Các ngân hàng (NH) đều giảm lãi suất (LS) kỳ hạn dưới 6 tháng sau khi NH Nhà nước (NHNN) điều chỉnh trần từ 4,75%/năm xuống 4,25%/năm kể từ ngày 13.5. Không những kỳ hạn ngắn, các nhà băng cũng giảm nhẹ ở các kỳ hạn trên 6 tháng từ 0,1 – ,3%/năm. Đơn cử, ngày 15.5, SCB giảm LS huy động tiết kiệm online ở kỳ hạn 6 tháng trở lên từ 0,02 – 0,2%/năm, gửi 6 tháng còn 8,01%/năm, 9 tháng 8,16%/năm, 12 tháng 8,46%/năm và mức cao nhất 8,59%/năm từ 18 tháng. Mặc dù giảm LS ở một số kỳ hạn nhưng SHB vẫn đang giữ mức LS cao nhất thị trường ở 9,2%/năm kỳ hạn gửi 13 tháng, tuy nhiên số tiền phải trên 500 tỉ đồng. Với số tiền gửi thấp hơn mức này, LS chỉ từ 6,8 – 6,9%/năm.

Trong hệ thống NH thương mại cổ phần tư nhân, mức LS huy động tiền đồng thấp nhất thuộc về Techcombank, sau khi giảm lãi suất 0,1 – 0,3%, LS kỳ hạn dưới 6 tháng từ 3,3 – 4%/năm tùy theo số tiền gửi; 6 tháng từ 5,4 – 6%/năm… Các NH có vốn nhà nước chi phối như Vietcombank, BIDV, Vietinbank, Agribank đợt này chỉ mới điều chỉnh LS huy động kỳ hạn dưới 6 tháng còn 4,1 – 4,25%/năm. Những kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do đã ở mức thấp nên chưa điều chỉnh. Như tại Vietcombank 6 tháng vẫn ở mức 4,9%/năm, 12 tháng 6,5%/năm…

Có thể thấy LS huy động dưới 6 tháng giảm mạnh 0,5%, trong khi từ 6 tháng trở lên giảm nhẹ hoặc không điều chỉnh đã làm cho mức chênh lệch LS giữa các kỳ hạn ngắn và dài được kéo lên 1 – 3%/năm, thậm chí gấp đôi ở một số NH. Chẳng hạn tại SCB gửi tiết kiệm online kỳ hạn 5 tháng 4,25%/năm nhưng 6 tháng lên 8,01%/năm. Người gửi tiền chọn kỳ hạn dài sẽ có lợi hơn nhiều.

Sau quyết định điều chỉnh LS điều hành từ NHNN, LS trên thị trường liên NH giảm mạnh từ 0,2 – 0,6% trong ngày 13.5 so với trước đó. LS bình quân liên NH qua đêm còn 1,38%/năm, 1 tuần 1,46%/năm, 2 tuần 1,74%/năm, 1 tháng còn 2,14%/năm, 3 tháng 3,23%/năm, 6 tháng còn 3,98%/năm. Doanh số giao dịch ổn định với kỳ hạn qua đêm ở mức 38.986 tỉ đồng, 1 tuần ở mức 10.310 tỉ đồng, 2 tuần 2.315 tỉ đồng…

LS cho vay của các NH hiện nay phổ biến ở 6 – 9%/năm đối với kỳ hạn ngắn, một số ngành lĩnh vực ưu tiên còn 5,5%/năm; 9 – 11%/năm vay trung dài hạn. BIDV vừa quyết định tăng hạn mức gói tín dụng cá nhân kinh doanh từ 30.000 tỉ đồng lên 50.000 tỉ đồng với LS 6%/năm đối với khoản vay dưới 6 tháng, 6,5%/năm từ 6 – 12 tháng.

Từ đầu năm 2020 đến nay, BIDV đã giải ngân khoảng 35.000 tỉ đồng với LS từ 6,5%/năm hỗ trợ khách hàng cá nhân duy trì và mở rộng sản xuất, kinh doanh. Sau vài tháng triển khai gói tín dụng 5.000 tỉ đồng dành cho doanh nghiệp (DN) vừa và nhỏ vay với LS 6,79%/năm, Eximbank hiện đã giải ngân được 2.400 tỉ đồng; còn gói tín dụng 3.000 tỉ đồng dành cho các DN lớn với mức lãi suất từ 5,2%/năm đã giải ngân trên 1.200 tỉ đồng; gói tín dụng ưu đãi phục vụ tài trợ xuất nhập khẩu 50 triệu USD đã giải ngân trên 3,5 triệu USD…

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết dư nợ tín dụng những ngày đầu tháng 5 có xu hướng giảm, còn khoảng 1,2%, trong khi hết tháng 4 tăng lên 1,42%. Doanh số cho vay hiện nay lớn nhưng DN có xu hướng trả nợ vay nhiều hơn vay mới dù LS cho vay của các NH đã giảm từ mức 8 – 10%/năm xuống mức 6 – 7%/năm, một số NH còn cho vay ở mức 5%/năm. “NHNN giảm đồng loạt LS điều hành, đây là tín hiệu cho các NH giảm LS huy động đầu vào, từ đó giảm LS cho vay đầu ra. Tuy nhiên vấn đề không nằm ở LS vay giảm về mức nào mà là DN không có nhu cầu đầu vay. Hấp thụ vốn của nền kinh tế hiện nay đang ở mức thấp. Mặc dù dịch bệnh trong nước đã được kiểm soát tốt nhưng các nước trên thế giới đang phải chống dịch, việc xuất khẩu hàng hóa, nhập khẩu nguồn nguyên liệu sản xuất của DN trong nước cũng còn nhiều khó khăn”, ông Nguyễn Quốc Hùng nhận định.

Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc khối Kinh doanh tiền tệ và thị trường vốn NH HSBC Việt Nam, cho rằng Việt Nam với một nền kinh tế mở và phụ thuộc nhiều vào nhu cầu toàn cầu đang đứng trước nhiều thách thức. Dự báo nhiều biến động tiêu cực trong quý 2, doanh thu từ dịch vụ du lịch bị ảnh hưởng nặng nề, số liệu xuất khẩu mặc dù vẫn duy trì trạng thái tích cực trong quý 1 cũng đã bộc lộ nhiều khó khăn từ tháng 4. Ngoài những yếu tố bên ngoài, nhu cầu trong nước sụt giảm do chịu sự ảnh hưởng của dịch bệnh và các biện pháp cách ly xã hội. Doanh số bán lẻ giảm 26% so với cùng kỳ trong tháng 4 cho thấy mức tiêu thụ cá nhân bị ảnh hưởng tương đối nặng nề. Vì vậy, quyết định hạ LS điều hành của NHNN sẽ tạo môi trường chính sách tiền tệ nới lỏng thích ứng giúp tạo điều kiện cho các NH tiếp tục có điều kiện hỗ trợ DN và cá nhân chịu ảnh hưởng của dịch bệnh tiếp cận nguồn vốn rẻ thông qua giảm LS cho vay và giảm bớt gánh nặng tài chính cho DN, đưa hoạt động sản xuất kinh doanh trở lại trạng thái bình thường và từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, song song với kiềm chế lạm phát.