Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus – Ảnh: REUTERS

“Chúng tôi đã lên kế hoạch và hi vọng có thể tới thực địa càng sớm càng tốt”, ông Tedros trả lời câu hỏi trong cuộc họp báo cuối ngày 7-12. Khi được hỏi cụ thể là ngày nào nhóm chuyên gia của WHO sẽ tới Trung Quốc, tổng giám đốc WHO đã từ chối trả lời.

Đã gần 1 năm kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát với các ca bệnh đầu tiên được ghi nhận tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc. Tính đến ngày 8-12, đã có hơn 1,55 triệu người chết vì COVID-19 trên toàn thế giới nhưng nhân loại vẫn chưa biết được nguồn gốc thực sự của virus SARS-CoV-2.

Một số nước lên tiếng kêu gọi các cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc virus, đơn cử như Úc, đã vấp phải các phản ứng mang tính trả đũa của Trung Quốc trong lĩnh vực thương mại. Hồi tháng 7 rồi, hai chuyên gia của WHO đã được cử đi tiền trạm ở Trung Quốc làm dấy lên hi vọng một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc virus sẽ sớm được bắt đầu.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có cuộc điều tra trên thực địa nào được tiến hành. Theo Hãng tin Reuters, Bắc Kinh chỉ chấp nhận một nhóm điều tra hỗn hợp gồm các chuyên gia quốc tế và chuyên gia Trung Quốc. Hôm 30-10, nhóm này chỉ mới lần đầu gặp mặt nhau thông qua một cuộc họp trực tuyến.

Các chuyên gia WHO tỏ ra thận trọng, thậm chí chia rẽ về nguồn gốc virus SARS-CoV-2.

Tiến sĩ Peter Ben Embarek, một chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm từ động vật của WHO, cho rằng cần phải điều tra kỹ các ca bệnh ở Vũ Hán nếu muốn hiểu rõ nguồn gốc virus.

Trao đổi với đài NHK của Nhật ngày 8-12, ông này cũng nêu quan điểm các nhận định virus có nguồn gốc từ Trung Quốc “khá hợp lý”. Theo ông Ben Embarek, nhiều bằng chứng cho thấy SARS-CoV-2 gần giống với chủng virus corona phát hiện trong một hang dơi ở tỉnh Vân Nam của Trung Quốc.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo ngày 7-12, bà Maria Van Kerkhove – một chuyên gia khác phụ trách đại dịch COVID-19 của WHO – khẳng định vẫn chưa xác định được vật trung gian mang mầm bệnh. “Cần phải xác định được động vật trung gian vì có như vậy mới ngăn chặn được những đại dịch như thế này tái diễn”.

Phần lớn các nhận thức hiện nay cho rằng virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ loài dơi. Trung Quốc đã bác bỏ các khẳng định virus bắt nguồn từ nước này, cho rằng không phải cứ COVID-19 bùng phát đầu tiên ở đâu thì nguồn gốc virus gây bệnh cũng ở đấy.