EU và Trung Quốc hồi cuối năm 2020 thông qua Hiệp định đầu tư toàn diện (CAI) sau nhiều năm đàm phán. Tuy nhiên, quá trình phê chuẩn hiệp định tại EU đã bị hoãn vì mối quan hệ ngoại giao song phương trở nên căng thẳng gần đây.

“Về một khía cạnh nào đó, chúng tôi đã hoãn các hoạt động kết nối chính trị từ phía Ủy ban châu Âu (EC). Rõ ràng là trong tình hình hiện nay với lệnh cấm vận của EU với Trung Quốc và lệnh cấm vận đáp trả của Trung Quốc lên các thành viên nghị viện châu Âu đang được thi hành, môi trường này không có lợi cho việc phê chuẩn hiệp định”, Phó chủ tịch EC Valdis Dombrovskis nói với AFP ngày 4.5.

Hồi tháng 3, EU cấm vận 4 quan chức Trung Quốc vì cáo buộc vi phạm nhân quyền tại Tân Cương khiến Bắc Kinh đáp trả bằng lệnh cấm vận lên các chính trị gia, học giả, tổ chức nghiên cứu của EU.

Ông Dombrovskis cho biết thêm rằng việc phê chuẩn hiệp định sẽ tùy vào diễn tiến mối quan hệ EU-Trung Quốc. Ông Dombrovskis là cựu Thủ tướng Latvia, hiện phụ trách quá trình phê chuẩn hiệp định CAI.

Tờ South China Morning Post dẫn lời một người phát ngôn EU nói rằng “quá trình phê chuẩn không thể tách rời khỏi những biến động trong mối quan hệ rộng hơn giữa EU-Trung Quốc”.

Theo người phát ngôn, các lệnh cấm vận đáp trả của Trung Quốc là không thể chấp nhận và đáng tiếc, do đó, viễn cảnh phê chuẩn CAI sẽ phụ thuộc vào tình hình sắp tới.

Hiệp định cần được Nghị viện châu Âu thông qua và Hội đồng châu Âu (gồm lãnh đạo 27 thành viên) phê chuẩn để trở thành luật. Tuy nhiên, với việc “ăn miếng trả miếng” về cấm vận giữa hai bên, hiệp định được cho là khó có thể được thông qua vào năm 2022.