Nhiều chuyên gia cho rằng cách hướng dẫn tính thuế cho thuê nhà trái với quy định của Luật thuế – Ảnh : NGỌC PHƯỢNG

Sau bài “Hướng dẫn kỳ lạ của Bộ Tài chính: Cho thuê nhà vài tháng, tính thuế cả năm và “Chờ Bộ Tài chính lên tiếng!” trên Tuổi Trẻ, người nộp thuế và chuyên gia tiếp tục chỉ ra nhiều điểm bất hợp lý và nêu ra hàng loạt kiến nghị.

Tổng cục Thuế đã có trả lời ban đầu nhưng cần hướng dẫn chính thức rõ ràng hơn.

Tổng cục Thuế rút lại quy định?

Phản hồi thông tin về việc tại thông tư 40 quy định cá nhân cho thuê nhà dưới 100 triệu đồng/năm vẫn phải nộp thuế, chiều 22-6 Tổng cục Thuế cho biết thông tư 40 chỉ quy định về mặt thủ tục hành chính thuế.

Các nội dung về chính sách thuế đối với hoạt động kinh doanh của cá nhân (giá trị gia tăng – GTGT và thu nhập cá nhân – TNCN) vẫn đảm bảo theo đúng quy định của các luật thuế có liên quan.

“Theo đó, cá nhân kinh doanh, bao gồm cả cá nhân cho thuê tài sản, có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống thuộc diện không phải nộp thuế” – Tổng cục Thuế khẳng định.

Trường hợp trong năm cá nhân đã khai, nộp thuế và đến cuối năm tự xác định doanh thu trong năm từ 100 triệu đồng trở xuống thì cá nhân được đề nghị xử lý hoàn trả hoặc bù trừ vào số phải nộp phát sinh của kỳ sau theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Cơ quan thuế triển khai quản lý thuế điện tử đối với cá nhân để đáp ứng việc khai thuế, nộp thuế và hoàn thuế điện tử.

Tổng cục Thuế sẽ có văn bản hướng dẫn cơ quan thuế địa phương triển khai thông tư số 40 theo đúng quy định của pháp luật.

Đây là thay đổi rất lớn, bởi trước đó khi trao đổi với Tuổi Trẻ ở bài “Hướng dẫn kỳ lạ của Bộ Tài chính: Cho thuê nhà vài tháng, tính thuế cả năm!”, đại diện Tổng cục Thuế thừa nhận theo hướng dẫn của thông tư 40 thì các trường hợp cá nhân cho thuê nhà có doanh thu dưới 100 triệu đồng vẫn phải nộp thuế.

“Dù chỉ cho thuê vài tháng, doanh thu vài chục triệu đồng, nhưng nếu bình quân đạt hơn 8,3 triệu đồng/tháng, tính ra tổng doanh thu đạt 100 triệu đồng/năm, đều phải nộp thuế nhằm hạn chế chuyện né thuế và đảm bảo công bằng với cá nhân kinh doanh các ngành nghề khác” – vị đại diện này nói và cho biết quy định này căn cứ theo Luật thuế TNCN, Luật quản lý thuế…

“Quy định tận thu”

Ông Nguyễn Văn Hồng (Hà Đông, Hà Nội) cho hay có 1 căn hộ cho thuê mua từ tiền tích cóp 20 năm đi làm và 1/3 giá trị căn hộ là đi vay ngân hàng. Do sức khỏe không đảm bảo nên nguồn thu nhập duy nhất của ông là từ cho thuê căn hộ này.

Dịch COVID-19 ập đến, hơn 1 năm qua giá cho thuê đã giảm chỉ còn 18 triệu đồng xuống còn 15 triệu đồng/tháng. Tiền cho thuê nhà vừa đủ trả tiền lãi vay ngân hàng. Tuy nhiên, từ sau tết đến giờ không có khách thuê.

“Giả sử nếu cuối năm may mắn tìm được khách thuê căn hộ với giá 15 triệu đồng/tháng thì với quy định của thông tư 40, tôi sẽ phải nộp thuế dù doanh thu năm nay chưa đến 100 triệu đồng. Tôi cho rằng quy định như vậy là tận thu, đẩy khó cho người nộp thuế” – ông Hồng nói.

Ông Lê Hoàng Châu, chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), cho rằng cơ quan thuế lại tính từ doanh thu tháng để quy ra doanh thu năm như vậy là không phù hợp với các quy định pháp luật về thuế.

Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi, hoàn thiện lại điểm này theo hướng bỏ “Ví dụ 2” theo cách từ doanh thu tháng suy ra doanh thu năm gây phản ứng từ dư luận, đồng thời quy định rõ là kỳ tính thuế là tính theo năm dương lịch.

PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, nhấn mạnh không thể bắt người dân nộp thuế sai. Nguyên tắc tính thuế là trên doanh thu. Không thể tính thuế trên doanh thu danh nghĩa, không có thực. Bộ Tài chính hướng dẫn người dân nộp thuế sai, dù doanh thu thực tế năm dưới 100 triệu đồng.

Nên áp mức giảm trừ gia cảnh

Trực tiếp cho thuê nhà, ông Nguyễn Văn Hồng cho rằng quy định cá nhân, hộ kinh doanh dưới 100 triệu đồng/năm không thuộc đối tượng nộp thuế đã quá lạc hậu, gây bất công bằng với các thu nhập từ nguồn khác.

Thực tế, mức giảm trừ gia cảnh cho người có thu nhập từ tiền công, tiền lương được tăng thêm 2 triệu đồng lên mức 11 triệu đồng/tháng. Còn với người kinh doanh, hai năm qua bị ảnh hưởng bởi đại dịch nên khó khăn ngày càng nặng nề.

Ông Lê Hoàng Châu phân tích: về ngưỡng chịu thuế hiện nay, Nhà nước cho phép áp dụng mức giảm trừ gia cảnh 11 triệu đồng/tháng đối với cá nhân người nộp thuế; 4,4 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc. Tuy nhiên khi tính thuế TNCN (5% trên doanh thu cho thuê nhà trên 100 triệu đồng/năm) thì chưa có cơ chế áp dụng mức giảm trừ gia cảnh, nên người cho thuê nhà bị thua thiệt.

Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính xem xét áp dụng mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế TNCN đối với người cho thuê nhà, đồng thời khi người cho thuê nhà có doanh thu vượt 100 triệu đồng/năm thì chỉ tính thuế với phần doanh thu vượt trên 100 triệu đồng thay vì tính trên toàn bộ doanh thu như hiện nay.

Trước mắt, trong thời gian chờ sửa đổi, hiệp hội này đề nghị xem xét có thể tạm hoãn chưa áp dụng quy định theo cách từ doanh thu tháng suy ra doanh thu năm.