Chính phủ Thủ tướng Scott Morrison sẽ công bố dự luật vào tuần tới trong bối cảnh căng thẳng Úc-Trung Quốc leo thang, theo Bloomberg.

Theo luật mới, Ngoại trưởng Úc có thể hủy bỏ bất kỳ thỏa thuận nào của chính quyền bang, vùng lãnh thổ hoặc các trường đại học công lập với nước ngoài nếu chúng “ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại” hoặc “không phù hợp với chính sách đối ngoại”.

Dự luật sẽ áp dụng đối với nhiều lĩnh vực bao gồm: cơ sở hạ tầng, hợp tác thương mại, du lịch, hợp tác văn hóa, khoa học, y tế và giáo dục và cả quan hệ đối tác nghiên cứu tại các trường đại học.

Thủ tướng Morrison cho biết Úc có 130 thỏa thuận với 30 quốc gia khác nhau, có thể chịu ảnh hưởng vì luật mới. Một trong 130 thỏa thuận bao gồm chính quyền Victoria (bang đông dân thứ 2 của Úc) ký kết hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng trong khuôn khổ BRI của Trung Quốc vào năm 2018. Lúc đó, ông Morrison đã lên chỉ trích quyết định của chính quyền Victoria.

Ông Morrison lưu ý dự luật mới sẽ đảm bảo tất cả các cấp chính quyền có hành động nhất quán để bảo vệ lợi ích quốc gia, không chỉ nhắm Trung Quốc. Công Đảng Úc, đảng đối lập chính, tuyên bố sẽ ủng hộ dự luật, điều này đồng nghĩa quốc hội Úc có thể sẽ thông qua.

Đây là động thái mới nhất của chính phủ Thủ tướng Morrison nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia. Ông Morrison còn có kế hoạch tăng cường sàng lọc đầu tư nước ngoài đối với các lĩnh vực như viễn thông, năng lượng, công nghệ và sản xuất quốc phòng.

Thống đốc bang Victoria Daniel Andrews đã phản ứng lại Thủ tướng Morrison về dự luật trên.

“Nếu thủ tướng có thời gian làm việc này thì tốt thôi. Tôi thì không có thời gian, vì phải tập trung toàn tâm toàn ý chống dịch Covid-19“, ông nói.

Hầu hết mọi bang của Úc trong những năm gần đây đều đã ký thỏa thuận hợp tác với các tỉnh của Trung Quốc trong các lĩnh vực khai khoáng, giáo dục và du lịch.

Nhiều trường đại học Úc cũng nỗ lực cũng cố quan hệ với Trung Quốc. Du học sinh hằng năm đóng góp khoảng 25 tỉ USD cho nên kinh tế Úc, trong số đó du học sinh Trung Quốc đóng góp khoảng 1/3.

Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, nhưng mối quan hệ đã xấu đi rõ rệt từ khi Canberra cấm tập đoàn Huawei tham gia vào dự án phát triển mạng di động thế hệ mới 5G và kêu gọi điều tra độc lập nguồn gốc virus gây đại dịch Covid-19.

Quốc hội Úc đã thông qua luật ngăn chặn sự can thiệp của nước ngoài sau khi giới tình báo cảnh báo Trung Quốc nỗ lực tăng cường sức ảnh hưởng trong các trường đại học và thậm chí nội bộ chính phủ.