Tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin – Ảnh: REUTERS

Tờ Japan Times ngày 24-1 dẫn thông tin từ Bộ Quốc phòng Nhật cho biết Bộ trưởng Nobuo Kishi đã có cuộc điện đàm đầu tiên với tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden. Ông Austin vừa nhậm chức cuối tuần này, trở thành bộ trưởng quốc phòng da màu đầu tiên của Mỹ.

Theo Lầu Năm Góc, ông Austin “tái khẳng định quần đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc Điều 5 của Hiệp ước an ninh Mỹ – Nhật, và Mỹ tiếp tục phản đối bất cứ ý định đơn phương nào nhằm thay đổi thực trạng ở biển Hoa Đông”.

Điều khoản nói trên quy ước Mỹ sẽ bảo vệ các vùng lãnh thổ thuộc sự quản lý của Nhật Bản trong trường hợp bị tấn công vũ trang. Hồi tháng 11-2020, ông Biden cũng từng đưa ra cam kết tương tự với chính quyền Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga.

Nhật Bản thời gian qua tỏ ra lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc ở biển Hoa Đông, bao gồm việc nhiều lần đưa tàu áp sát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết hai bộ trưởng cũng thống nhất phản đối việc thay đổi thực trạng ở Biển Đông và “cam kết duy trì trật tự hàng hải tự do và cởi mở, dựa trên luật pháp, bao gồm việc tự do đi lại và bay qua” khu vực này.

“Tôi cảm thấy Bộ trưởng Quốc phòng Austin có mối quan tâm lớn đến môi trường an ninh ở châu Á và coi trọng đồng minh Mỹ – Nhật”, ông Kishi nói.

Trước đó, Nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt tiến vào Biển Đông ngày 23-1 nhằm “thúc đẩy quyền tự do trên biển”. Đây là lần đầu tiên tàu sân bay Mỹ tới Biển Đông dưới thời Tổng thống Joe Biden.

Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ cho biết nhóm tàu sân bay Mỹ sẽ tiến hành diễn tập tấn công và hiệp đồng tác chiến trong thời gian ở Biển Đông.

Cùng ngày, Mỹ cũng lên tiếng phản đối việc các máy bay Trung Quốc đi vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan, đồng thời tái khẳng định cam kết với Đài Loan và tiếp tục hỗ trợ lãnh thổ này duy trì khả năng tự vệ đầy đủ.