Thu hoạch bông ở Tân Cương, Trung Quốc – Ảnh: AFP

Trong thông cáo ngày 13-1, Cơ quan Hải quan và bảo vệ biên giới Mỹ (CBP) cho biết lệnh cấm áp dụng đối với sợi bông thô, quần áo và hàng dệt làm từ bông trồng ở Tân Cương, kể cả các sản phẩm được làm ra ở nước thứ ba.

Các sản phẩm như cà chua đóng hộp, nước xốt, hạt và các sản phẩm cà chua khác có nguồn gốc Tân Cương cũng bị cấm tương tự như bông.

CBP sẽ tịch thu các lô hàng nghi ngờ và chỉ cho xuất kho nếu doanh nghiệp chứng minh được sản phẩm của mình không có nguồn gốc từ Tân Cương. Nhà xuất khẩu cũng có thể chọn bốc dỡ hàng hóa khỏi lãnh thổ Mỹ và chuyển sang thị trường khác để giảm thiệt hại.

“Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là buộc Trung Quốc phải chấm dứt các hành vi kinh khủng của họ”, ông Ken Cuccinelli, một quan chức cấp cao thuộc Bộ An ninh nội địa Mỹ, nhấn mạnh. Washington đã nhiều lần cáo buộc Bắc Kinh “cưỡng bức lao động” những người thiểu số Duy Ngô Nhĩ, đẩy họ vào các “trại cải tạo” ở Tân Cương.

Tân Cương là vùng sản xuất bông lớn của thế giới, cung cấp nguyên liệu cho ngành dệt may của nhiều nước. Hãng thông tấn AP nhận định lệnh cấm của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu, đặc biệt là các nước nhập khẩu bông chủ yếu từ Trung Quốc.

Một số nhà nhập khẩu Mỹ đã phản đối lệnh cấm với lý do không thể nào rà soát hết nguồn gốc nguyên liệu và đảm bảo không có “nguyên liệu bẩn” trong chuỗi cung ứng. Điều này cũng tạo ra thêm áp lực cho các nhãn hiệu thời trang phải làm việc lại với đơn vị gia công, bất kể việc những công ty này đặt ngoài Trung Quốc.

Ông Scott Nova, giám đốc điều hành của Worker Rights Consortium, nhận định động thái của Mỹ sẽ ảnh hưởng tới khoảng 20% nguồn cung cấp bông toàn cầu.

Thống kê năm 2020 cho thấy Mỹ nhập từ Trung Quốc khoảng 9 tỉ USD các sản phẩm làm từ bông, chưa kể những sản phẩm từ nước thứ ba. Tổng cộng đã có 43 lô hàng xuất xứ Trung Quốc bị chặn nhập khẩu vào Mỹ.

Trong cuộc họp báo ngày 13-1, khi được hỏi về việc Mỹ sắp cấm nhập khẩu bông Tân Cương, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã gọi lý do của Washington là “ngụy tạo và dối trá”. Ông Triệu Lập Kiên nhấn mạnh không có “lao động cưỡng bức” ở Tân Cương, rằng tất cả lao động đều tự nguyện và được trả lương đầy đủ.