Ngày 30.4, website của Không quân Mỹ thông tin nước này vừa điều động máy bay ném bom B-1 Lancer cất cánh từ căn cứ Ellsworth (bang South Dakota, Mỹ), với sự hỗ trợ của máy bay tiếp nhiên liệu, đã bay đến Biển Đông. Đây là sứ mệnh phối hợp trong chương trình hành động của nhiều đơn vị tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Thông tin trên đồng nghĩa với việc đây là một chuỗi trong các hoạt động của Mỹ nhằm thể hiện cam kết trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Trước đó, chuyên trang của hải quân Mỹ USNI News đưa tin tuần dương hạm USS Bunker Hill ngày 29.4 vừa hoạt động tự do hàng hải (FONOP) quanh khu vực quần đảo Trường Sa. Hoạt động này được nhấn mạnh là nhằm phản ứng “yêu sách biển mang tính thâu tóm và phi pháp ở Biển Đông”.

Washington cho rằng yêu sách đó “gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với tự do hàng hải và vùng trời tại các vùng biển”.

Trước đó một ngày, truyền thông quốc tế cũng đưa tin tàu khu trục Mỹ USS Barry vừa tiến hành FONOP ở Hoàng Sa. Đây là chuỗi hành động của Mỹ nhằm phản đối tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc đối với Biển Đông, vốn có thể gây ra những “mối đe dọa” cho khu vực.

Máy bay ném bom B1 rời căn cứ Ellsworth ngày 28.4 để đến Biển Đông

Trả lời Thanh Niên ngày 30.4, TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) phân tích: “Gần đây, Trung Quốc liên tục có nhiều hành động gây rối trên Biển Đông nhân lúc hầu hết các nước đang ứng phó dịch bệnh Covid-19. Cụ thể, Bắc Kinh đã điều tàu sân bay tập trận, tuyên bố thành lập 2 đơn vị hành chính cấp quận – huyện để quản lý các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, tàu hải cảnh Trung Quốc còn đâm chìm tàu cá Việt Nam… Khi hành động như vậy, dường như Bắc Kinh không chỉ muốn lấn át các nước trong khu vực, mà còn thể hiện cả thái độ đánh giá thấp sức mạnh quân sự của Washington”.

TS Nagao nhận định Trung Quốc có thể đang cho rằng quân đội Mỹ đối phó với dịch bệnh Covid-19 lây lan trên một số chiến hạm như tàu sân bay USS Theodore Roosevelt.

“Chính vì thế, Mỹ cần chứng minh sức mạnh trước Trung Quốc. Và Washington đã không ngần ngại điều động lực lượng uy lực hiện diện trên Biển Đông để răn đe Bắc Kinh. Điển hình là việc Mỹ điều tàu đổ bộ tấn công USS America cùng 2 tàu chiến khác tập trận cùng tàu hộ tống của Úc trên Biển Đông mới đây. Tiếp theo là liên tục tiến hành FONOP ở cả Trường Sa lẫn Hoàng Sa”, TS Nagao nhận định và cho rằng thông điệp của Mỹ rất rõ ràng: “Trung Quốc đừng đánh giá thấp Mỹ!”.

Thực tế, thông điệp từ phía Mỹ đã rất nhất quán và rõ ràng. TS Nagao phân tích thêm: “Giữa tháng 4, sau khi tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam, thì lần lượt Bộ Ngoại giao rồi Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra tuyên bố phản đối hành vi của Trung Quốc. Washington yêu cầu Bắc Kinh phải đồng hành cùng nỗ lực chung của quốc tế để chống dịch, chứ không phải lợi dụng cơ hội gây rối. Mỹ đang gửi thông điệp chính trị đến Trung Quốc. Nằm trong thông điệp này, Washington vừa điều động máy bay ném bom B-1 Lancer đến Biển Đông”.

Liên quan không quân Mỹ, theo ông Nagao, Lầu Năm Góc mới đây đã rút oanh tạc chiến lược B-52 khỏi đảo Guam. Những năm qua, B-52 có mặt ở đảo Guam nhằm thể hiện cam kết của Washington đối với khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Nhưng giờ đây tên lửa của Trung Quốc đã có thể đe dọa nhiều hơn đối với đảo Guam. Vì thế, Washington rút B-52 khỏi đảo Guam. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc Mỹ không còn cam kết với khu vực.

Việc đưa B-52 về lại lục địa Mỹ đã được khẳng định là theo kế hoạch luân phiên. Và khi Bắc Kinh có những hành động gây rối, Washington đã lập tức điều động oanh tạc cơ B-1 đến Biển Đông như một cách nhấn mạnh việc giữ vững cam kết đối với châu Á – Thái Bình Dương, và thậm chí là Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương như chiến lược Nhà Trắng đặt ra những năm qua. Sau khi điều máy bay B-1 tham gia tập trận cùng Nhật Bản để “nhắc nhở” Triều Tiên và Nga, thì Mỹ lại điều oanh tạc cơ loại này đến Biển Đông để cảnh báo Trung Quốc.

“Tất cả nhằm thể hiện rằng Washington không chỉ giữ vững cam kết đối với khu vực, mà còn đảm bảo sức mạnh quân sự”, ông Nagao kết luận.