qua đó, Moscow muốn Kyiv ngừng tấn công, để hai bên đàm phán với những điều kiện có lợi cho Nga. Tuy vậy, Moscow đang có ít điều kiện để đạt ưu thế mong muốn.

Một ngôi nhà tại Zaporizhzhia bị phá hủy sau cuộc tấn công tên lửa. Bức ảnh được công bố ngày 24.9  AFP

“Tổng thống Putin ra lệnh động viên cục bộ thì chưa đủ để giải quyết toàn bộ các vấn đề về nguồn lực cần huy động cho chiến trường. Việc Nga chỉ đưa ra lệnh động viên cục bộ vì muốn cân bằng nhu cầu tái xây dựng và mở rộng lực lượng của mình với tuyên bố trước đây rằng không triển khai binh sĩ nghĩa vụ và binh sĩ dự bị tham chiến ở Ukraine. Tuy nhiên, thực tế dù ban bố lệnh tổng động viên hay động viên cục bộ thì cũng khó đáp ứng nguồn lực mong muốn”, theo cựu đại tá quân đội Mỹ.

Giải thích cho nhận định vừa nêu, ông cho rằng lực lượng dự bị của Nga cần được đào tạo, trong khi rất nhiều nhân sự có khả năng đào tạo đang phải tham chiến, nên quá trình huấn luyện, đào tạo cho lực lượng bổ sung sẽ gặp nhiều khó khăn. “Với tình trạng hiện nay, binh sĩ được bổ sung khó có tinh thần chiến đấu cao, đồng thời áp lực chính trị nội bộ cũng tăng cao”, ông đánh giá.

Bên cạnh đó, ông cho rằng việc Tổng thống Putin đe dọa có thể sử dụng vũ khí hạt nhân có thể không phải là mới nhưng cũng sẽ tạo một áp lực trong nội bộ nước Nga lẫn áp lực đối với Ukraine. Trong khi đó, Ukraine đủ khôn khéo để không tiến hành tấn công vào lãnh thổ của Nga.

“Vì thế, Moscow tổ chức trưng cầu dân ý ở Cộng hòa Nhân dân Luhansk tự xưng (LPR), Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng (DPR), tỉnh Kherson và tỉnh Zaporizhzhia ở Ukraine về việc sáp nhập các khu vực này vào Nga. Khi được sáp nhập vào Nga, nếu các vùng trên bị quân đội Ukraine tấn công thì Moscow có thể cáo buộc Kyiv xâm lược lãnh thổ Nga”, theo vị chuyên gia.

Thế trận sắp tới

Cựu đại tá quân đội Mỹ cho rằng trong khi những cơn mưa sẽ cản bước nhịp độ của phía Ukraine thì Nga sẽ tận dụng cơ hội tái thiết lực lượng và di chuyển các lực lượng dự bị động viên vào vị trí.

“Từ tháng 12, thời tiết mùa đông sẽ làm cứng đất, nên việc di chuyển quân và khí tài trở nên dễ dàng hơn. Vì thế, đến tháng 1.2023, Nga có thể tiến hành đợt tấn công mới dù rủi ro thiệt hại khá lớn do chưa đủ thời gian huấn luyện tốt cho lực lượng bổ sung”, vị chuyên gia nhận xét và dự báo Moscow sẽ tiếp tục pháo kích, phóng tên lửa và oanh tạc để gia tăng áp lực nhằm vào Ukraine. Ngược lại, Kyiv sẽ tiếp tục tấn công các cơ sở hậu cần, chỉ huy của Nga để làm giảm năng lực tấn công cũng như nhuệ khí của Moscow.

“Một số nhà bình luận phương Tây nói rằng cuộc chiến có thể sắp kết thúc, nhưng tôi không nghĩ điều đó xảy ra, vì ông Putin chưa sẵn sàng rút khỏi Ukraine, ngược lại Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine cũng sẽ không từ bỏ chiến đấu khi người dân nước ông vẫn còn ủng hộ”, vị chuyên gia nhận xét.