“Có ít nhất 6-9 vắc xin tiềm năng bước vào giai đoạn 3 trong thử nghiệm lâm sàng, tức là bước cuối cùng trước khi được phê chuẩn. Tuy nhiên, việc tiêm chủng rộng rãi khó có thể diễn ra trước giữa năm sau”, nữ phát ngôn viên WHO Margaret Harris nói trong buổi họp báo ngày 4.9, theo AFP.

Bên cạnh đó, thế giới còn có 34 vắc xin Covid-19 đang trong các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng khác nhau, theo bà Harris.

Tuyên bố được đưa ra giữa lúc chính phủ các nước trên thế giới kỳ vọng sẽ phê chuẩn vắc xin hiệu quả, an toàn càng sớm càng tốt nhằm chống lại đại dịch Covid-19 vốn đến nay làm chết hơn 870.000 người, với hơn 26 triệu ca nhiễm.

Đáng chú ý là chính phủ Mỹ vừa chỉ thị cho các bang sẵn sàng triển khai tiêm vắc xin phòng Covid-19 hai ngày trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) vừa gửi văn bản yêu cầu chính quyền các bang nhanh chóng loại bỏ tất cả thủ tục hành chính rườm rà có thể ngăn chặn việc thiết lập mạng lưới trung tâm phân phối vắc xin phòng Covid-19 vào ngày 1.11.

CDC lưu ý “sẽ có một số lượng hạn chế 2 loại vắc xin vào đầu tháng 11 và nguồn cung sẽ tăng đáng kể vào năm 2021”, nhưng không nêu con số cụ thể. Theo kế hoạch, CDC sẽ ưu tiên tiêm vắc xin miễn phí cho những nhóm có nguy cơ cao bao gồm: lao động thiết yếu, lực lượng an ninh quốc gia và người cao tuổi. CDC đồng thời yêu cầu tất cả cơ quan y tế trên toàn quốc trình dự thảo kế hoạch tiêm chủng trước ngày 1.10.

Hiện 3 công ty có ký hợp đồng cung ứng trước vắc xin với chính phủ Mỹ là AstraZeneca, Pfizer và Moderna đang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 với hàng chục ngàn tình nguyện viên. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng đã nhắc đến khả năng phê chuẩn khẩn cấp vắc xin Covid-19 trước khi kết thúc thử nghiệm lâm sàng.

Giới chuyên gia y tế tỏ vẻ hoài nghi trước lộ trình của CDC. Trả lời phỏng vấn đài CNN, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Mỹ, ông Anthony Fauci nói: “Tất cả chỉ là phỏng đoán. Đa số chuyên gia đều dự đoán vắc xin sẽ sẵn sàng vào tháng 11 hoặc 12. Mọi người có thể tưởng tượng chúng ta có vắc xin trong tháng 10, riêng tôi nghĩ rằng điều đó không thể xảy ra”.

Bên cạnh đó, một số chính trị gia đảng Dân chủ và các chuyên gia chỉ trích FDA, CDC “cúi đầu” trước áp lực chính trị từ Tổng thống Donald Trump.

Ông Trump từng tuyên bố sẽ có vắc xin trước cuộc bầu cử tổng thống ngày 3.11. Tuyên bố này được cho là nhằm lấy lòng cử tri vì chính phủ bị chỉ trích gay gắt về cách ứng phó đại dịch Covid-19 và ông Trump dẫn sau ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trong các cuộc thăm dò dân ý.

Tuy nhiên, nữ phát ngôn viên Nhà Trắng Kayleigh McEnany hôm qua 3.9 khẳng định: “Không ai gây áp lực buộc FDA phải nhanh chóng phê chuẩn vắc xin”.

Ngoài ra, một số giám đốc điều hành của các hãng dược ngày 3.9 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ tiêu chuẩn và quy trình thử nghiệm vắc xin. Họ cam kết không cắt giảm các tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả, ngay cả khi phải chạy đua để tung vắc xin ra thị trường càng sớm càng tốt, theo AFP.

Nhà khoa học hàng đầu của WHO, bà Soumya Swaminathan cho biết WHO sẽ phối hợp với các chuyên gia khắp thế giới để đưa ra tiêu chí tuyên bố vắc xin Covid-19 an toàn và hiệu quả.