Chương trình phát triển vật liệu xây không nung trên cả nước được Thủ tướng Chính phủ công bố rộng rãi thông qua Quyết định số 567 ngày 28.4.2010 (QĐ567). Quyết định này khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư sản xuất và kinh doanh vật liệu xây không nung. Các tỉnh thành phát triển sản xuất và sử dụng vật liệu xây không nung để thay thế gạch đất sét nung, tiết kiệm đất nông nghiệp, góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, giảm thiểu khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm môi trường, giảm chi phí xử lý phế thải của ngành công nghiệp, tiết kiệm nhiên liệu than, đem lại hiệu quả chung cho toàn xã hội.

Theo QĐ567, hằng năm toàn quốc sử dụng khoảng 20 triệu tấn phế thải công nghiệp (tro, xỉ nhiệt điện, xỉ lò cao…) để sản xuất vật liệu xây không nung, tiết kiệm được khoảng 1.000 ha đất nông nghiệp và hơn 100 ha diện tích chứa phế thải. QĐ567 yêu cầu phát triển sản xuất và sử dụng vật liệu xây không nung thay thế gạch đất sét nung đạt tỷ lệ 20 – 25% (năm 2015) và 30 – 40% vào năm 2020, đồng thời tiến tới xóa bỏ hoàn toàn các cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công…

Ngày 8.12.2017, Bộ Xây dựng cũng ban hành Thông tư số 13 (TT13) quy định việc sử dụng vật liệu xây không nung trong các công trình và áp dụng đối với những tổ chức, cá nhân có liên quan tới hoạt động sản xuất, nhập khẩu vật liệu xây không nung, hoạt động đầu tư xây dựng công trình…

QĐ567, TT13 cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác đã mở ra lộ trình cụ thể trong việc sử dụng vật liệu xây không nung cho các công trình và trong tương lai không xa vật liệu xây không nung sẽ thay thế toàn bộ vật liệu nung tại những công trình dân dụng, công nghiệp góp phần giảm thiểu tối đa ô nhiễm môi trường, tiết kiệm tài nguyên đất sét.

Hưởng ứng chủ trương đúng đắn của Chính phủ, UBND tỉnh Hậu Giang vạch ra lộ trình khá cụ thể cho việc sử dụng vật liệu xây không nung (vật liệu xây dựng tiên tiến), đồng thời kêu gọi doanh nghiệp triển khai dự án nhà máy sản xuất vật liệu xây không nung cung ứng cho các công trình. Ngày 20.1.2020, UBND tỉnh Hậu Giang đã ký ban hành Quyết định số 150 chấp thuận Công ty TNHH MTV than Trường Sơn (Công ty than Trường Sơn) thực hiện dự án “Kho bãi than và nhà máy sản xuất vật liệu xây không nung” tại Cụm công nghiệp Phú Hữu A giai đoạn 1 tọa lạc nơi ấp Phú Thạnh, thị trấn Mái Dầm, H.Châu Thành…

Một góc kho bãi của dự án  ẢNH: NGUYỄN ĐỨC

UBND tỉnh Hậu Giang, cho hay dự án này quy mô vốn đầu tư lớn, xây dựng theo tiêu chuẩn công nghệ hiện đại, giải quyết việc làm cho nhiều lao động. Nhà đầu tư sử dụng thiết bị công nghệ chế biến than là thiết bị chế biến sàng nghiền sản phẩm (than đá) công nghệ tự động, khép kín, tiên tiến, hiện đại, đảm bảo mới; thiết bị công nghệ sản xuất vật liệu xây không nung được nhập khẩu và nhận chuyển giao công nghệ châu Âu, dây chuyền tự động hóa hoàn toàn, công suất trên 100 triệu sản phẩm/năm, kiểu dáng Megabloc – Poyatos mới nhất, hiện đại, tiên tiến đứng hàng đầu thế giới hiện nay, có nguồn gốc xuất xứ của Hãng Poyatos (Tây Ban Nha)… UBND tỉnh Hậu Giang và cơ quan chức năng tại địa phương hỗ trợ tối đa để Công ty than Trường Sơn triển khai dự án đúng quy định pháp luật, đảm bảo tiến độ, bảo vệ môi trường; đồng thời thực hiện đầy đủ các chính sách ưu đãi liên quan thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, miễn – giảm tiền thuê đất…

Ông Nguyễn Đức Trường (phải) trong một lần đến Hãng Poyatos  ẢNH: NGUYỄN ĐỨC

Theo ông Nguyễn Đức Trường, Giám đốc Công ty than Trường Sơn, dự án tại H.Châu Thành (Hậu Giang) triển khai trên diện tích 136.052 m2, công suất thiết kế 3 triệu tấn sản phẩm/năm (1 triệu tấn than, 2 triệu tấn vật liệu xây không nung), tổng vốn đầu tư trên 1.500 tỉ đồng sẽ đi vào hoạt động từ quý 3/2021. Sản phẩm và dịch vụ cung ứng ra thị trường là than đá, vật liệu xây không nung từ xỉ than (gạch, ngói xây dựng, gạch lát vỉa hè; các cấu kiện, vật liệu phục vụ ngành giao thông, công trình thủy lợi…) đáp ứng thị trường trong nước và xuất khẩu. Nguồn nguyên liệu chính phục vụ cho sản xuất gồm than đá (nguồn mỏ than Quảng Ninh, than nhập khẩu từ Indonesia, Nga, Úc, Trung Quốc…), xỉ than (nguồn xỉ than thu gom từ những nhà máy nhiệt điện tại Hậu Giang, các tỉnh thành ĐBSCL), cát, xi măng, vôi (nguồn cung từ xi măng Hà Tiên, xi măng Cần Thơ – Hậu Giang; Tân Châu, An Giang; Kiên Lương, Kiên Giang)… Đặc biệt máy móc thiết bị, công nghệ sản xuất vật liệu xây không nung nhập về từ Tây Ban Nha cho ra sản phẩm đẹp, bền, chắc đảm bảo vệ sinh môi trường.

“Đến cuối tháng 3.2021 dự án hoàn thành trục đường giao thông chính, nhà văn phòng, nhà bảo vệ, hệ thống kho bãi… Dự án đã thực hiện xong trạm điện 160 KVA và hoàn chỉnh hệ thống 2 kho hiện hữu bao gồm nhà kho số 1 diện tích 12.320 m2 làm kho than, nhà kho số 2 (rộng 4.690m2) là nơi đặt nhà máy sản xuất vật liệu xây không nung số 1 đảm bảo công năng sử dụng theo thiết kế. Công ty than Trường Sơn đã chuyển than đá từ cảng Cái Cui (P.Tân Phú, Q.Cái Răng, TP.Cần Thơ) sang kho bãi than thuộc dự án nơi thị trấn Mái Dầm và đang chờ hoàn thiện thủ tục đánh giá tác động môi trường để chính thức đi vào hoạt động. Công ty Than Trường Sơn cũng đã dự thảo hợp đồng mua thiết bị máy móc của hãng Poyatos (Tây Ban Nha), tuy nhiên do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên hợp đồng vẫn đang chờ ký. Khi dịch Covid-19 được kiểm soát tốt, các đường bay quốc tế mở lại, hợp đồng mua máy móc từ các nước sẽ được ký ngay nhằm đảm bảo tiến độ dự án…”, ông Nguyễn Đức Trường thông tin.

THUỴ LONG

TNO